Oud-burgemeester Fons Panis overleden

door Henk van de Bunt

In Amersfoort is vorige week zondag op 90-jarige leeftijd Fons Panis overleden. Panis was van 1973 tot midden 1987 burgemeester van Maartensdijk en van 1987 tot 1997 vervulde hij dit ambt in Leusden. Panis was getrouwd met Alexandra van Rhijn, die bekendheid verwierf als balletdanseres. Het afscheid van Panis vond in besloten kring plaats.

Fons Panis werd in 1932 geboren in het Brabantse Berkel-Enschot, waar zijn vader op dat moment burgemeester was. Hij trad in 1973 in zijn voetsporen door de ambtsketen van de (toenmalige) gemeente Maartensdijk om te hangen. Vijftien jaar later trad hij aan in Leusden, waar op dat moment als gevolg van een politieke rel zowel de burgemeester als de wethouders waren opgestapt. Hij bleef er eerste burger tot aan zijn pensioen.

Carrière
Op het onlinemuseum van De Bilt schrijft Anne Doedens over hem: ‘A.L.W.J. (Fons) Panis (1932-) begon zijn ambtelijke carrière op de afdeling Algemene zaken van de Provincie Utrecht. Later werd hij secretaris van de kring Midden-Utrecht en vervolgens was hij waarnemend secretaris van het samenwerkingsorgaan agglomeratie Eindhoven. In mei 1973 werd hij burgemeester van Maartensdijk om midden 1987 burgemeester van Leusden te worden’.

Groen en water
Collega Kees Pijpers (†) interviewde Panis in 2008: ‘In zijn mooie woning aan de rand van Leusden met uitzicht op groen en water praten we met oud-burgemeester Panis over heden en verleden. Vooral over zijn bijzondere herinneringen aan de periode als bestuurder in Maartensdijk. Burgemeester Panis arriveerde in 1973 in Maartensdijk voor zijn eerste burgemeesterschap en werd groots ingehaald. Hij was wat aan de verlegen kant, zei hij zelf, maar toen hij zag hoe vriendelijk de mensen waren, die hem feestelijk ontvingen en hoe mooi het dorp was, toen was het gelijk voorbij. Veertien jaar heeft hij de gemeente Maartensdijk bestuurd. Op 1 september 1987 werd hij burgemeester van Leusden. Tien jaar later werd hij 65 en moest stoppen, want een burgemeester is pensioen-plichtig’.

Vierstee
In het interview met Kees Pijpers vervolgt Panis: ‘Ik heb met veel plezier in Maartensdijk gewerkt en veel kunnen bereiken. De huizenbouw, de schoolgebouwen, de geluidswal, het nieuwe gemeentehuis, het dorpshuis in Groenekan en vanzelfsprekend De Vierstee. Ook de samenwerking met de medebestuurders en ambtenaren was goed. Maar vooral het werken met de vele actiegroepen van de dorpelingen vond ik bijzonder. De manier waarop De Vierstee tot stand kwam is daarna nooit meer zo gebeurd. Voor die tijd trouwens ook niet. Het was immers geen project van de gemeente maar van de bewoners zelf. Zo snel als dat ging; dat was heel apart. Ik zag hoeveel mensen er actief bij betrokken waren. Ik vond dat geweldig. Zelf had ik ook nog de ervaring dat het contact met de provincie en andere instellingen ook heel soepel en snel ging. Het liep als een trein. En wat een prachtige opening van De Vierstee. Ik heb daar hele goede herinneringen aan en hoop dat het allen goed zal gaan’.

Marijkehof
Het winkelcentrum aan het Maertensplein in Maartensdijk ontstaat als opvolger van het winkelcentrum De Marijkehof. Koos Kolenbrander vertelt daarover in De Vierklank van 16 oktober 1996: ’Deze week verhuizen de acht winkeliers van de Marijkehof naar het nieuwe winkelcentrum aan het Maertensplein. De kramen van de standhouders, die wekelijks bij de Marijkehof stonden, zijn al vanaf 1 oktober op het parkeerterrein naast De Vierstee te vinden. Het oude winkelcentrum De Marijkehof maakt plaats voor het nieuwe Maartensdijkse woon- en zorgcentrum Dijkstate’. Kolenbrander vertelt ook over de opening van de Marijkehof en Panis: ‘In augustus 1977 werd het winkelcentrum De Marijkehof door burgemeester Panis geopend. Kapper Hans Stevens haalde met een ponywagen burgemeester Panis van huis op. De burgemeester opende het winkelcentrum achter de kassa van Klaas de Groot waarbij mevr. Alexandra Panis bij haar man kwam afrekenen’.

De Bilt
Op het onlinemuseum schrijft Anne Doedens: ‘In 2013 schreef oud-burgemeester Panis bij de herdenking van ‘Negen Eeuwen De Bilt’: ‘Koester de agrarische belangen in het Biltse gebied. Het is nu 25 jaar geleden dat ik Maartensdijk, toen een zelfstandige, mooie, veelzijdige, goed bestuurde plattelandsgemeente, verliet. Ik was daar 14 jaar met veel voldoening en plezier burgemeester. […] Ik blijf van mening dat Maartensdijk niet had hoeven te worden geannexeerd. Dat is in de jaren zeventig al geprobeerd en toen effectief verhinderd. […] [Nieuwe gemeente De Bilt]koester en bescherm de agrarische (in deze omvang nieuw voor De Bilt) en milieubelangen in dit belangrijke gebied.’

Burgemeester Panis opende winkelcentrum Marijkehof in 1977 vanachter de kassa van Klaas de Groot (Vivo), waarbij zijn vrouw Alexandra bij hem kwam afrekenen. -  (foto Koos Kolenbrander)

Oud-burgemeester Panis in 2008: ‘De manier waarop De Vierstee tot stand kwam is daarna nooit meer zo gebeurd. Het was immers geen project van de gemeente maar van de bewoners zelf’. 

Op 25 augustus 1979 legde burgemeester Fons Panis de eerste steen voor de toen lang verwachte nieuwbouw in Westbroek. - (foto uit archief van Wout van Winssen †)