Compassie

Een bijzondere verschijning zal vele mensen in Bilthoven Noord zijn opgevallen. Een lange jongeman, vaak in het donker gekleed, met een hoodie. Ondanks zijn lange gestalte is hij diep weggedoken in zijn kleding alsof dat een veilige cocon is voor hem. Hij maakt daarmee een gesloten indruk. Met houterige tred loopt hij langs de Gezichtslaan. Op weg naar of terug van de Kwinkelier waar hij boodschappen doet. Hij loopt over het fietspad, omdat het voetpad hopeloos oneffen is door vele boomwortels. 

Kinderen fietsen langs de man en schreeuwen hem toe: ‘Je bent een gekke drugsverslaafde!’ Proestend van het lachen fietsen zij zo hard zij kunnen, door. Heeft hij het gehoord? Ja, want hij kijkt op. Reageert hij? Nee. Waarom niet? Misschien raakt het hem niet. Misschien is hij bang. Misschien reageert hij niet uit wijsheid. Geen idee. Hij loopt stoïcijns door. 

Hij had de kinderen kunnen naroepen dat ze lafbekken zijn. Maar dat deed hij niet. Dat had ook geen zin. Kinderen zijn kinderen. En vooral: kinderen bedenken zoiets niet zelf. Zij horen zoiets van hun ouders. Iemand die zich niet in een Tesla of op een elektrische fiets, maar te voet langs de Gezichtslaan tussen Berg en Bosch, en de Kwinkelier begeeft, nota bene over het fietspad, is een ‘gekke drugsverslaafde’. Zeker nu op het terrein Berg en Bosch de open behandelkliniek van Wier is geplaatst. 

Toen ik hoorde dat er een TBS-kliniek dichtbij Bilthoven Noord kwam, was ik blij. Vast een idee van onze burgemeester Sjoerd Potters. Naar goed VVD-principe bij problemen: opvang in de eigen regio. Dus ook ten aanzien van criminaliteit en psychische problematiek. Want aan mensen, die niet eerlijk aan hun centjes zijn gekomen, geen gebrek in deze regio. Zij zijn ermee weggekomen, maar het blijft wat het is: niet eerlijk. En aan mensen met psychische en verslavingsproblematiek helaas ook geen gebrek. Want verslaving en andere psychische problematiek gaan door alle lagen van de bevolking heen. Het is niet exclusief voorbehouden aan mensen uit zogenaamd lager geplaatste groepen in onze bevolking. Het onderwerp van verslaving en psychische problematiek, zeker als dat gepaard gaat met een strafblad, is wel een sterk taboe onder de zogenaamd hogergeplaatste groepen in onze samenleving. Zoals in onze regio. 

Daarom was de voorspelbare reactie op de komst van een kliniek als Wier: wegwezen, dit soort volk hoort hier niet! Terwijl bij de inzameling van geld voor nog veel onbekendere oorlogsslachtoffers uit Oekraïne, ongeacht psychische gesteldheid of verslaving en ongeacht strafblad, de geldkraan wagenwijd openstaat. Liefst zolang daarbij weer het principe geldt: opvang in de eigen regio, dus in Polen en niet hier. Een oorlogsslachtoffer uit Oekraïne lijkt daarom makkelijker te omarmen dan de mogelijk angstige jongeman die diep in zijn kleding weggedoken langs de Gezichtslaan loopt om boodschappen te doen in de Kwinkelier. 

Natuurlijk is het goed om kritische noten te kraken over de gang van zaken rondom Wier. Iedereen was verbaasd over de plotse komst van de kliniek. En terecht vallen er harde woorden over communicatie, voorlichting en procedures. Deze regio is rijk aan mensen met ‘vriendjes’ in de advocatuur of die er zelf in werkzaam zijn. Zoek elkaar op bij de hockeywedstrijd, tijdens een partijtje golf of in de lokale appgroep. Sla de handen ineen. Bestrijd de gemeente en Wier met alle zware juridische geschut dat inzetbaar is. 

Maar laat mensen als deze lange stille jongeman die langs de Gezichtslaan loopt, met rust. Of zeg gewoon ‘Hallo’. En als u een hele goede bui heeft: ‘Hoe gaat het ermee?’ Groeten kost niks. Zij zijn als ieder ander van ons. Ook in Bilthoven. 

Misschien heeft de meneer, die langs de Gezichtslaan loopt, een strafblad. Daarvoor is hij dan in contact met justitie. Zoals ieder ander onder ons, verdient iemand die zijn of haar straf doorloopt een nieuwe kans. Dat geldt ook voor mensen van Wier. 

De belangrijkste huidige misdaad van deze meneer lijkt dat hij ons een spiegel voorhoudt van onze onvolkomenheden in het leven. Hoe graag wij allen ook de schijn ophouden dat we het allemaal prima voor elkaar hebben, zo is het niet. Ook niet in Bilthoven. Moeilijk te verdragen misschien, maar zeker geen reden om onze kinderen mee te geven dat mensen van Wier niet deugen. Wees eerlijk: deze man had ook een eigen zoon kunnen zijn. Of misschien wel u zelf. En kijk eens naar de les die deze man ons leert: lopen is gezond.

Laten wij niet alleen ruimhartig compassie tonen voor mensen in de oorlog in Oekraïne, maar ook voor hen dichtbij, die een oorlog voeren in hun hoofd. Zoals zovelen van ons, ook in Bilthoven. Leer onze kinderen om een onbekend persoon dat er misschien anders uitziet dan een ander, te groeten zoals bij een ander. Vriendelijkheid helpt altijd meer dan schelden. 

Floris Bijlsma, De Bilt