Gerda Mobach op de secretarie van de gemeente Maartensdijk.
Gerda Mobach op de secretarie van de gemeente Maartensdijk.

Hoe een half jaar 44 jaar werd

Algemeen

Donderdag 19 maart 2020 was de laatste werkdag van Gerda Mobach bij de gemeente De Bilt. Zij werkte maar liefst 44 jaar bij de afdeling bevolking, wat nu gemeentewinkel heet, eerst bij de gemeente Maartensdijk en later bij de gemeente De Bilt. Haar collega’s hadden een luisterrijk afscheid voor haar gepland. Helaas viel dat door de uitbraak van het Coronavirus in het water. Het werd een afscheid in beperkte kring. 

door Rob Klaassen

Na eerst korte tijd twee andere werkgevers te hebben gehad, trad Gerda op 1 februari 1976 in dienst van de gemeente Maartensdijk. Zij had daarbij voor zichzelf het idee om dit een half jaar te gaan doen. Waarom? Gerda: ‘Ja, wie gaat er nu als 19-jarige bij een gemeente werken? Het leek mij een wat suffe, saaie boel. De manier waarop ik daar aan die baan kwam was wel bijzonder. Zeker als je dit naar de huidige tijd vertaalt. Juffrouw Klaassen, hoofd van de afdeling bevolking, kwam weleens bij mijn oma op bezoek. Toen ze hoorde dat ik een baan zocht, nodigde ze me uit om eens bij haar op het gemeentehuis te komen praten. En voor ik het goed en wel doorhad, had ik een baan op het gemeentehuis. Zo ging dat vaak vroeger. Dat is tegenwoordig gelukkig ondenkbaar. Ik was in die tijd nogal verlegen. Ik was toen zo’n bleu meisje uit het dorp’. 

Juffrouw

‘Juffrouw Klaassen zwaaide al vanaf 1945 de scepter bij de afdeling bevolking. Ze wist letterlijk alles van de gemeente. Zo kende ze vrijwel alle geboortedata en adressen van de inwoners van Maartensdijk uit haar hoofd. Van haar heb ik het vak geleerd. Daarnaast heb ik natuurlijk allerlei cursussen op de Bestuurs-academie gevolgd en de nodige diploma’s behaald. En het allerbelangrijkste: naarmate ik steeds meer ging doen en steeds meer verantwoordelijkheid kreeg, ging ik het werk op het gemeentehuis steeds leuker vinden. Bij de afdeling bevolking begon ik met alle persoonskaarten alfabetisch lexicografisch in het archief te verwerken. Daarna ging ik persoonskaarten muteren en zo langzamerhand breidde mijn takenpakket zich steeds verder uit. Een voorbeeld van wat je je eigenlijk nu niet meer kunt indenken was hoe we met het kasgeld omgingen. Iedere vrijdagmiddag maakten we de kas op. Het geld van de hele week nam ik dan vervolgens in mijn fietsmand mee en bracht het bij de bank. Een klus waarvoor tegenwoordig speciale bedrijven worden ingehuurd’. 

Service

‘Een ander iets was, dat we toen ook nog aan een soort van thuisservice deden. Je gaf vaak paspoorten en rijbewijzen bij mensen thuis af. Ook gebeurde het weleens dat iemand in het weekend plotseling tot de ontdekking kwam dat het paspoort verlopen was, maar men wel perse op reis moest. Vaak werd er dan halsoverkop naar het gemeentehuis gegaan om zo iemand toch nog even snel uit de brand te helpen. Wat je je heden ten dage ook niet meer kunt indenken was hoe er toen tegen privacy werd aangekeken. Bij brandalarm kwam de melding telefonisch op het gemeentehuis binnen. Onmiddellijk renden wij dan binnendoor naar de bodewoning. In die woning zat een knop die moest worden ingedrukt om de sirene op de brandweerkazerne in werking te stellen. Moet je je indenken: daar woonde een gezin en iedereen rende vanuit het gemeentehuis daar zo naar binnen om de knop in te drukken. Ondenkbaar in deze tijd. Toen vond iedereen dat toen een normale gang van zaken’. 

Eigen afdeling

‘In 1982 werd de uitbreiding van het gemeentehuis Maartensdijk gerealiseerd. Gerda: ‘Dat is toen ontzettend leuk gegaan. Tot dan toe zaten de ambtenaren van de afdeling bevolking samen met ambtenaren van andere afdelingen op de secretarie. Er was in een deur een loketje gemaakt waar doorheen we de mensen te woord konden staan. Toen de uitbreiding was gerealiseerd, konden we zelf onze eigen werkruimte voor de afdeling bevolking inrichten. Er kwam een open balie waar de mensen konden spreken. Vanaf toen konden we op een meer professionele manier werken’.

Automatisering

‘Een ander heel belangrijk punt is dat zo vanaf ongeveer 1986 de automatisering ingevoerd ging worden. Vanaf begin af aan heeft mij dat enorm geïnteresseerd. Ik heb daarvoor dan ook weer de nodige cursussen gevolgd. De hele bevolkingsadministratie moest in die tijd worden gedigitaliseerd. Een enorme klus. Samen met m’n collega’s Henrike van Rooy en Cor Brons hebben we toen die taak snel opgepakt. Al in 1988 waren we hiermee klaar. Maartensdijk was een van de eerste gemeenten die dit rond had. Daarna is Maartensdijk nog andere gemeenten gaan assisteren. Uiteindelijk is die hele automatisering van de bevolkingsadministratie uitgemond in het GBA (Gemeentelijke BasisAdministratie), die in 1994 van start ging. Het op poten zetten van die automatisering heb ik als een hele leuke en interessante tijd ervaren’.

2001

‘Op 1 januari 2001 vond er een enorme verandering plaats. De gemeente Maartensdijk ging toen op in de gemeente De Bilt. We zagen er in Maartensdijk enorm tegenop. Het is mij enorm meegevallen. Ik heb het werken bij de gemeente De Bilt ervaren als het terechtkomen in een gespreid bedje. Leuke collega’s en leuk werk. Ik werd in De Bilt medeverantwoordelijk voor de kwaliteit, zoals de verwerking van complexe mutaties en het controleren van de diverse gegevens. Tevens was ik systeembeheerder. Belangrijk werk als radertje in een goed geolied team. Ik heb het daar dan ook die laatste 19 jaar enorm naar mijn zin gehad. Het werk in de grotere gemeente De Bilt was in vergelijking tot Maartensdijk veel professioneler georganiseerd. Dat heeft toch ook weer zo z’n voordelen’.

Terug en vooruit

‘Als ik op die 44 jaar terugkijk is het onvoorstelbaar hoe snel die tijd is gegaan. Zo ben Ik getrouwd, natuurlijk door juffrouw Klaassen, door wie anders, heb kinderen gekregen en het belangrijkste: ik ben gezond gebleven. Ik heb een heel gelukkige tijd gehad. Het leven op het gemeentehuis was gewoon heel erg fijn. Leuk en interessant werk, fijne collega’s en een goede werksfeer. Natuurlijk was er weleens wat, maar waar is dat niet? We hadden in Maartensdijk op een gegeven moment zelfs een eigen gemeentelijk gemengd volleybalteam dat als apart team bij Salvo’67 kon spelen. Allemaal erg leuk. Maar dat is nu verleden tijd. Vanaf nu is de blik vooruit. Ik ben een nieuwe fase in mijn leven ingegaan. Ik ga nieuwe dingen doen. Bijvoorbeeld meer in de tuin werken, mijn schilderhobby verder verfijnen en wellicht ook wat vrijwilligerswerk doen. Ik weet het nog niet. Het is allemaal nog te vers. Ik ben ook benieuwd naar wat er zoal op mijn pad gaat komen. Het is ook voor mij een totaal nieuwe ervaring om na 44 jaar te hebben gewerkt nu ineens de toekomst min of meer blank voor me te hebben. Het kan even duren, maar ik ben er wel van overtuigd dat ik m’n weg zal weten te vinden’. 

1982: de balie van de afdeling bevolking tijdens de heropening na uitbreiding van het gemeentehuis Maartensdijk. V.l.n.r. de toen gepensioneerde Juffrouw Klaassen, de Heer G. Kuipers gepensioneerde gemeentesecretaris, Gerda Mobach, en Jan Scheidemans, ambtenaar milieu.
Gerda Mobach voor een door haarzelf geschilderd werk.