Leerlingen spreken elkaar aan

door Henk van de Bunt

Op het Groenhorst College in Maartensdijk is alweer een aantal jaren het SchoolWide Positive Behavior Support (PBS) 'in gebruik'. PBS is gericht op het versterken van gewenst gedrag en het zo veel mogelijk voorkomen van ongewenst gedrag: Vorige week heeft een aantal leerlingen een steward training gehad. Het is de bedoeling dat zij nu medeleerlingen gaan aanspreken op ongewenst gedrag.

Agnita Dijkstra is zorg-coördinator aan de school en vertelt, dat een jaar of vijf geleden het management van de school in het kader van invoering van Passend Onderwijs samen met een aantal andere scholen een bezoek bracht aan New York, waar zij geïnformeerd en geconfronteerd werd met PBS: een kapstok waaraan bestaande en nieuwe gedragsmethodieken kunnen worden opgehangen: 'Met de introductie van de wet op passend onderwijs zijn scholen verplicht om ook aan leerlingen met een handicap of gedragsproblemen, een passend onderwijsarrangement te bieden. PBS is geschikt en aantrekkelijk voor iedere school, omdat het stimuleren van positief gedrag niet aan leeftijd is gebonden. Binnen PBS is veel aandacht voor positief gedrag. Vanuit de gedeelde waarden worden gedragsverwachtingen afgeleid, die aangeven welk gedrag van de leerling wordt verwacht. Alle medewerkers en een deel van de leerlingen in de school worden getraind in het leren bekrachtigen van het gewenste gedrag. Er wordt een systeem uitgewerkt waarbij de leerlingen bijvoorbeeld met behulp van beloningskaartjes worden aangemoedigd zich te gedragen conform de gedragsverwachtingen'.

Beloning
Monique Neppelenbroek is leerkracht Engels: 'De kracht van PBS zit in de gezamenlijke aanpak. Naast het schoolteam, doet ook het ondersteunend personeel mee. De leerlingen en docenten hebben eerst vastgesteld welke waarden het meest waardevol zijn. Als iedereen in de school zich veilig en respectvol gedraagt en inzet laat zien, is de (werk)sfeer optimaal. Het is goed te erkennen dat iedereen daar hulp bij kan gebruiken. Alleen als we zo samenleven en samenwerken lukt het. Leerlinge Amiraa: ' Als je je goed gedraagt, wordt dat beloond en daar krijg je dan dingen voor, die je weer kunt inruilen binnen de school voor iets leuks, zoals oortjes, gummetjes of pennetjes'. Monique vertelt dat er ook anderen sponsoren; ouders van leerlingen en bij voorbeeld FC Utrecht grotere presentjes beschikbaar stellen, die wel echt verdiend moeten worden.

Nadruk
De nadruk wordt vooral gelegd op het vertellen en versterken van gewenst gedrag. Vanuit de gezamenlijke waarden (Veiligheid, Respect en Inzet) zijn voor de hele school, de klaslokalen, de gang, de kantine, het plein, de toiletten en de gymzaal duidelijke afspraken over gewenst gedrag gemaakt. Leerlinge Isha 'Vorige week zijn wij getraind als steward. Het is de bedoeling, dat wij dan bijv. in de pauzes door de school gaan lopen en medeleerlingen als het nodig is aanspreken op ongewenst gedrag. Normaal doen leerkrachten dit maar nu zijn wij er in getraind. Max: 'Ik vond het wel grappig om aan die training mee te doen. Ik heb ook wel wat geleerd; bijvoorbeeld hoe je mensen moet aanspreken, hoe je beleefd moet zijn enz.' Christiaan: 'Je leert bijvoorbeeld hoe je mensen netjes kunt uitnodigen om naar de kantine te gaan, waar je ook met elkaar kunt praten i.p.v. in de gangen te blijven hangen. Je leert dus hoe je samen op een prettige en respectvolle manier tot een betere school te komen. Als ze niet (willen) luisteren halen we Maarten (de conciërge) erbij'.

Sociaal
Maarten Seijsener is sociaal werker en de conciërge waarvan verwacht wordt, dat hij naast de technische dingen ook bijdraagt aan rust en orde in de school: 'De bedoeling is om dat niet op een 'van boven af - manier te doen, maar op een prettige en overtuigende wijze. Ik heb werkervaring opgedaan in het jongerenwerk en in de zorg en deze ervaring is goed bruikbaar hier in het onderwijs. Het 'technische' erbij is mooi meegenomen, want dat was al mijn hobby. Ik vind het leuk dingen te repareren'.

De opleidingen tot steward is een onderdeel van de schoolstage van de tweede leerjaar, wat weer een voorbereiding is op de maatschappelijke stage in het derde leerjaar. Deze activiteiten zijn een onderdeel van het loopbaanleren binnen het Groenhorst. Monique tenslotte: 'Er zijn 110 tweede jaar-leerlingen, waarvan er 24 zich meldden voor de steward training. En alles komt ten goede aan het beter en gemakkelijker omgaan met elkaar zowel binnen het schoolklimaat als er buiten. En daar werken we in alle gezamenlijkheid aan'.