Onderzoek naar boommarters

Door Jaap Mulder

Sinds een paar maanden wordt de gemeente De Bilt 'onveilig gemaakt' door mensen met kleine TV-antennes, op de fiets of in een groen autootje. Ze zijn vooral actief in de bossen Beukenburg en Ridderoord, maar rijden ook wel door de straten van de verschillende dorpen, zowel overdag als in het donker. Met televisie hebben hun bezigheden echter niets te maken. Ze doen onderzoek aan dieren met een zender, in dit geval boommarters.

Al meer dan tien jaar bestudeert Ruud van den Akker de boommarters in de bossen bij Bilthoven. Hij zoekt naar de plekken waar de jongen worden geworpen (meestal in oude spechtenholen) en fotografeert hen. De gelige bef van boommarters heeft bij elk individu een ander patroon. Op de foto's zijn de verschillende exemplaren daardoor goed herkenbaar. Soms zijn er ook familiebanden bekend, bijvoorbeeld tussen een moeder en haar jongen, omdat ze gezamenlijk op de foto's staan.

Bandje
Sinds kort dragen sommige boommarters een halsbandje waarin een zender zit. Die zender geeft voortdurend (voor ons onhoorbare) piepjes af, die met een speciale antenne en ontvanger opgevangen kunnen worden. Omdat de antenne richtingsgevoelig is, kunnen de 'gezenderde' boommarters daarmee gelokaliseerd worden. Voor deze uitbreiding van het onderzoek is Jaap Mulder verantwoordelijk, die zich als bioloog heeft gespecialiseerd op roofdieren. De boommarter is ook zo'n roofdier. Het onderzoek met zenders wordt gedaan om meer te weten te komen over hun leefwijze, over hoe groot hun territorium is en over de zwerftochten die puberende boommarters maken om een eigen leefgebied te vinden. Het onderzoek gaat een paar jaar duren en gebeurt met medewerking en vergunning van het Utrechts Landschap. Af en toe wordt een student ingeschakeld, die dan vooral 's nachts de boommarters volgt in het bos.

Boom
Boommarters zijn ongeveer zo lang als een kat, maar veel slanker. Overdag liggen ze bijna altijd hoog in een boom te slapen, maar 's nachts lopen ze veel over de grond, waar ze muizen en kleine konijntjes vangen. In de bomen pakken ze slapende vogeltjes. Ook eten ze wel eieren en bosvruchten, zoals bramen. Ze leven erg solitair en hebben een groot leefgebied. Daaruit verjagen ze soortgenoten van hetzelfde geslacht. Heel Beukenburg vormt momenteel het territorium van slechts één vrouwtje. In Ridderoord zit weer een ander vrouwtje, in haar eentje. Mannetjes hebben meestal een nog groter territorium dat vaak overlapt met twee verschillende vrouwtjes. Elk voorjaar krijgt een vrouwtje twee tot vier jongen, meestal ergens hoog in een boom, in een oud spechten-gat bijvoorbeeld.

Steen
De boommarter moet niet verward worden met de steenmarter. Die laatste veroorzaakt wel eens overlast op zolders of in auto's, maar is hier in de buurt nog erg zeldzaam.

De onderzoekers zijn ook geïnteresseerd in hoeverre boommarters open gebieden gebruiken en in hoeverre ze de groene delen van onze dorpen bezoeken. Heeft u wel eens een boommarter gezien in de tuin, misschien op de vogelvoedertafel, dan horen ze dat graag. Boommarters steken 's nachts regelmatig drukke wegen over, wat hen noodlottig kan worden. Vindt u een aangereden boommarter, dan stellen de onderzoekers het zeer op prijs als u dat zo spoedig mogelijk meldt. Ze halen het dier dan op voor nader onderzoek. U kunt bellen met Jaap: 06-10708498.