Geplande natuurverbinding Hoorneboeg oogst scepsis

Grote weerstand in Hollandsche Rading

door Rob Klaassen

De informatieavond, die het Goois Natuurreservaat (GNR) in samenwerking met 'Samen voor Hollandsche Rading', dinsdag 10 mei in het Dorpshuis in Hollandsche Rading belegde, mocht zich verheugen op een ongekend grote belangstelling. Zo'n 200 inwoners waren naar het Dorpshuis gekomen. Er waren bij lange na geen stoelen genoeg. Zo'n 40 inwoners waren zelfs gedwongen de beraadslagingen buiten te volgen, dankzij een aldaar inderhaast geplaatste speaker.

De bewoners hadden vrijwel allemaal grote bezwaren tegen de plannen van het GNR om een natuurverbinding tussen het Wasmeer en de Hoorneboegse heide te maken, waarvoor 85 ha bos gekapt moet worden. Nut en noodzaak van deze zware ingreep werden met een overdaad aan argumenten bestreden. Het belangrijkste contra-argument tegen deze rigoureuze ingreep is, dat als het al zou lukken nieuwe natuur te creëren tussen de Hoorneboeg en het Wasmeer dit ten koste zal gaan van het leefklimaat voor de inwoners van Hollandsche Rading. Daarnaast spelen voor de inwoners van Hollandsche Rading zaken als onnodige geldverspilling en ondemocratische gang van zaken rondom de totstandkoming van dit plan.

Het plan van GNR
De projectleider van het GNR, Poul Hulzink, ging uitgebreid in op het hoe en waarom van deze natuurverbinding. Door bos door hei te vervangen krijgen heidedieren de kans zich te ontwikkelen. Dit betreft met name reptielen (hagedis, salamander, hazelworm) en insecten (veldkrekel, libel). Ook duidde hij op het nationaal belang van dit soort natuurverbindingen. O.a. door snelwegen komen natuurgebieden geïsoleerd te liggen. Door natuurverbindingen aan te leggen kunnen deze gebieden weer aan elkaar worden verbonden en deel gaan uitmaken van een groter ecologisch netwerk. Hierdoor kan een uitwisseling van dieren en planten plaatsvinden. Essentiële zaken om te komen tot een gezonde natuur.

Negatieve gevolgen
Vanuit bewonerszijde had Atwil Louwerse een indrukwekkend document opgesteld, waarin gedetailleerd wordt aangetoond dat het milieu in Hollandsche Rading zwaar te lijden krijgt door de kap van 85 ha bos in de directe omgeving. Zo zullen de inwoners van Hollandsche Rading worden geconfronteerd met een enorme toename van CO2 uitstoot – de bomen die dit nu opnemen zijn gekapt - , toename van fijnstof – bomen vangen veel vuil-, vermindering van de productie van zuurstof – bomen zetten CO2 om in zuurstof -. In Hollandsche Rading zou het volgens Louwerse dan gaan over 300 miljoen kilogram vermindering van zuurstofproductie per jaar. Toename van geluidoverlast – geluid dat nu door bomen en bodem wordt geabsorbeerd, wordt vervangen door heide die geluid reflecteert -. In het onlangs definitief vastgestelde tracé-besluit voor de A27 is er bij de berekeningen van Rijkswaterstaat nog van uitgegaan dat de bomen op hun plek zouden blijven staan.

Het bleek dat het GNR al deze negatieve effecten niet in de beschouwingen had betrokken en dus alle negatieve gevolgen van de plannen voor Hollandsche Rading niet had meegenomen. Het GNR heeft, ondanks de enorme grootte van de ingreep, geen verplichting om een Milieu Effect Rapportage (MER) te maken.

Fauna
Dieren die nu in het bos leven zullen grotendeels gaan verdwijnen. Boommarter, ree, eekhoorn en das hebben weinig met heide. Ook op deze aspecten is door het GNR niet ingegaan. Volgens een aantal inwoners speelt daarnaast ook dat als de insecten en reptielen zich via de twee ecoducten tussen Wasmeer en Hoorneboegse heide zouden verplaatsen, hen een ongewisse toekomst staat te wachten. Oorzaak: de Hoorneboegse heide is een zeer intensief gebruikte uitlaatplaats voor honden. Of dit voor reptielen en insecten nu een ideaal ecosysteem is moet volgens velen sterk worden betwijfeld. Uit de reactie van Poul Hunzink bleek dat het GNR niet van zins was om de plannen hierop aan te passen.

Ecoducten
De effectiviteit van de ecoducten werd door velen ter discussie gesteld. Poul Hunzink kon niet zeggen wat de effectiviteit van de beide ecoducten is. Dit komt, omdat de omgeving van de ecoducten nog niet is ingericht. Uitgangspunt vormt volgens Paul Hunzink het feit, dat de twee ecoducten er nu liggen en dat er nu voor moet worden gezorgd dat ze ook effectief gebruikt kunnen gaan worden. Daarvoor moeten de natuurgebieden in de directe omgeving van de ecoducten worden aangepast. Vele aanwezigen wezen op het feit, dat het gebied tussen Wasmeer en Hoorneboeg geen deel uitmaakt van een groter ecologisch netwerk. De beide ecoducten liggen geïsoleerd. Bij de Hoorneboegse heide houdt het op. Van daaruit zijn er geen verdere verbindingen mogelijk. Aan de andere kant stopt het ook bij het Wasmeer. Poul Hunzink zegt toe, dat er in de toekomst zal worden geprobeerd om ook voorbij het Wasmeer nog verdere ecologische verbindingen tot stand te brengen.

Weggegooid
Veel vragenstellers plaatsen vraagtekens bij de hun inzien's 'geldsmijterij' van dit project. Naast de al vele miljoenen kostende ecoducten bedragen, volgens Poul Hulsink de thans geplande inrichtingskosten nog eens 2,1 miljoen euro. Een half miljoen wordt betaald door de provincie Noord-Holland, 900.000 euro komt vanuit de postcode loterij en er wordt verwacht dat het resterende geld, 700.000 euro, gaat komen vanuit de verkoop van het hout. Uit de reacties bleek dat velen zich ergerden dat zowel gemeenschapsgeld, als ook postcodeloterijgelden, werden besteed aan een project dat zoveel aanwijsbare nadelen met zich meebrengt, terwijl de voordelen op z'n minst onduidelijk zijn te noemen. Bovendien vroegen velen zich af of een in geldnood verkerende club als het GNR wel in staat is om zo'n heidegebied te beheren. Zo werd betwijfeld of er wel genoeg menskracht is om bv. de opslag van de Amerikaanse vogelkers te bestrijden.

Ondemocratisch
Heel veel inwoners vielen over het feit, dat zij zijn overvallen door deze verstrekkende plannen. Pas enkele weken geleden hoorden zij hier voor het eerst over. Zij vroegen zich af hoe dit mogelijk was. Een uitspraak als 'Ik voel me als inwoner van Nederland genaaid', werd met instemming begroet. Namens de provincie Noord-Holland legde André Smit, projectleider natuurontwikkeling, uit dat dit plan afkomstig is vanuit het natuurbeleidsplan Noord-Holland. Een plan, dat enkele jaren geleden is vastgesteld door Provinciale Staten Noord-Holland. Hij zei dat de provincie Utrecht over dit plan is geïnformeerd en wellicht droeg ook de gemeente De Bilt kennis hierover. Op de vraag hoe de bewoners van Hollandsche Rading dit eerder hadden kunnen weten zei hij, dat dit via de provincie Utrecht of de gemeente De Bilt had gemoeten.

Verder
Zowel de provincie Noord-Holland, als het bestuur van het GNR hebben ingestemd met de plannen. Vergunningen zijn deels al verstrekt, of de toestemming is onderweg. Als er gekapt gaat worden dan is het de bedoeling dat de bomen afgevoerd gaan worden via de voormalige parkeerplaats langs de A27 bij de Bosberg. Hierover is overleg gaande met Rijkswaterstaat. Als alles volgens plan verloopt dan hoopt het GNR najaar 2016 met de kap te kunnen gaan beginnen.

Reageren
Tot 20 mei a.s. kunnen inwoners hun op- en aanmerkingen over de plannen naar het bestuur van het GNR mailen/sturen. Mailadres: gooisnatuurreservaat@gnr.nl. Op 23 juni komt het Algemeen Bestuur van het GNR bijeen om zich te buigen over alle reacties en daar een besluit over te nemen. Daarna hoopt men de plannen definitief vast te stellen. Overigens is deze bijeenkomst openbaar en mag iedereen daar 5 minuten inspreken. Toegezegd werd, dat iedereen voor 1 juli a.s. hoort wat er met zijn of haar reactie is gedaan. Het bleek, dat voor zeer velen de gevolgde procedure als uiterst onbevredigend ervaren wordt. Inwoner Thijs van der Wel verwoordde dit als volgt: 'We leven hier in een democratie, waarin zaken in overleg met alle betrokkenen worden geregeld. Maar hier kan een kleine club, min of meer op eigen houtje, zonder overleg met alle betrokkenen, zelf beslissingen nemen die velen treffen, zonder dat zij zich hiertegen kunnen verweren. Een uiterst onbevredigende gang van zaken'.