Ontdek de rol van de marine in het Rampjaar

Historisch geïnteresseerden zijn van harte uitgenodigd vanaf 14.00 u voor het symposium van het samenwerkingsverband ‘De marine en de waterlinie’ woensdag op 27 maart in het Nationaal Waterliniemuseum, Achterdijk 12 te Bunnik. Dit project richt zich op de rol van de marine in de verdediging van de Republiek tijdens de zeventiende eeuw, met specifieke aandacht voor het Rampjaar 1672. Anders dan gebruikelijk, focust het niet alleen op de verdediging met de Hollandse Waterlinie, maar ook op de inzet van matrozen en mariniers op het land en binnenwateren.

Merlijn Barkema is projectmedewerker van het Nationaal Waterliniemuseum; zij vertelt: ‘De landelijke geschiedenis van het Rampjaar met de inval van de Fransen, de zeeslagen tegen Engeland, de moord op de gebroeders de Witt, maar ook de waterlinie zal veel mensen bekend voorkomen. Het project ‘De marine en de waterlinie’ wil echter twee onbekende aspecten naar voren halen. Ten eerste wordt de inzet van matrozen en mariniers op het land en op de binnenwateren vaak over het hoofd gezien, ook door historici. Ten tweede moeten lokale verhalen meer verbonden worden aan de landelijke geschiedenis van het Rampjaar. Wie weet bijvoorbeeld, dat Lodewijk XIV in Zeist kamp had opgeslagen en via de Biltse Steenweg naar Utrecht ging om de stad in te nemen’?

Lokale kennis en samenwerking

In het samenwerkingsverband dat het symposium organiseert komt een hoop expertise samen. De uitvalsbasis van het project is het Nationaal Waterliniemuseum. Verder werken het RHC Vecht en Venen, Stichting Michiel de Ruyter en de maritiem historicus dr. Adri van Vliet mee. Namens het Waterliniemuseum nemen drs. Arie-Jan Ditewig, dr. Anne Doedens en Merlijn Barkema deel aan het samenwerkingsverband. Zij zijn alle drie ook bestuursleden van Online Museum De Bilt, wat past bij de lokale insteek van het project.

Het symposium vormt het startschot van de onderzoeksfase van het project, waarbij de samenwerking met lokale archieven, historische verenigingen, kringen en organisaties wordt gezocht. Juist met de lokale kennis, die deze organisaties vaak al hebben, kan het standaard landelijke verhaal aangevuld worden. Het symposium belooft niet alleen kennisuitwisseling, maar ook betrokkenheid bij het project, dat uiteindelijk zal resulteren in een expositie in het Waterliniemuseum eind 2025.

Programma

De middag begint met twee presentaties van leden van de projectgroep; de historici dr. Anne Doedens en dr. Adri van Vliet zullen in hun lezing ‘Breed inzetbaar. Matrozen en mariniers, van zee naar land (1672-1674)’ de nieuwe ontdekkingen, die leidden tot dit project uiteenzetten. Vervolgens bespreken viceadmiraal b.d. Matthieu Borsboom en ir. Frits de Ruyter de Wildt (nazaat van Michiel de Ruyter), de plannen van het samenwerkingsverband.

Het tweede deel van de middag bestaat uit interactieve sessies van dr. Jaap de Haan, promovenda Estel van den Berg en erfgoed- en educatiespecialist Suzanne Lekkerkerker over het doen en presenteren van historisch onderzoek naar het Rampjaar. In deze sessies gaat het om de ervaringen van aanwezigen met historisch onderzoek naar (met name) het Rampjaar en hoe het project een aanvulling daarop kan vormen. 

Onderzoek

Dr. Jaap de Haan spreekt aan de hand van zijn onderzoek naar Johan de Witt over hoe historisch onderzoek vertaald kan worden naar het onderwijs. Estel van den Berg gaat terug naar de bronnen en kijkt specifiek naar de verbeelding van geweld, terwijl Suzanne Lekkerkerker een workshop geeft over het vertellen van de (lokale) geschiedenis op een interactieve, laagdrempelige en budgetvriendelijke manier.

Wie enthousiast over het symposium is geworden en graag langs wil komen (alleen of namens een organisatie) kan een e-mail sturen naar Merlijn Barkema; barkemamerlijn@gmail.com..

[door Henk van de Bunt]