De Oude School

Dit jaar viert de Historische Kring D’Oude School zijn 30-jarige bestaan. Over de naamgeving vertelt de geschiedenis: ‘Als naam voor de nieuwe vereniging werd gekozen voor Historische Kring d ‘Oude School met een verwijzing naar het oudste monument in de gemeente. In week 29 van 2016 was in De Vierklank bijgaand verhaal daarover al eens te lezen.

Aan de Burgemeester De Withstraat 31 staat De Oude School. De Historische Kring D’ Oude School meldt, dat De Oude School één van de oudste gebouwen van De Bilt is. De school werd in 1652 gebouwd op grond die bij het voormalige Vrouwenklooster behoord heeft. Het was lange tijd de enige school van het dorp.

De Oude School was ook de woning van de schoolmeester/koster. Behalve school was De Oude School ook de schoolmeesterwoning. En aangezien de schoolmeester tegelijk ook koster was, kon die woning ook kosterswoning genoemd worden. 

De eerste schoolmeester c.q. koster was Jan Jansz. Leerhaef. Hij begon met een klas van ongeveer 35 leerlingen. De laatste leraar die in De Oude School heeft lesgegeven was G.D. Enderlé. Anno 1844 waren er ongeveer 150 leerlingen. Die pasten niet meer in het gebouw en er moest een groter onderkomen worden gezocht.

Rijtuigenfabriek
De Biltse school verhuisde in 1845 naar de verbouwde rijtuigenfabriek van Soeders aan de Dorpsstraat vanouds Steenstraat, thans nummer 25. Dat pand was in 1844 verbouwd tot raadzaal, schoollokaal, onderwijzerswoning en cachot. In 1846 kocht het kerkbestuur van de Nederlands-hervormde kerk het leeggekomen schoolgebouw en vestigde er een bewaarschool in. Tot 1873 bleef de bewaarschool in het pand gehuisvest. De Oude School is in de loop der jaren diverse malen uitgebreid en verbouwd. Het pand is in 1981-1982 op initiatief van de toenmalige Historische Stichting Oostbroek en De Bilt gerestaureerd. Het bestaat thans uit enkele appartementen. Het voorste (en oudste) gedeelte ging na 1982 onderdak bieden aan de Historische Stichting Oostbroek en De Bilt. Deze Stichting (tegenwoordig Van Ewijck Van Oostbroek en De Bilt Fonds) heeft de Historische Kring D’Oude School (opgericht in 1992) de gelegenheid gegeven om het pand te gebruiken voor vergaderingen en andere bijeenkomsten.

Muzieklessen
Er worden tegenwoordig in De Oude School o.a. muzieklessen gegeven. Al is het dus niet meer een school in de normale betekenis van het woord, er vinden wel educatieve activiteiten plaats. In de zijgevel van het gebouw bevindt zich een gevelsteen. Hier op staat te lezen: ‘1652 gesticht als eerste Biltse school tevens kosters meesters woning. 1982 hersteld en opnieuw ten dienste van de Biltse gemeenschap gekomen’.         (Joyce Reimus / OogopDeBilt.nl)