College van B en W verder zonder VVD-wethouder

door Guus Geebel

Verbazing en ongeloof alom bij de gemeenteraadsleden tijdens de behandeling van de ontslagaanvraag van wethouder André Landwehr. Niemand had het ontslag zien aankomen en er was weinig begrip voor de uitleg van de VVD eromheen. De behandeling eindigde met het aannemen van een motie om tot de gemeenteraadsverkiezingen die op 16 maart 2022 worden gehouden de portefeuille van wethouder Landwehr met het zittende college in te vullen.

VVD-fractievoorzitter Henric de Jong Schouwenburg vertelt in zijn eerste termijn dat André Landwehr bij zijn aanstelling als wethouder voor een periode van vier jaar getekend heeft. ‘Gaandeweg is gesproken over het zoeken naar een potentiële opvolger, die wij na drie jaar hebben gevonden. Dat dit is uitgelegd als een harde afspraak ligt aan een onhandige formulering. Wij wisten niet wanneer een geschikte kandidaat werd gevonden’. In de ontslagbrief van Landwehr staat overigens: ‘In 2018 heb ik met de lokale en regionale VVD de afspraak gemaakt om de functie van wethouder in de gemeente De Bilt voor maximaal 3 jaar te vervullen.’

Telefoon
Peter Schlamilch (Forza De Bilt) citeert De Jong Schouwenburg uit een telefoongesprek: ‘Iedereen was verbaasd, niemand heeft het zien aankomen. Daar ben ik buitengewoon blij mee want dat betekent dat wij ons altijd stil hebben gehouden. Dat hebben we ook expres gedaan, want als je al bij voorbaat bij het begin van de termijn zegt dat iemand na tweeënhalf of drie jaar weggaat dan heeft hij al bij voorbaat minder zeggingskracht. Dat heeft helemaal geen zin en dat hebben we ook helemaal niet gedaan. Toen we hiermee aan de gang gingen hebben we gezegd, mondje dicht, dit gaan we niet verder vertellen. Dat hebben we ook niet gedaan en ik kan zeggen dat ik buitengewoon trots ben op mijn fractie dat ze zich hierin niet vergaloppeerd hebben.’

Overval
Donja Hoevers (D66) noemt de opstelling van de VVD niet bevorderlijk voor de onderlinge verstandhouding. ‘Het benoemen van een wethouder is de bevoegdheid van de raad als geheel waar solistisch optreden niet bij past.’ Krischan Hagedoorn (PvdA) stelt dat helderheid ver te zoeken is geweest bij de VVD. ‘Wij hebben het idee dat u steeds nieuwe werkelijkheden voor uzelf creëert.’ Hij pleit voor een minderheidscoalitie. Werner de Groot (CDA) is niet blij met het plotselinge vertrek van wethouder Landwehr conform een VVD-afspraak. ‘Geconfronteerd worden vanuit onwetendheid voelt als een overval.’ Johan Slootweg (SGP) vraagt hoe de VVD-fractie naar de financiën rond dit hele gebeuren kijkt. Hij wil werk maken van het werken met een minderheidscoalitie en nu doorgaan met drie wethouders. Erik den Hertog (Bilts Belang) stelt dat op de agenda de ontslagbrief staat en hij wil daar op dit moment geen andere zaken bijhalen. Hij geeft aan goed met de wethouder samengewerkt te hebben. Raadslid Boer (SP) zegt de wethouder een prettig mens te vinden waarmee goed samen te werken was. De SP is voor een minderheidscollege. Connie Brouwer (Fractie Brouwer) zegt telefonisch een ander verhaal gekregen te hebben dan De Jong Schouwenburg nu zegt.

College
Burgemeester Sjoerd Potters noemt dit een uiterst pijnlijke situatie die het aanzien van de politiek in De Bilt schaadt en daardoor eigenlijk alleen maar verliezers kent. Het college was niet bij de VVD-afspraken betrokken en wist er ook niets van af. Het exacte bedrag aan wachtgeld kan de burgemeester niet geven, maar het wordt ingeschat op 180.000 euro. Dat hij begrip heeft voor de ontslagname zoals in een persbericht staat slaat niet op de hele situatie. ‘Wethouder Landwehr heeft op 10 juni in het college gemeld dat hij zijn ontslag wilde indienen.’ Voor het vervolg wil de burgemeester geen overhaaste stappen zetten maar eerst kijken waar we staan en waar we naartoe willen. Wethouder Anne Brommersma reageert mede namens haar beide collega-wethouders. ‘Ook wij waren verrast door het vertrek van de heer Landwehr. Het politieke oordeel over het vertrek laten wij aan de raad. Wij hebben bewust niet gereageerd omdat we het debat met u in de raad willen voeren en niet via de krant. Wij zijn bereid met de raad de mogelijkheden te verkennen van een constructie met drie wethouders, maar dat moeten we wel heel serieus doen. Het betekent dat we als college op een andere manier zullen moeten werken, maar ook de raad. De werkdruk is al hoog en wordt mogelijk nog hoger. Voor de resterende maanden moeten tussen raad en college afspraken gemaakt worden. Daarbij moet vertrouwen over en weer zijn’.

Verbinding
In de tweede termijn dankt Henric de Jong Schouwenburg André Landwehr voor al het werk dat hij hier heeft gedaan. Hij is het met de raad eens dat dit geen schoonheidsprijs verdient. Hij zegt iedereen gebeld te hebben over het ontslag van Landwehr en de eventuele opvolging. Het spijt hem hoe het gelopen is en zegt mea culpa (door mijn schuld). Jette Muijsson (Beter De Bilt) dankt André Landwehr voor zijn inzet. Henk Zandvliet (GroenLinks) vond het betoog van De Jong Schouwenburg een weinig overtuigend verhaal. Hij noemt de manier waarop over Kees Lelivelt wordt gesproken heel naar. Hij noemt hem heel capabel als wethouder, maar nu niet. Donja Hoevers pleit voor verbinding, rust en tijd.

Moties
De raad besluit ondanks het late tijdstip met 14 stemmen voor en 13 tegen de vergadering af te ronden. In een aangenomen motie ingediend door Theo Aalbers (ChristenUnie) spreekt de raad met 19 stemmen voor en 8 tegen uit dat de portefeuille van de heer Landwehr tot de verkiezingen in maart 2022 wordt verdeeld over de zittende portefeuillehouders. Een motie ingediend door Forza De Bilt, die de raad vraagt een dringend moreel appel te doen op oud-wethouder Landwehr om vrijwillig af te zien van elke vorm van wachtgeld, wordt met 3 stemmen voor en 24 tegen verworpen.