Basisverkenning voor Omgevingsvisie 2040

door Henk van de Bunt

Naar verwachting treedt de Omgevingswet op 1 januari 2022 in werking. In deze wet is bepaald dat iedere gemeente voor het gehele eigen grondgebied een omgevingsvisie moet hebben; het strategische beleid voor de lange termijn dat de beleidsmatige basis voor het omgevingsplan en eventuele programma’s legt. Bijna unaniem ging de gemeenteraad medio december 2020 akkoord met de Startnotitie Omgevingsvisie 2040.

De gemeente De Bilt wil de omgevingsvisie zo vormgeven dat deze integraal en breed gedragen is. De visie zal betrekking hebben op alle terreinen van de fysieke leefomgeving conform de reikwijdte van de Omgevingswet. Traditionele thema’s zoals ruimte, wonen, verkeer en mobiliteit, landschap en natuur, milieu, onderwijs, infrastructuur en cultureel erfgoed, maar ook ‘nieuwe’ thema’s zoals klimaatadaptatie, energietransitie, gezondheid en veiligheid worden in de omgevingsvisie verbonden met brede maatschappelijke opgaven. De rol van de raad gedurende het traject is zeer betrokken. Een multidisciplinair advies- en ontwerpbureau voor de fysieke leefomgeving heeft het eerste tussenproduct ‘De Basisverkenning’ nu gepresenteerd. De gemeenteraad van De Bilt wil de ‘Omgevingsvisie De Bilt 2040’ uiterlijk eind 2022 vaststellen.

Basisverkenning
De Basisverkenning bevat de resultaten van beleids- en gebiedsanalyses en inventarisaties van maatschappelijke trends waarop kan worden ingespeeld. De verkenning geeft verdieping aan alle belangrijke thema’s en opgaven uit de Startnotitie, zoals wonen, economie, mobiliteit, sociaal domein, groen en energie. Daarnaast komen in de Basisverkenning alle milieu- en omgevingsaspecten nader in beeld. De erkenning geeft belangrijke achtergrondinformatie in een bredere context voor de eerste participatieronde, waarin inwoners en organisaties wordt gevraagd hoe zij denken over hun leefomgeving nu en in de toekomst. Naast het omgevingsvisietraject lopen andere afzonderlijke participatietrajecten voor specifieke onderwerpen, zoals ‘samen werken aan wonen’. De opbrengst van deze trajecten dient zoveel mogelijk als bouwsteen voor de omgevingsvisie, waarbinnen de integrale afweging plaatsvindt.

Seniorenwoningen
Het rapport vermeldt over woningbouw: ‘Er ligt een opgave om voldoende woningaanbod te creëren, passend bij de behoefte. Bij woningbouw moet de gemeente kijken naar de mogelijkheden van intensivering en verdichting in relatie tot de gewenste identiteit en ruimtelijke kwaliteit van de kernen. Daarnaast ligt er de opgave om de kwalitatieve woonbehoefte goed af te stemmen op het woningbouwprogramma, bijvoorbeeld vanwege vergrijzing en bijbehorende vraag naar passende zorgvoorziening. Momenteel is bijvoorbeeld de doorstroming erg laag, omdat er onvoldoende seniorenwoningen zijn. Hierdoor zijn er ook onvoldoende betaalbare woningen voor jonge vestigers en gezinnen, waardoor de vitaliteit van kernen op termijn onder druk komt te staan.

Kernen
Het rapport vermeldt de noodzaak in te spelen op trends en prognoses voor het voorzieningenniveau: ‘Hoe kan de gemeente met oog op vergrijzing en toename van online-winkelen de voorzieningen op peil houden in de kleine kernen om de leefbaarheid te waarborgen? Hoe houdt de gemeente de centrumgebieden van Bilthoven, De Bilt en Maartensdijk levendig, rekening houdend met de veranderde functie van centra waarbij sfeer, beleving en andere niet-winkel-functies steeds belangrijker worden?

Bereikbaarheid
Volgens het rapport liggen er opgaven op het gebied van bereikbaarheid, parkeersituatie en doorstroming met een bijdrage aan de regionale mobiliteitstransitie naar duurzaam, schoon en veilig verplaatsen: ‘Ook een inclusievere openbare ruimte hoort hierbij. Hierbij moeten we inzetten op een goede afstemming op toekomstige ontwikkelingen in De Bilt en de regio op gebied van wonen, werken en recreatie. Met het oog op benodigde woningbouwontwikkelingen is bijvoorbeeld de huidige capaciteit van het wegennet en parkeersituatie een beperkende factor. Hier moeten we slim mee omgaan’.

Klimaat
Over Klimaatadaptatie schrijft het rapport: ‘Het is een opgave om de ruimtelijke omgeving van de gemeente klimaat-adaptief in te richten. Met het oog op klimaatverandering is het voor een toekomstbestendige woon- en leefomgeving nuttig na te denken over mogelijke maatregelen tegen hittestress, wateroverlast en droogte. De vraag is waarmee de gemeente kan bijdragen aan de ambities uit de Regionale Energietransitie (RES), met oog voor kansen en beperkingen in zowel het landelijk als stedelijk gebied. Hierbij moet bovendien rekening worden gehouden met waardevolle landschapselementen, toekomstige technische mogelijkheden en infrastructurele en planologische beperkingen van de ondergrond’. Bekijk de Basisverkenning op www.doemeedebilt.nl/documenten.