Raadsavond project Samen Werken aan Wonen

door Guus Geebel

Dinsdag 17 maart werd onder voorzitterschap van Henk Zandvliet (GroenLinks) een digitale openbare informatieve avond gehouden over het project Samen Werken aan Wonen. In dit project wordt samen met inwoners invulling gegeven aan de woonopgave van de gemeente De Bilt. De gemeenteraad gaf daarvoor in juni 2020 als uitgangspunt meedenken tot meewerken mee. 

In het project is dit uitgewerkt tot een gebiedsgericht participatietraject. Daarbij zijn inwoners aan zet om advies te geven over de woonopgave. Dit is een nieuwe manier van werken voor de gemeente De Bilt. Het gaat daarbij niet alleen om locaties, maar ook over voor welke doelgroep er gebouwd moet worden, het type woningen en hoe de omgeving van die woningen er dan uit moet zien. Er werd een inkijk gegeven in het participatieproces, de eerste resultaten en het verdere verloop van dit proces. 

Betrokkenheid
De avond werd ingeleid door wethouder Dolf Smolenaers. Hij verwelkomde de raads- en commissieleden en de geïnteresseerde inwoners. ‘Ik ben verantwoordelijk voor het zoveel mogelijk oplossen van het probleem van de Biltse woningzoekende. We vragen aan projectontwikkelaars om een bijdrage te leveren om meer goedkopere betaalbare woningen te bouwen. Daarnaast bouwen we op gemeentelijke locaties steeds meer goedkope midden huur en sociale huur. De nieuwe locaties hebben veel losgemaakt. Er was ontevredenheid en boosheid over het proces en dat begrijp ik. Daarna is een nieuw proces op gang gekomen met een betrokkenheid waar ik ontzettend blij mee ben want we hebben nieuwe locaties heel hard nodig. Wij hebben onze inwoners om hulp gevraagd bij het vinden van nieuwe woningbouwlocaties en input voor het woonbeleid.’ Smolenaers vertelt hoe het proces op basis van een motie in de gemeenteraad tot stand kwam.

Opzet
Projectleider Simone Diegenbach houdt vervolgens een presentatie. Zij gaat in op het eerdere proces dat heeft plaatsgevonden waarbij locaties werden aangewezen en waar heftig op gereageerd werd. ‘Dat heeft geleid tot het opnieuw opzetten van het proces dat begin 2020 werd opgestart. In de gemeenteraad van juni werd besloten de inwoners duidelijk te betrekken door meedenken en meewerken en het project gebiedsgericht aan te pakken. We hebben de bewoners gevraagd om zelf met hun inbreng te komen en advies te geven. Dat hebben we ook aan stakeholders gevraagd. Het heeft geleid tot 55 mooie adviezen over hoe om te gaan met het wonen in De Bilt. We hebben ook een digitale kansenkaart opgezet. Er is een inwonerpanel ingezet dat een doorsnede van de inwoners weergeeft en waaraan gevraagd is wat zij belangrijk vinden. Daarvan geeft 80% aan de woonopgave van De Bilt heel belangrijk te vinden, waarbij groen een belangrijk aspect is.’

Veel kennis
‘De adviezen worden zorgvuldig geanalyseerd evenals de kansenkaarten en het inwonerpanel. Dat doen we ook met eerdere inbreng. Al het materiaal wat er ligt wordt geordend door een redactieteam dat bestaat uit inwoners. Op deze manier willen we komen tot een hopelijk gedragen advies van, voor en door inwoners. Inclusief kansen voor nieuwe woningbouw en locaties als bouwsteen voor het nieuwe woonbeleid. Er zijn spelregels opgesteld. Iedereen die een advies indient wordt gehoord. Het eindoordeel is aan de gemeenteraad. Het betekent dat de inwoners nu aan zet zijn’, aldus Simone Diegenbach. Zij noemt het proces een stapje in een zoekproces hoe dit met de inwoners samen opgezet kan worden. ‘De 55 adviezen laten zien dat de inwoners een grote betrokkenheid hebben.’ Simone doet vaker dit soort processen, maar zoals hier heeft ze nog nooit meegemaakt. ‘Als ik de inhoud zie zit er heel veel kennis in. Daarnaast zijn er 1400 reacties van de kansenkaart. Niet alleen over locaties maar ook reacties op locaties en dan is er nog het inwonerpanel. Qua opbrengst heel veel en tegelijkertijd een warboel. Daar gaan we voorzichtig proberen draden uit te trekken. De een loopt dood en de ander zit te veel in de knoop en een derde blijkt opeens een rode lijn te zijn waar we mee aan de gang gaan. Het gaat ook over de identiteit van een dorp of wijk. Die zijn niet altijd behoudend. Niet alleen groen en landschap maar ook hoe erop doorgewerkt kan worden en hoe aansluitend op de identiteit woningen kunnen worden gebouwd.’

Ontsluiting
In het tweede deel van de presentatie geeft Simone Diegenbach per kern een toelichting. Zij geeft aan dat er nog wel wat te winnen is aan vertrouwen. ‘Alle kernen zijn met adviezen gekomen en die bespreken we nu in het redactieteam. In Bilthoven Noord hebben de bewonersverenigingen een enquête uitgezet waar 175 reacties op zijn gekomen en waar een advies uit gedistilleerd is. Brandenburg kwam met 7 adviezen. Een behoorlijke inbreng, ook veel locaties. Het gaat daar ook over een goede ontsluiting. Centrum en Overbosch levert 2 adviezen met verschillende locaties die nog worden besproken. De Bilt kwam met vijf adviezen. Ook veel reacties op de kansenkaart en verschillende locaties waarover we met elkaar in gesprek gaan. De Leijen komt met een advies van Wijkraad De Leijen en over locaties rond het station. Ook hier komt bereikbaarheid heel nadrukkelijk aan de orde.’

Adviezen
‘In Groenekan is een werkgroep aan de gang gegaan met een minivisie Groenekan waar ook echt wordt gekeken naar kansen. Er ligt een visie van Groenekans Landschap met veel respect voor behoud van het landschap. Verder adviezen van twee individuele inwoners. Op de kansenkaart is een beperkt aantal locaties binnen en buiten de rode contour ingevuld. Hollandsche Rading levert twee adviezen. De bewonersgroep Samen werken aan wonen Hollandsche Rading heeft als belangrijkste uitgangspunt de identiteit en het karakter van het dorp waarop voortgebouwd zou moeten worden. Ook een individuele inwoner heeft een advies ingediend. Op de kansenkaart heel veel locaties en nieuwe locaties.’ 

Integraliteit
Voor Maartensdijk was onze eerste zorg of we hier wel een advies zouden krijgen van de inwoners, omdat uitbreiding buiten de rode contour als een wolk boven hun hoofd hing. Maar er waren juist veel adviezen. Zeven adviezen, twee van individuele inwoners en vijf van allerlei organisaties. Op de kansenkaart heel veel locaties voor herontwikkeling binnen de rode contour. Westbroek kwam met één advies van de Dorpsraad Westbroek. Best veel locaties rond de dorpskern. Soms gekoppeld aan het uitplaatsen van bedrijven.’ Voor de hele gemeente zijn ook adviezen binnengekomen. Een advies van het kennisteam benadrukt vooral de integraliteit. Vijf individuele adviezen met verschillende inhoud en ook veel stakeholders hebben gereageerd, zoals de adviesraad sociaal domein en Steunpunt vluchtelingen. Voor hen is de strekking ga snel aan de slag. Bouw, vooral voor de starters op de woningmarkt, voor jongeren en zorg dat senioren door kunnen stromen en dat er ook voor hen geschikte woonruimte komt waar ze langer kunnen blijven wonen of waar ze de nodige zorg kunnen ontvangen. Alle adviezen zijn ongecensureerd op de website geplaatst.’ 

Sprekers
Na de presentatie kwam nog een aantal deelnemers aan het woord. Anne-Kim Copijn vertelt over het advies van Groenekan. Herman Verschuren is lid van het redactieteam en kwam bij het project door zijn initiatief voor een Knarrenhof. Petra den Dulk is lid van het redactieteam en ziet het herstellen van het vertrouwen als rode draad. Zij hoopt dat ook gekeken wordt naar de identiteit van de gemeente en de woningbehoefte die er werkelijk is. Zij mist een wethouder ruimtelijke ordening. Hilde de Wit heeft zich aangesloten vanuit haar zoektocht als starter op de woningmarkt. ‘Wij zijn een groep starters die samen met onze ouders een betaalbare werk- woonwijk willen ontwikkelen.’ Zij constateert dat de ruimte schaars is maar ziet ook heel veel mogelijkheden. Geld zou in de gemeente niet moeten regeren maar de focus moet liggen op hoge leefkwaliteit zowel nu als in de toekomst.’ Marina Laméris is lid van de bewonersgroep Samen werken aan wonen Hollandsche Rading, het redactieteam en het kennisteam. ‘Het doel is om meer mensen een dak boven hun hoofd te geven zonder het verlies van leefkwaliteit voor iedereen.’ Ze noemt de zoektocht naar locaties niet een startpunt maar een mogelijke uitkomst. ‘Bouwen in bos of weiland is de laatste optie die we pas moeten inzetten als het water ons aan de lippen staat en alle andere opties zijn uitgeput.’ Jan Dijkkamp uit Maartensdijk is lid van het redactieteam heeft zich in het verleden beziggehouden met gebiedsontwikkeling. Voor hem is de samenhang van het gebied belangrijk. Als rode draad ziet hij dat heel veel plannen binnen de rode contour gepland zijn. Daar wil hij goed naar kijken. Hij vraagt de raad nadrukkelijk te zorgen voor een zorgvuldige terugkoppeling.

Slotwoord
Wethouder Dolf Smolenaers zegt in zijn slotwoord dat het mooi om te zien is dat er zeer hard is gewerkt. ‘Het is voor De Bilt echt een nieuwe manier van werken. Dat moeten we door gaan zetten. Het is natuurlijk niet zo dat alles tot eenstemmigheid gaat leiden. Alles valt of staat met hoe we met het resultaat omgaan als raad en als college. We kunnen participatie echt een succes maken als we serieus omgaan met de opbrengst. De uitkomst in juni is ook niet het eindpunt. We moeten er actief mee aan de slag. Mijn verwachting is dat we bij enkele locaties snel verder kunnen. Veel input moet zijn plek krijgen in beleidsstukken. Er zullen ook locaties worden aangedragen waar we niet meteen wat mee kunnen. We zijn er dus nog niet, maar ik zie wel mensen die hard werken en energie hebben. Mensen die een positieve energie brengen en ik denk dat wij met elkaar tot een mooi eindresultaat kunnen komen.’