Over wonen en de rode contouren

door Henk van de Bunt

Een Bewonerscollectief uit Maartensdijk denkt voor het bouwen van woningen in Maartensdijk voldoende plekken te hebben gevonden waar het volgens deze inwoners kan: ‘Er is in Maartensdijk en Hollandsche Rading plek voor 216 woningen, vrijwel allemaal binnen de bebouwde kom’.

Dit is één van de 55 adviezen, die zijn ingediend over de woonopgave in De Bilt. Ook is meer dan 1400 keer gereageerd op de kansenkaart. Wethouder Dolf Smolenaers is opgetogen: ‘Een enorme opbrengst: van verfrissende ideeën tot doorwrochte plannen. Het laat een constructieve houding zien van de inwoners van De Bilt: oplossingsgericht en bereid om mee te denken’.

Dorps
Het bewonerscollectief denkt dat hun plan de gemeente serieuze opties biedt om niet of nauwelijks te hoeven bouwen buiten de rode contouren; het plan is gebaseerd op de pijlers dorpsvernieuwing, dorpsverdichting en dorpsbehoud. Door creatief om te gaan met beschikbare ruimte komt men aan 216 woningen. Bouwen zou kunnen op bestaande gebouwen, op het vervallen bedrijventerrein (Industrieweg), extra woonlagen op De Vierstee, op Dijckstate en het daarnaast gelegen voormalige kassencomplex en nieuwbouw aan de Tolakkerweg en achter de Adrie Piecklaan in Hollandsche Rading.

Contouren
Het mogelijk bouwen buiten de rode contouren en het uitblijven van informatie daarover wordt als stoorzender ervaren in het beïnvloeden alle vormen van inspraak, overleg en voortgang rondom de speurtocht naar geschikte locaties in de gemeente De Bilt. Hierbij wordt een contingent van plm. 200 woningen toegedacht aan Maartensdijk. Het college van Burgemeester en Wethouders heeft in een brief van 16 oktober 2020 aan de Provincie duidelijk gemaakt naarstig op zoek te zijn naar ruimte voor nieuwbouw en daarbij deze te zoeken zowel binnen als buiten de rode contouren: ‘Binnen de rode contouren zetten wij in op transformatie van bedrijventerreinen en detailhandel-locaties naar gemengde milieus met een intensief programma en een substantieel aandeel wonen en ontwikkelen van wonen rond knooppunt Bilthoven (bij station Bilthoven). Buiten de rode contouren zetten wij in op nieuwbouw rond Maartensdijk. Ook maken wij graag gebruik van de ruimte, die de ontwerp-omgevingsverordening verstedelijking ten oosten van de A27 voorziet voor verstedelijking. Uit oogpunt van natuur en landschap is dit binnen de gemeente De Bilt de meest logische en derhalve meest gewenste uitbreidingslocatie buiten de rode contouren’.

Provincie
De Provincie bereidt het regionale programma ‘wonen’ voor in samenwerking met de woningmarktregio U16 en heeft de gemeenten uitgenodigd om locaties hiervoor voor te dragen. De locaties, die passen binnen het huidige provinciale ruimtelijke kader van de Structuurvisie en de Provinciale Verordening wordt volledig genomen; locaties, die niet passen binnen het huidige provinciale ruimtelijke kader, onderwerpt de provincie aan een pre-toets. Wethouder Dolf Smolenaers ‘Wij hebben het gebied rondom Maartensdijk buiten de rode contouren voor een pre-toets aan de provincie aangeboden, zonder een specifieke locatie te benoemen, omdat deze immers nog niet vaststaat. Wij moeten heel voorzichtig zijn en niet te snel concrete locaties benoemen, omdat dat grondspeculatie in de hand werkt. Dat is schadelijk voor het bouwen van betaalbare woningen, waar ook in Maartensdijk veel behoefte aan is. Dit traject gaat dus niet over een nacht ijs’.

Redactieteam
Nu alle adviezen binnen zijn, gaat een redactieteam van inwoners al die informatie samenbrengen. Op een eerlijke en inzichtelijke wijze ordenen zij alle inbreng tot een goed onderbouwd advies aan de gemeenteraad. Gaat het daarbij ook over het eventueel bouwen buiten de rode contouren? Wethouder Dolf Smolenaers: ’Er is een gemeenteraadsopdracht gegeven aan het College om buiten de contouren te bouwen bij Maartensdijk, dat voeren we uit. Dit participatieproces is lang niet het enige wat we als gemeente doen om de woningbouw te versnellen. Wij stellen tegenwoordig ook eisen aan projectontwikkelaars (bouwen 30% sociaal en 10-20% midden huur op onze eigen grond) en zetten al sinds 2019 in op het bouwen buiten de contour bij Maartensdijk. De woningnood is hoog, en we kunnen het ons niet veroorloven om op onze handen te gaan zitten. Het is al mogelijk om ook bij het lopende proces ‘samen werken aan wonen’ dat inwoners over bouwen buiten de contouren ideeën en wensen meegeven. Wij hebben indicatief bij de Provincie en de regio het aantal van 200 woningen genoemd, maar bouwen buiten de rode contouren is altijd een proces van jaren. Pas wanneer we duidelijkheid hebben van de provincie dat deze locatie kansrijk is, wordt de planvorming gestart. Ook bij dit proces gaat natuurlijk participatie plaatsvinden. We hebben op dit moment een grote achterstand en het woningtekort is in de afgelopen jaren alleen maar toegenomen. Iedereen die het nieuws volgt ziet de grote problemen op de woningmarkt’.

Inwonerpanel
Veel inwoners dachten al eerder mee over het woningbouwvraagstuk. In september beantwoordden ruim 700 deelnemers aan het inwonerpanel vragen over wonen in De Bilt, waarvan 81% het realiseren van woningen in de gemeente een belangrijke opgave in de komende jaren vindt, omdat er veel mensen op zoek zijn naar woonruimte, dat het belangrijk is dat jongeren in de gemeente kunnen (blijven) wonen en dat er voor elk inkomen en elk huishouden een huis beschikbaar is. De groep inwoners die het realiseren van woningen een belangrijke opgave van de gemeente vinden, missen met name betaalbare koop- en huurwoningen. De meerderheid van de inwoners geeft aan dat het herinrichten van locaties met andere bestemmingen (bijv. bedrijfslocaties) en het makkelijker maken van het splitsen van grote kavels kansen zijn voor (nieuwe of meer) woningbouw in de gemeente.