Sluitende begroting, maar voor hoelang nog

door Guus Geebel
‘Door de inspanningen van de afgelopen twee jaar gaan we financieel de goede kant op, maar dat is geen antwoord op het structurele probleem van de zorgkosten’, aldus wethouder Dolf Smolenaers van Financiën. Het Rijk heeft taken bij ons neergelegd zonder de financiële middelen daarbij te geven. Als dat niet gedaan wordt zien wij het niet meer zitten. Het sociaal domein blijft een probleem.’

’We willen het zorgbudget verhogen om de taken de komende jaren in te kunnen vullen, maar daar staat tegenover dat het sociaal domein een aantal maatregelen neemt binnen de door de gemeenteraad gewenste Biltse aanpak. We willen meer geld investeren in de zorg maar daar staat wel wat tegenover. Voor de eenmalige injectie die daarvoor nodig is hebben we een aantal maatregelen voorgesteld. Daar zit een aantal maatregelen bij dat betrekking heeft op de organisatie als het afschaffen van de kantine in het gemeentehuis, het heroverwegen van huisvesting, organisatiemaatregelen en maatregelen op technisch niveau die de organisatie en de inwoners het minst raken. Apart een aantal sociaal-domein-maatregelen en een lastenverhoging voor de inwoners in de vorm van een OZB stijging. Dat zijn de maatregelen om het voor elkaar te krijgen’. 

Over de schutting
‘Al met al blijft het een uitdaging die zorgt voor een sluitende begroting. Maar als je bezuiniging op bezuiniging stapelt wordt het steeds moeilijker. Daarom zeggen we nu het is een keer genoeg geweest. Het betekent dat we binnen de taak die het college van de raad heeft gekregen geen mogelijkheden zien om het nog een keer te doen. Er zijn gemeenten die dat punt al bereikt hebben. Als het Rijk met nieuwe onvoorziene ontwikkelingen komt die bij ons over de schutting worden gegooid dan zijn de mogelijkheden er niet meer. Het voordeel is dat het nu nog niet hoeft. We hebben een meer dan sluitende jaarbegroting en verwachten met wat we neerleggen het de komende jaren te kunnen redden. Dat wordt anders als het Rijk weer met nieuwe maatregelen komt die wij moeten bekostigen.’

Compensatie
‘Het gaat hier om structurele maatregelen. De kosten die corona teweegbrengt hebben alleen invloed op de lopende begroting. ‘Wat corona wel veroorzaakt is dat de werkloosheid gaat toenemen’, aldus wethouder Anne Brommersma. ‘Dat zien we nu nog niet erg in onze cijfers van bijstandsgerechtigden omdat nog een beroep op een werkloosheidsuitkering wordt gedaan. We investeren twee miljoen extra in het sociaal domein. In het hele land stijgen de kosten in het sociaal domein en het Rijk geeft geen compensatie. Wat ook speelt is het abonnementstarief. We hebben de meeste 75-plussers van de provincie die over het algemeen redelijk welgesteld zijn. Die betaalden een eigen bijdrage naar draagkracht voor zorg, maar dat mag niet meer. We geven een miljoen euro extra aan de Wmo uit, dat komt voor een groot deel door het abonnementstarief. Het Rijk maakt beleid zonder financiële compensatie.’

Kwetsbaar
‘We hebben afgesproken dat we voor het beheersbare tekort uitgaan van de reële kosten van 2019, die we jaarlijks indexeren. Dat is het plafond van het sociaal domein. Daar moeten we het dus mee doen. Dat gaat een stevige klus worden maar daar gaan we wel voor. Als uitgangspunt hebben we dat de meest kwetsbare mensen de zorg moeten houden. Hulp bij het huishouden krijgt ongeveer twee uur per week minder en de mantelzorgwaardering wordt afgeschaft.’ Anne Brommersma vindt dat heel jammer, want mantelzorgers doen heel veel en hebben het door de coronapandemie nog zwaarder. Het beleid dat mensen tot 130% van het minimumloon geen eigen bijdrage voor de zorg hoeven te leveren wordt versoberd tot 110%. De meest kwetsbaren beschermen we maar wie daar net boven zit moeten een eigen bijdrage gaan betalen. Er zitten echt pijnlijke maatregelen in’. Wethouder Brommersma stelt dat het geld dat naar het sociaal domein wordt overgeheveld wel degelijk ten koste van het groenonderhoud en wegenonderhoud gaat. ‘Inwoners merken dat er door de extra kosten voor het sociaal domein voor andere dingen minder geld is. Als er nog een keer moet worden bezuinigd zijn de mogelijkheden uitgeput’.

Keuzes
Wethouder Brommersma noemt het omhooggaan van de afvalstoffenheffing een lastig verhaal. ‘Ondanks dat de inwoners ontzettend goed afval scheiden, is er een verhoging van 31 euro. In de stad Utrecht is dat 45 euro. Zij had gehoopt dat de mindere hoeveelheid restafval een positief effect gehad zou hebben op de afvalstoffenheffing, maar een aanbesteding viel ongunstiger uit. Vorig jaar had De Bilt in de provincie de laagste lastenontwikkeling. Binnen de beperkte ruimte maakt het college keuzes. Bezuinigen op maatregelen die de meest kwetsbaren betreffen vindt Brommersma altijd moeilijk. ‘De bezuiniging op mantelzorg’, noemt zij pijnlijk.

Raadsbehandeling
De gemeenteraad behandelt de Programmabegroting 2021 in een extra lange vergadering op 5 november. Met de vaststelling bepaalt de raad hoe de middelen definitief worden verdeeld. Daarmee is de begroting kaderstellend voor de uitvoering van het beleid in 2021 en de jaren daarna. De vergadering begint op 5 november om 16.00 uur en is rechtstreeks te volgen via https://debilt.raadsinformatie.nl.