Over koetjes en kalfjes (vervolg)

14 april 2020, 13:30 Algemeen

Ondanks alle commotie binnen de agrarische wereld met betrekking tot het Nederlandse stikstofbeleid, kreeg Jan-Willem uit De Bilt toch interesse in het (boeren-)leven op het platteland. Is het terecht dat boeren boos zijn? Moeten zij het roer omgooien en biologisch worden? Uit belangstelling besloot hij daarom vrijwilliger te worden bij biologische boerderij De Bonte Parels in Westbroek.

door Walter Eijndhoven

Vrijwilliger Jan-Willem was afgelopen week weer hard aan het werk op de boerderij. Nadat hij de koeien uit het weiland had gehaald, om deze te melken, had hij wel tijd om zijn verhaal van vorige week af te ronden.

Kalfjes

‘De verkoop van kalfsvlees is de laatste dagen een hot item’, vertelt Jan-Willem. ‘Dankzij alle ellende met het coronavirus zijn steeds minder boeren in staat hun kalfjes te verkopen aan kalvermesterijen. Wat ik begreep van Christianne is dat zij het overgrote deel van de kalfjes verkopen aan EcoFields, de enige biologische kalvermesterij in Nederland. Omdat de regels in Nederland zo streng zijn op het gebied van stikstof en fosfaat, worden zij gedwongen zo min mogelijk kalfjes op hun bedrijf te houden. De kalfjes die het geluk hebben wel te mogen blijven, krijgen na drie dagen biest kunstmelk verstrekt’. De Bonte Parels heeft diverse gezondheid statussen, bijvoorbeeld gecertificeerd vrij van ziektes als BVD, IBR en salmonella) en mogen daarom alleen deze kunstmelk geven. Door deze strenge regels sluit de boer zoveel mogelijk risico's uit op eventuele, voor de mens gevaarlijke ziekten.

Roodkapje

Jan-Willem: ‘Natuurlijk hebben Rutger en Christianne ook te maken met een economisch belang. Ook zij moeten leven van de opbrengsten van de boerderij. Alle dieren die wel op de boerderij mogen blijven, krijgen een naam. En dan niet een naam zoals vroeger, de naam van de moeder met een opvolgend cijfer, maar een eigen naam. Deze namen worden vaak bedacht door klanten of schoolkinderen. De dieren hebben soms de gekste namen, variërend van Roodkapje tot Bibsy en van Britt tot Moo’. Wanneer de kalfjes twee tot drie weken oud zijn worden zij onthoornd. Met hoorns kunnen zij een gevaar opleveren voor de andere dieren, maar ook voor de boer of de bezoekers. ‘De kalfjes krijgen daarvoor een verdoving van de veearts. Tijdens de operatie brandt hij de hoornpit (waaraan de hoorn vastzit) weg. Een paar uur later hebben de kalfjes alweer plezier. Of er niets gebeurd is’, legt Jan-Willem uit.

Dekdata

Na ongeveer anderhalf jaar is het tijd voor de eerste dekking van de pinken, zoals de dieren dan worden genoemd. Jan-Willem: ‘Hier op de boerderij hebben zij een eigen stier, die precies weet wanneer één van de dieren gedekt wil worden. Lijkt mij wel een leuk leven, niet? Alle dekdata worden bijgehouden in een systeem, zodat Rutger precies weet hoe lang de pinken en de koeien drachtig zijn. Na negen maanden krijgt de pink of de koe een kalf en begint zij voor de eerste keer met melkgeven. Om die productie van melk op peil te houden, is het nodig dat zij af en toe een kalf krijgt. Voor de ene koe betekent dat zij ieder jaar een kalf krijgt, voor anderen, met een heel goede melkproductie, betekent dat misschien enige maanden respijt’.

Melkkoe

De melkkoe op De Bonte Parels produceert per jaar zo'n 7.000 liter melk. ‘Volgens Christianne is dat voor een biologisch bedrijf een mooie productie’, laat Jan-Willem weten. ‘Bij een gangbare boer ligt de productie per koe per jaar veel hoger. In ieder geval hoeven de koeien hier op de boerderij veel minder melk te geven. Dat is beter voor hun weerstand en hun vruchtbaarheidscyclus en dus beter voor hun algehele gezondheid. De koeien kunnen daarom ook langer op de boerderij blijven en hoeven minder kalfjes geboren te worden’.

Coronacrisis

Eenmaal in de drie dagen wordt de melk opgehaald door EkoHolland, Melk op Maat, een handelsmaatschappij die de melk onder andere naar Arla en Vecozuivel brengt. Dit bedrijf zorgt ervoor dat 98% van de melk van de boeren, die bij hen zijn aangesloten, wordt afgezet in Nederland. Ondanks de coronacrisis kunnen Rutger en Christianne hun melk nog steeds goed kwijt, terwijl elders de export vermindert.

Na het melken en het vertellen van zijn verhaal, stapt Jan-Willem weer op zijn brommertje naar De Bilt. Weer heel veel wijzer over het leven op een boerderij.