Toen en nu nog……

11 september 2018, 15:00 Algemeen

Met foto's van weleer en tekst van vooral (dorps-)historici beleven wij het ontstaan van en de eerste tijd van het Maartensdijkse Thomashuis

door Henk van de Bunt

In de lente van 2009 werd in Maartensdijk een Thomashuis geopend. In de voormalige boerderij Vredestein aan de Dorpsweg 102 - 104 gingen medio april van dat jaar de deuren van één van de vele vestigingen open.

Een Thomashuis is een plek waar mensen warmte vinden, veiligheid voelen en zichzelf in een beschermde omgeving verder kunnen ontplooien zonder dat zij gehinderd worden door bureaucratie, de kilte van de sector en de machteloosheid van goedwillende medewerkers.

Het succes van de Thomashuizen is, dat mensen met een verstandelijke beperking een warme en veilige woonomgeving krijgen. Per huis krijgen acht cliënten begeleiding van inwonende zorgondernemers, die 24 uur per dag en 7 dagen in de week beschikbaar zijn.

In de buurt
Door de grote vraag van ouders in deze regio om ook hier een Thomashuis te starten werd in 2008 het pand aan de Dorpsweg aangekocht. Koos Kolenbrander schreef 10 jaar terug daarover: 'Het Thomashuis wordt gerealiseerd in de voormalige boerderij Vredestein van de familie Van Ekris die er ruim honderd jaar heeft gewoond en gewerkt. De boerderij was bestemd voor Jan Teunis van Ekris, getrouwd met Aartje van Zijtveld. Hij werd in 1886 in de tegenover gelegen boerderij Vredelust aan de (huidige Dorpsweg 71) geboren. De bewaard gebleven bouwtekening toont het ontwerp voor een langhuisboerderij inclusief kleideel van 20 meter lang en 10 meter breed. Met aan de voorzijde een woonkamer, drie bedsteden en een ouderslaapkamer met daarachter een zomervertrek inclusief keuken. De ontlastingsboogjes boven de vijf ramen in de symmetrische voorgevel zijn voorzien van gele steentjes met in de boogvelden boven de beneden-ramen blauwe tegeltjes. Dezelfde gele steentjes zijn ook toegepast boven de ramen van de in 1895 gebouwde schuur bij de boerderij Vredelust. De voorgevel heeft een fraaie topgeveldecoratie'.

Dubbel
'Kolenbrander vervolgt: 'De boerderij is vanaf het begin altijd dubbel bewoond geweest, dit verklaart de twee huisnummers. Door de vanaf de jaren zestig opkomende nieuwbouw aan de zuidzijde van de Dorpsweg komt de agrarische functie van Vredestein te vervallen. Op het land achter de boerderij van de familie Van Ekris worden de huizen aan de Merellaan gebouwd met aansluitend het eerste winkelcentrum van Maartensdijk: 'De Marijkehof'. Nadat de agrarische functie van Vredestein is vervallen, vinden er in de boerderij en het daarachter liggende stukje land nog vele activiteiten plaats. Vanaf 1967 tot 1972 huurt antiquair Bert Bolle, die later Rustenhoven aan de Dorpsweg bewoonde, de deel van de boerderij voor opslag voor zijn boerenantiek. Ook de Groenekanse dierenarts Copijn hield jarenlang in een aparte behuizing achter op het terrein van Vredestein zijn wekelijks spreekuur.

Bankje
Over de boerderij vertelt voormalig directeur Ad van Zijl van woonstichting SSW: 'SSW heeft destijds de boerderij gekocht om hier huisvesting te realiseren voor een bijzondere doelgroep: mensen met een beperking. Ook zij hebben een plaatsje onder de zon nodig'. Koos Kolenbrander vertelt verder: 'Jarenlang heeft de vroegere Maartensdijkse politicus en wethouder Gerrit Buitenhuis de moestuin naast de boerderij gebruikt. Een bekend beeld in het dorp was dat Buitenhuis bij het hek van zijn moestuin aan de Dorpsweg, meestal op een hark of spade leunend, met voorbijgangers stond te praten en hen van advies diende. Meestal is het gebruikelijk om iemand, die zich op een bijzondere wijze heeft ingezet voor het algemeen belang te eren met een straatnaam, de naam van een gebouw of een standbeeld. Maartensdijk zou Maartendijk niet zijn om van dit stoffige gebruik af te wijken door de in 2005 overleden oud-wethouder Gerrit Buitenhuis met een bankje plus bordje met een gedicht aan de Dorpsweg te gedenken. Ad van Zijn bevestigt dit: 'Het Buitenhuisbankje was het gezamenlijke initiatief van Anne Doedens, Arie Jan Ditewig en ondergetekende namens de SSW'.

Gedicht
Het bankje staat ter hoogte de 'tuin van Buitenhuis' direct ten westen van het Thomashuis aan de Maartensdijkse Dorpsweg. In september 2007 noemde oud-wethouder Arie-Jan Ditewig bij de onthulling ervan Gerrit Buitenhuis een markant wethouder en duidelijk één van de politieke leiders van Maartensdijk van weleer: 'Het 'bankje van Buitenhuis' is een verankering van Buitenhuis in het Maartensdijkse, waarin de identiteit van Maartensdijk niet beter naar voren kon worden gebracht. De Maartensdijkse historicus Anne Doedens onderstreepte dit toen nog eens met de woorden van zijn hand, die op het bordje naast het bankje zijn neergeschreven:

'Wie hier kwam kon niet onopgemerkt aan hem voorbij.

Hier nam hij waar en daarbij werd hij

waargenomen. Over het hek besprak hij dan

't belang der goegemeente, waarvan

hij lange jaren de tolk was en het stuur.

De tijd verglijdt, maar langer duur

zijn herinnering'.