Koran- en Bijbelteksten vrijwel gelijk

Lezing Eduard Verhoef - (deel 2)

door Rob Klaassen

De Maartensdijkse theoloog Eduard Verhoef studeerde ook Semitische talen. Hij sprak woensdag 18 april in de Ontmoetingskerk in Maartensdijk op uitnodiging van de Historische Vereniging Maartensdijk over 'de Islam'.

Eduard Verhoef behandelde in zijn lezing een aantal teksten vanuit de Koran, die in vrijwel in dezelfde vorm in de Bijbel voorkomen. Teksten die Mohammed tijdens zijn vele reizen moet hebben gehoord. Alhoewel wordt gezegd, dat Mohammed lezen noch schrijven kon, betwijfelt Verhoef dit sterk: 'Hij moet, zoals in die tijd gebruikelijk was, tenminste een secretaris hebben gehad. Het bestaat namelijk niet dat je al die details, zoals die in de Koran staan vermeldt, zo zou kunnen onthouden'.

Overeenkomst
In z'n betoog ging Verhoef met name in op de vraag hoe in de Koran Jezus, zoals die uit de Bijbel bekend is, ook in de Koran min of meer onverkort naar voren komt: 'Mohammed heeft van deze verhalen dus tijdens z'n vele reizen kennis genomen en ze doen opschrijven. Wellicht heeft hij ze rechtstreeks gehoord van de volgelingen -de apostelen - van Jezus, die het evangelie na de Hemelvaart van Jezus over een groot gebied uitdroegen en hierover geschreven hebben. Zo staat in de Koran het verhaal van de aankondiging van de komst van de geboorte van Jezus aan Maria en wordt daarbij ingegaan op de 'onbevlekte ontvangenis'.  Een (overeenkomstig) citaat uit de Koran is 'Zij zei: Mijn Heer, hoe kan ik een zoon krijgen als geen man mij heeft aangeraakt? Hij zei: 'Zo zal het gebeuren. God schept wat Hij wil. En als Hij in een bepaalde zaak een besluit neemt, zegt Hij dienaangaande: Wees. En het is er. Hij zal Hem de Schrift onderrichten en de wijsheid en de Tora en het Evangelie. Hij zal Hem een boodschapper maken voor de kinderen Israëls'.

Zacharias
Eduard Verhoef wijst ook op een citaat over Zacharias: 'Een man die, net als zijn vrouw, al oud was. Zij wilden graag een kind hebben om zo het geslacht Jacob in stand te kunnen houden. Hij werd verblijd met een zoon: Johannes de Doper'. Ook dit uitgebreide verhaal, inclusief het door Zacharias gevraagde teken, vindt men terug in de Koran. Dit betreft evenzeer de uitvoerige beschrijvingen in de Koran van de vele wonderen, die door Jezus tijdens zijn verblijf op aarde zijn verricht'. Verhoef: 'Het was treffend zoveel gelijkenis aan te treffen tussen de Koran en de Bijbel. Met name de gedetailleerdheid van hetgeen we in de Bijbel aantreffen en eenzelfde gedetailleerdheid in de Koran'. Volgens Verhoef is de Koran op sommige punten zelfs nog veel gedetailleerder. Dit komt met name doordat een groot aantal geschriften van christelijke auteurs niet in de Bijbel zijn opgenomen, omdat ten tijde dat de Bijbel werd samengesteld de herkomst van deze brieven onduidelijk of dubieus werd gevonden. Ook kan het zijn dat de geschriften pas werden gevonden nadat de Bijbel was samengesteld, zoals o.a. het geval was met het Kinderevangelie van Thomas en de zogenoemde apocriefe geschriften.

Kernverschil
Volgens Verhoef is de kern van het verschil tussen de Islam en het Christendom gelegen in de rol en betekenis van Jezus: 'Volgens de Islam was hij een gewoon mens die als Profeet een boodschap heeft uitgedragen, inclusief het verrichten van wonderen. Dat hij zelf God is wordt door hen niet erkend. Laat staan de rol van Jezus als verlosser van de zonden van de mensen. Evenmin wordt door de Islam de Heilige Drie-eenheid erkend, die voor een belangrijk deel van de Christenheid de essentie van het geloof vormt. De aantrekkelijkheid van de Islam voor z'n volgelingen betreft vooral het feit dat de Islam ingrijpt op het gehele bestaan van mensen. Het bepaalt volledig hun leef-, eet- en denkpatroon. Er is geen ontkomen aan'.

Agressief
Verhoef gaat tenslotte in zijn betoog in op de vraag hoe het komt dat er zoveel geweld uit naam van de Islam wordt gepleegd. Is dit nu eigen aan de Islam? Verhoef ontkent dat: 'Geweld staat haaks op het doel van religie. Geweld wordt ingezet, waar macht een rol gaat spelen. Jodendom, Christendom en Islam leren, dat de mens zijn geluk niet zal bouwen op het ongeluk van de ander. Of met andere woorden: dat het geluk van de ander een onmisbaar deel is van eigen geluk'.