Kastanjelaan 1 (’t Eiland) uit 1965 te Groenekan. (uit de digitale verzameling van Rienk Miedema)
Kastanjelaan 1 (’t Eiland) uit 1965 te Groenekan. (uit de digitale verzameling van Rienk Miedema)

HiStories vertelt vergeten verhalen

Historie

door Henk van de Bunt

Dinsdag 21 januari heeft de kick-off van Muziektheaterfestival 'HiStories' plaatsgevonden in het Lichtruim. Na het succes van de eerste editie in april 2019, kon een vervolg niet uitblijven. HiStories is een unieke ontdekkingsreis om het verleden van je eigen gemeente te leren kennen.

HiStories was vorig jaar een groot succes mede door het concept waarbij locaties, historische verhalen en cultuur met elkaar verbonden worden. Het publiek krijgt in 2020 bij de tour op 18 en 19 april een brochure mee met het feitelijk verhaal dat verteld wordt op de locatie. Dat zijn momenten uit de geschiedenis van deze locatie en de theatermakers kiezen deze historische momenten.

Tijdens het festival worden op vijf locaties in de gemeente De Bilt vijf historische verhalen verteld door dansers, zangers, muzikanten en theatermakers. Vorig jaar gebeurde dat bij het KNMI, Sluishoef, de Brandweerkazerne, de Bunker en op Landgoed Houdringe. Dit jaar zijn er vijf nieuwe locaties: de Hoeve, de Immanuelkerk, het Verloren Kerkhof, 't Eiland en molen Geesina.

Hoeve

Bij de Kick-off heeft een groot aantal artiesten zich kort gepresenteerd en een tipje van de sluier opgelicht wat het publiek in het weekend van 18 en 19 april 2020 kan verwachten. Op de Hoeve (Soestdijkseweg Zuid 152 te Bilthoven), speelt het verhaal van pachters en landeigenaren. Dit wordt verteld door de leerlingen van Theaterschool Masquerade van het Kunstenhuis samen met de Lichtruim Bigband.

Geesina

Theatermaakster Nelly van der Geest liet zien hoe zij de Molen Geesina in Groenekan melancholisch onder de aandacht gaat brengen bij het publiek. Helene Kalisvaart zong hierbij een prachtig Iraans lied. Over het bouwjaar van de Geesina bestaat wat onduidelijkheid. Bronnen spreken van 1843, maar op de kap van de molen staat het jaartal 1853. Hoe het ook zij, de molen heeft vanaf het midden van de 19de eeuw de omgeving gedomineerd.

Immanuelkerk

Gert Landman sprak over zijn geliefde Immanuelkerk waar hij 25 jaar heeft gepreekt. Het theatrale verhaal wordt verteld door Bart van Gerwen en het koor Valsch en Gemeen. De Immanuëlkerk werd in 1922-1923 gebouwd en werd op 11 april 1923 in gebruik genomen. De kerk is een west-oost gerichte kruiskerk met een toren aan de oostzijde.

Verloren

Theater in 't Groen onder leiding van Timon Blok geeft een voorstelling samen met Tango dansers van La Zapada bij het Verloren Kerkhof in Maartensdijk waar de Andersdenkenden liggen begraven. Het Verloren Kerkhof op de Eijckensteinselaan in Maartensdijk is een cultuurhistorisch monument, ter nagedachtenis aan de hier begraven zwervers en aan de onderduikers uit WOII. In 1874 werd de begraafplaats aangelegd. Gedeputeerde Staten van Utrecht hadden daartoe besloten omdat er in de regio dus geen algemeen kerkhof bestond.

't Eiland

Op deze kick-off maakte het verhaal van verzetsheldin Jacoba van Tongeren en de daarop gebaseerde scene van theatergroep Boink, indruk. De huidige bewoners van Kastanjelaan 1 (Eugène en Christien Broecheler) vertellen: 'Pas zeventig jaar na de bevrijding (in 2015) is Jacoba's levensverhaal bekend geworden. Zij is de enige vrouw die een verzetsgroep oprichtte en leidde en voor de onderlinge communicatie een code bedacht die door de Duitsers nooit is gekraakt. Wanneer zij als jonge vrouw in 1928 ernstig ziek wordt en verlamd is, komt zij bij haar ouders in Groenekan 7 jaar lang overdag kuren in een tuinhuisje dat kan draaien op de zon, op Kastanjelaan 1, bekend als 't Eiland'. Met ijzeren discipline heeft zij haar benen weer aan het lopen gekregen. In die crisisjaren nam zij het initiatief om duizenden narcissen geplant te krijgen in bos Voordaan. Ze woont dan verzorgd door een huishoudster op Vijverlaan 45'.

Op zaterdag en zondag 18 en 19 april kan iedereen zelf deze reis maken door de gemeente De Bilt. Kaarten voor muziektheaterfestival HiStories zijn vanaf 2 maart verkrijgbaar via online ticketverkoop. Kijk ook op de Facebookpagina.

Het Verloren Kerkhof ligt aan de rand van Bilthoven, naast de parkeerplaats van Recreatieterrein De Leijen, aan de Eijckensteinselaan.
Dominee Gert Landman vertelde tijdens de Kick-off over zijn geliefde - inmiddels gesloten – Immanuelkerk. (foto Pauline Wijnen)