Klankbord

Bloemen plukken uit de berm?

De bermen in ons land staan dit jaar in volle bloei. En ze lijken zelfs voller dan voorheen. Dat is uiteraard goed voor de insecten, maar wij kunnen er ook enorm van profiteren. Je kunt er namelijk ook een mooie bos bloemen van plukken.

Het valt velen op dat de bermen helemaal vol staan en dat (de) gemeente(n) het de laatste jaren veel meer laten groeien. Je ziet veel volle bermen. En dus kan er geplukt worden? 

Ook zie je dat gemeenten meer opletten op het groeien van de bermen; er waren campagnes zoals: ‘Maai mei niet’, om dus niet in de maand mei te maaien. Dus extensief maaibeheer.

Er zijn steeds meer bij-vriendelijke bermen te vinden; deze vormen een belangrijke voedselbron voor bijen, vlinders en andere insecten. Het verschil met ‘gewone’ bermen is dat de bij-vriendelijke versies niet meer volledig strak gemaaid worden. Daardoor zien de bermen er wilder uit.

Bloemrijke bermen zijn hard nodig, omdat het niet goed gaat met insecten. In 30 jaar tijd is driekwart van alle insecten verdwenen. Daarom zetten steeds meer gemeente actief in op het creëren van deze ‘wilde’ bloemrijke bermen. In het voorjaar worden de bermen ingezaaid met een ecologisch bloemenmengsel. De inheemse plant- en bloemensoorten die hieruit voortkomen, trekken insecten, vlinders en bijen aan. Halverwege een kalenderjaar wordt vaak gestart met het maaien van de bermen - in stroken - , zodat insecten de kans hebben om naar een ander plekje te gaan. Het maaisel wordt snel afgevoerd, zodat de bermen rijker gaan bloeien.

In Breda heeft een bureau onderzocht wat dit ecologische beheer heeft opgeleverd. Gekeken is naar plantensoortrijkdom en bloemrijkdom, beide erg belangrijk voor de bijenpopulatie. Op 70% van de meetpunten is een licht positief effect te zien op de soorten- en de bloemrijkdom. Dit betekent waarschijnlijk een verbetering van het voedselaanbod en de nestelcondities van de bijen. Het aantal meetjaren is nog beperkt en mogelijk hebben de afgelopen droge jaren bijgedragen aan de toename van kruidachtige gewassen. De voorzichtige verwachting is dat dit ecologische maaibeheer positief uitpakt voor vegetatie en bijen.

Om het effect te meten van al deze bij-vriendelijke maatregelen laat Breda een adviesbureau de bijen vijfjaarlijks monitoren in zestien gemeentelijke groengebieden. Bij de nulmeting zijn 104 soorten bijen aangetroffen. Gecombineerd met de gegevens uit ‘Nederland Zoemt’ komt het recente aantal bijensoorten in Breda uit op 146; ongeveer de helft van alle voorkomende bijensoorten in Nederland zijn in Breda gehuisvest. 

Bij heel veel dingen vragen wij ons af: ‘mag dat?’ Eerder dit jaar zag je overal de kleine krokussen weer opduiken. Een mooi gezicht! Hoe zit dat nu, wanneer ‘weilandranden’ en wegbermen vol staan met klaprozen en andere bloemenpracht? Mag je die dan plukken om er thuis een mooi(e) vaas(je) mee te vullen, of krijg je dan boze buren op je dak? Aanleiding tot de vraag is het binnen een aantal dagen tot tweemaal toe getuige zijn van het afknippen van een deel van zo’n bloemenzee; één keer aan de rand en deel uitmakend van een weiland en één keer langs de wegzijde c.q. berm van een sloot. 

‘Wildplukken is in Amersfoort niet toegestaan’, vertelt de persvoorlichter van die gemeente op haar site. ‘Je mag bijvoorbeeld geen vruchten of bloemen plukken. Dit valt namelijk onder gemeentelijk eigendom en dat mag je niet vernielen’. 

‘Eetbare planten zijn in de eerste plaats de voorraadschuur van de dieren’, staat op de website van Staatsbosbeheer. ‘Ook het voortbestaan van de plant zelf is iets om rekening mee te houden. Wanneer alle bloemen worden weggeplukt, heb je geen stuifmeel en stampers meer en kan hij zich niet meer voortplanten’. 

Hoe zit dat met de berm? Als de berm bij de openbare weg hoort, is het niet zo’n probleem wanneer je daar een paar bloemetjes plukt? Houd je dan wel aan de daarvoor geldende richtlijnen van Staatsbosbeheer. Staat die mooie bloemenzee aan de rand van een akker; ook dan mag je ze niet wegplukken. Vaak hebben de boeren dit zelf gezaaid. Deze bloemen hebben namelijk een belangrijke functie. De bloemetjes die langs de akkerranden groeien, zitten vol met nectar. Belangrijk voedsel voor bijvoorbeeld wilde bijen en andere insecten. Veel van deze insecten zijn de natuurlijke vijand van luizen die de aardappels en het graan aanvallen. Ook veel vogels overleven in de winter op de zaadjes die deze bloemen laten vallen. En ‘wij’ kunnen allemaal genieten van deze pracht. Laten staan dus!

Bloemen plukken uit gemeenteplantsoenen mag helemaal niet. Die krokussen die elk jaar opkomen, daar mag je met je ogen én neus van genieten, niet met je handen. Wel kun je gemeenten aanvragen of je een stuk gazon zelf in beheer mag nemen. Dan bepaal je zelf wat er met dat stukje groen gebeurt.