Afbeelding

Uit overlevering

Algemeen

Geworteld in het veen van de polder groeien lange stengels riet. Dikwijls afgeschoren, brengen de wortels telkens weer nieuwe loten voort. Een geschiedenis die zich herhaalt. De nevelige sfeer deze ochtend laat mijn gedachten zwerven langs de geschiedenis van dit gebied.

Verhalen houden me bezig. Verhalen uit vervlogen jaren, aangewakkerd door de tekst in een brief uit overlevering. De brief was opgesteld op 22 april 1943 en doet verslag van de ontsnapping van een joods gezin aan de Duitse bezetter. Vader, moeder en dochter vonden een schuilplaats in een heel klein huisje, bij mensen met een groot hart.

Overleven dankzij de barmhartigheid van anderen. Onderduiken, een verborgen leven leiden, er niet mogen zijn. Een hartverscheurende werkelijkheid voor onbepaalde tijd toen. Het herinnert ook aan verzet tegen een totalitair regime door mensen, gewoon omdat zij trouw bleven aan hun beginsel. Standvastig, onverschrokken, betrouwbaar, onbuigzaam, volhardend. Alle begrippen die opoffering vereisen. Zij hielden het vol.

Oorlog, die vreselijke realiteit geldt nog altijd voor talloze mensen, weerloos heen en weer geslingerd in een stuitend spel om macht. Mensen zoals jij en ik van wie geluk, alles wat zij hebben opgebouwd, alles wat hen lief is, vermalen wordt in de waanzin van geweld. Een strategische belangenstrijd.

Maar de bruutheid van de overweldiger activeert tegelijkertijd het goede in vele anderen. Over de grenzen staan mensen met open armen. Zij bieden warme soep, koffie, thee, maar ook onderdak en een warm bed. Overal waar mensen naar elkaar omkijken, acties organiseren, voor elkaar zorgen ontstaat hoop. Hoop op de kracht van saamhorigheid. Hoop op een betere wereld waarin we ons samen kunnen ontwikkelen in vrijheid en harmonie.

Dat joodse gezin overleefde de oorlog. Zij bouwden een nieuw leven op. Dat brengt een gevoel van hoop, ook voor de mensen die nu middenin de rampspoed zitten.

(Karien Scholten)

In haiku:

Overlevering

Herinnert en biedt inzicht

Brengt nieuwe hoop voort