Bemiddelaar moet gedragen oplossing bewerkstelligen

door Guus Geebel

De commissie Openbare Ruimte besloot op 17 februari na een langdurig debat over het onderwerp ‘Toepassing bestemmingsplan Bilthoven Noord 2013’ het agendapunt niet behandelrijp te verklaren wanneer het college het onderwerp niet van de agenda van de gemeenteraadsvergadering van 24 februari afvoert.

Commissievoorzitter Henk Zandvliet schetst de achtergrond van het voorstel. Op 30 juni 2020 heeft de gemeenteraad via een motie het college opgeroepen oplossingen te zoeken voor de financiële consequenties van het bestemmingsplan Bilthoven Noord 2013 voor eigenaren van woonpercelen. Sindsdien zijn college en huiseigenaren met elkaar in gesprek om tot een oplossing te komen die voor beide partijen gewenst is. Dat heeft niet tot overeenstemming geleid. Wethouder Madeleine Bakker concludeert aan het eind van het debat dat de commissie zegt, ga opnieuw om de tafel, doe dat met een onafhankelijke gespreksbegeleider, formuleer een opdracht om tot een gedragen oplossing te komen die voor beide partijen acceptabel is en stel een termijn. De wethouder is blij met de handreiking. ‘Ik merk wel dat als we naar de inhoudelijke kaders gaan het wel kan gaan schuren.’ Ze noemt een aantal uitgangspunten waar het over zou moeten gaan, zoals de stedenbouwkundige visie, waar zitten de verschillen en zijn die oplosbaar, en over de termijn.

Inspraak
Er zijn drie insprekers. Olivier Lemckert legt uit wat er speelt en wat in de ogen van de Stichting Planschade Bilthoven-Noord nog niet klopt. Hij geeft aan dat de alternatieven die het college aanbiedt niet voldoende zekerheid geven. Lemckert zegt door het bestemmingsplan ongelijk behandeld te worden ten opzichte van woningkavels die anders zijn ingedeeld. ‘Er is dus geen rechtsgelijkheid’. Onno Blom zegt in zijn bijdrage dat de Raad van State een baanbrekende uitspraak gedaan heeft waarin het toetsingskader voor de rechter enorm is verruimd. ‘Voortaan geldt dat de bestuursrechter bij de toetsing het evenredigheidsbeginsel moet toepassen, dat wil zeggen, er moet een evenredige verhouding zijn tussen het beoogde doel van het besluit en de nadelige gevolgen daarvan.’ Hij noemt het voorstel van het college een onnodige inbreuk op eigendom en vraagt voor het alternatief van de stichting te kiezen. Luuk Jonker is voorzitter van de Stichting Planschade Bilthoven-Noord. ‘Het voorstel van de stichting is oplossen bij recht. Er is mij verteld dat wij niet op sympathie konden rekenen, maar bij de rechtbank speelt sympathie geen rol.’ Jonker raadt de commissie aan het boek van Pieter Omtzigt over tegenmacht te lezen.

Alternatief
In de eerste termijn van de commissieleden vraagt Arie Vonk Noordegraaf (SGP) aan portefeuillehouder Madeleine Bakker of het college er wat in ziet om met de stichting in gesprek te gaan. Krischan Hagedoorn (PvdA) vindt dat de variant van de stichting een redelijk alternatief is voor de collegeversie. Hij vraagt de wethouder welke schade de gemeente oploopt als gekozen wordt voor de variant van de inwoners. Eveline van der Aa (GroenLinks) vraagt een reactie op de stelling dat als we het voorstel van het college zouden volgen of het probleem dan blijft bestaan. Ook vraagt zij een reactie op de stelling van de insprekers dat het voorstel onuitvoerbaar zou zijn. Voor Peter Schlamilch (Forza De Bilt) zijn de groene doorzichten van belang. Hanneke de Zwart (D66) vraagt wat de financiële consequenties bij een aanpassing zijn. Theo Aalbers (ChristenUnie) stelt vragen over de groene doorzichten in relatie met vergunningvrij bouwen. Pim van de Veerdonk (Beter De Bilt) mist een kostenplaatje bij het alternatief van de stichting.

Mening
Wethouder Madeleine Bakker spreekt van een ongelukkig begin waardoor de tegenstellingen groter werden. ‘We moeten kijken naar waar de gemeente en de stichting over van mening verschillen. De Stichting Planschade en de ongeveer honderd inwoners die zij vertegenwoordigen hebben het gevoel dat hun onrecht wordt aangedaan omdat zij in de verkeerde categorie zijn ingedeeld. Het college zegt dat er een nieuw bestemmingsplan gemaakt is waar een stedenbouwkundige visie aan ten grondslag ligt. Bij die stedenbouwkundige visie zijn nieuwe categorieën ingevoerd. Dat is een ander uitgangspunt dan dat je zegt mijn individuele perceel is in de verkeerde categorie ingedeeld.’ De wethouder deelt de teleurstelling van de commissie dat we er in de besprekingen, die in goede sfeer plaatsvonden, niet uit zijn gekomen.

Verschil
‘Het alternatief dat het college voorstelt gaat ervanuit om een aantal knelpunten op te lossen’, aldus de wethouder. ‘Waar we het over eens zijn is uitbreiding. Over bijgebouwen zeggen we dat die vergunningvrij gebouwd kunnen worden. Dat geldt natuurlijk ook voor Bilthoven-Noord. Bij sloop-herbouw zit het verschil erin dat de gemeente zegt daar willen wij maatwerk toepassen. Over de vraag hoe we dat gaan doen verschillen we van mening. Waar partijen nog van elkaar afzitten zijn de afstandenverschillen. In het alternatief van de stichting gaat het niet om sloop-herbouw, maar de aangeleverde tekst gaat ook over uitbreiding en dat gaat verder. Het college is nog steeds bereid om met elkaar in gesprek te gaan. Wij staan open voor argumentatie. Het doel is dat we de nadelige gevolgen van het vastgestelde bestemmingsplan 2014 gaan oplossen op een manier die passend is bij de stedenbouwkundige visie die het probleem oplost als het zich voordoet. Het behelst niet meer dan sloop-herbouw en dat we ook nog eens extra uitbreiding gaan toestaan.’

Samen
Krischan Hagedoorn maakt bezwaar tegen de gebruikte woorden van de wethouder dat er meer gegeven zou worden dan oorspronkelijk de bedoeling is geweest. ’Het gaat er bij de stichting Planschade om dat gelijke gevallen gelijk behandeld worden. Het lijkt nu net alsof wanneer we voor het alternatief van de bewoners kiezen heel Bilthoven-Noord dicht gebouwd wordt, terwijl dat tussen 2014 en nu niet gebeurd is.’ Wethouder Bakker: ‘In onze afweging wordt er meer gegeven dan wat een passend perceel heeft. Het bezwaar van de stichting dat deze percelen op slot zitten, daarvan zeggen wij hoe bereiken we dat die bij uitbreiding, bij sloop en herbouw en bij bijgebouwen van het slot afgaan. Het alternatief van de stichting voorziet in een regeling met meer meters bij sloop, herbouw en uitbreiding, en het alternatief dat het college voorstaat, dat alleen die meer meters bij sloop en herbouw gegeven worden.’ Zij noemt dat een essentieel verschil. De wethouder zou het mooi vinden als er een tussenoplossing van beide alternatieven gevonden kan worden. Zij doet daarvoor een oproep namens het college van B en W. ‘Het is niet een kwestie van niet willen, het is op dit moment dat we het niet kunnen. We zouden het echt heel graag samen doen.’