Neuzen

Onderzoekend steekt ze haar lange neus in de lucht. De neus beweegt wat naar links, wat naar rechts en ze neemt een besluit. Ze ruikt het avontuur en gaat haar neus achterna. In een rechte lijn loopt ze naar de donkere veensloot, steekt haar snuit in de slootkant en begint fanatiek te graven. Het zal de geur van verrotting, van dode plantenresten zijn die haar reukvermogen prikkelt. Snuivend, de neus steeds dieper in de grond, lijkt ze iets te hebben gevonden. Ze zet er haar tanden in, begint te rukken, schudt met haar kop... Langzaam stapt ze achteruit, sleept iets achter zich aan. Het lijkt groter dan ze aankan, maar dat heb ik mis. Er komt iets tevoorschijn dat doet denken aan een ganzenbout.

Wild enthousiast is de kleine hond met de grote buit. Een stuk hout, gekleurd in een diversiteit aan geuren. Ze loopt er omheen, snuift, ontleedt het aroma, identificeert, analyseert het levenspad van dit stuk boom.

Voor een hond is de reukzin het belangrijkste zintuig. Hoe langer de snuit, hoe beter het reukvermogen. Ik las dat de hondenneus duizend tot tienduizend keer beter ruikt dan die van de mens. De vochtige neus vangt meer geurmoleculen op uit de lucht, leidt ze langs het gevoelige neusslijmvlies via zenuwen naar de hersenen, waar ze in het geheugen worden opgeslagen. Via het emotionele geheugen bepalen geuren het gedrag.

Die gevoelige neus stelt honden in staat om ons in precaire situaties te helpen. Zij worden getraind om specifieke geuren te herkennen. Als speurhonden worden zij ingezet om explosieven op te sporen, verdovende middelen, wapens of geld. Ze zijn in staat om slachtoffers van een lawine of na een aardbeving onder het puin te ontdekken. Zij kunnen zelfs sporen opdiepen van ver onder het wateroppervlak. Maar ook ziekenhuisbacteriën en vuurwerk kunnen ze bespeuren met hun neus. 

De viervoeter met die gevoelige neus, die prikkelt ook ons emotionele brein. We zien ‘m graag als gezelschap. Dat is dan weer waar wij een neus voor hebben.

(Karien Scholten)

In haiku:

De neus in de lucht

Ruikt zij aan het avontuur

Tot diep in haar brein