Provincie treedt uit Goois Natuurreservaat

door Rob Klaassen

Het Gooisch Natuurreservaat (GNR) is in 1932 opgericht. Deze oprichting was een reactie op de plannen van de Amsterdamse wethouder De Miranda om voor Amsterdammers een tuinstad te gaan bouwen op de hei tussen Bussum, Laren en Hilversum. Plannen die veel protesten uitlokten. De conclusie was dat er al een tuinstad in het Gooi bestond, namelijk Hilversum. Men wilde verdere bebouwing van de bestaande dorpen ‘niet verhinderen, maar beteugelen’. Daarnaast werd er gepleit om vrijwel alle bos- en heidegebieden te behouden. 

Vanaf de oprichting is het bezit van het GNR steeds verder toegenomen. Was dit aan het begin van de Tweede Wereldoorlog nog 1628 ha, inmiddels is dit bezit toegenomen tot een kleine 3000 ha. Een natuurgebied dat globaal ligt tussen Huizen en Hollandsche Rading en een warm hart wordt toegedragen. De provincie Noord-Holland en de colleges van een aantal Gooische gemeenten hebben na jaren onderhandelen een akkoord bereikt over de uittreding van de provincie Noord-Holland uit de stichting Goois Natuurreservaat (GNR). Overeengekomen is dat de provincie een bedrag van 16 miljoen euro betaalt voor deze uittreding en ook in de toekomst zal blijven investeren in de Gooise natuur. Eerder dit jaar was ook de gemeente Amsterdam al uit het stichtingsbestuur getreden. Voordat de uittredingsovereenkomst met de provincie definitief wordt, moeten de gemeenteraden van de betrokken gemeenten nog wel hiermee instemmen. De verwachting is dat dit begin volgend jaar het geval zal zijn.

Uittreden
Vanaf de oprichting maakten zowel de provincie Noord-Holland als ook de gemeente Amsterdam deel uit van de Stichting Goois Natuurreservaat, om het ‘natuurgeld’ dichter bij huis te kunnen besteden in plaats het te gebruiken voor de instandhouding van de Gooise natuur. De provincie Noord-Holland heeft vanaf 2015 aangegeven het stichtingsbestuur te willen verlaten. Voor de provincie vormt de ‘dubbele petten’-constructie het probleem. Ze willen namelijk alle actieve beheerders van natuurgebieden in de provincie op een gelijke manier behandelen.

Regeling
Zonder de bijdragen van Amsterdam en de provincie zag het ernaar uit dat een verantwoorde exploitatie van het GNR niet langer meer mogelijk zou zijn. Zelfs dreigde er een gang naar de rechter. In 2019 is er een bestuurlijk commitment opgesteld, waarbij alle betrokkenen zich expliciet uitspraken er alles aan te willen doen om met elkaar in goed overleg tot een minnelijke schikking te komen en de instandhouding en kwaliteit van natuur en landschap in het Gooi te (blijven) ondersteunen. De beide uittredingen zullen daarom gepaard gaan met een financiële overgangsregeling. Met de gemeente Amsterdam is dit voorjaar een regeling getroffen ter grootte van 5,2 miljoen euro als financiële compensatie. Met de provincie Noord-Holland is een bedrag overeengekomen van 16 miljoen euro. Een bedrag om de vijf Gooise gemeenten in staat te stellen om met de rentebaten het GNR te laten blijven functioneren. Daarnaast zal het GNR nog 1,4 miljoen euro van de provincie ontvangen uit haar programma natuur. Extra geld dat is bedoeld om natuur te herstellen, die lijdt onder een teveel aan stikstofuitstoot.

Reacties
Gedeputeerde Esther Rommel van de provincie Noord-Holland zegt: ‘We zijn blij dat we er met alle partijen goed uit zijn gekomen. Ondanks de uittreding van de provincie blijven we uiteraard nauw betrokken bij de natuur en de recreatie in het Gooi. We hebben met elkaar een uitvoeringsagenda opgesteld om de natuur te beheren en te versterken’. Karin Kos, directeur-rentmeester van het GNR reageert: ‘Voor de Stichting Goois Natuurreservaat is het van groot belang dat zij in de toekomst blijvend haar belangrijke werk kan blijven doen, dat wil zeggen opkomen voor natuur en landschap en het zorgvuldig beheren van de haar toevertrouwde natuurgebieden in het belang van de biodiversiteit, het recreatief gebruik en het erfgoed’. Tot slot stelt zij dat de uittreding van de provincie niet betekent dat de provincie het GNR niet blijft steunen: ‘De provincie is en blijft verantwoordelijk voor (door het rijk gedecentraliseerd) natuurbeleid. Enerzijds ontvangen we op grond van dit beleid inderdaad reguliere SNL-subsidie (Subsidiestelsel Natuur en Landschap) voor het beheren van speciale natuur- en landschapswaarden. Anderzijds kunnen we ook voor projectsubsidie aankloppen bij de provincie. Denk aan het programma Natuur in het kader waarvan wij gelden aangevraagd hebben om stikstofmaateregelen te kunnen nemen om onze natuur extra te beschermen. Ook is de provincie aan zet bij het mede realiseren van belangrijke natuurververbindingen in het Gooi, waarmee we onze natuurgebieden kunnen ontsnipperen en de biodiversiteit kunnen vergroten’.