Beelden, beeldhouwers en bedrijfsterreinen
AlgemeenIn de gemeente De Bilt staan veel beeldhouwwerken. Het Online Museum De Bilt heeft daarvan een tentoonstelling op het Internet gemaakt, de virtuele rondleiding Beelden in De Bilt. Er zijn veertig beelden en beeldgroepen uitgekozen. Een groot voordeel is dat je nu ook de beelden achter de hekken van bedrijfsterreinen kunt zien.
Diverse beelden zijn afkomstig van beeldhouwers die zelf in de gemeente De Bilt hebben gewoond, zoals Charles Weddepohl, die vanaf 1935 in Hollandsche Rading woonachtig was. Andere inwoners van wie er beelden zijn te zien, waren Piet Jungblut en Jop Godenbeld.
Jits
De internationaal bekende Jits Bakker woonde en werkte een groot deel van zijn leven in De Bilt. Toen Bakker zich in 1969 vestigde als zelfstandig kunstenaar, was zijn atelier de kooi, slechts enkele honderden meters verwijderd van Houdringe, waar hij eerder als grafisch ontwerper voor de Grontmij had gewerkt. Weer een paar honderd meter verder, op het landgoed Beerschoten, kwam later het beeldenpark te staan waar eenendertig van zijn beelden zijn te zien en in De Bilt kom je diverse werken van zijn hand tegen zoals Europa en de stier op de rotonde aan de Hessenweg.
Bakkers vader nam deel aan het verzet en werd geëxecuteerd in Kamp Vught en de jonge Jits maakte de landingen bij Arnhem mee. In enkele van zijn beelden kan je zien dat de oorlog veel indruk op hem heeft gemaakt zoals het beeld van een neerkomende parachutist in het beeldenpark.
Onderwerpen en stijlen
Doordat De Bilt heel lang weinig inwoners had, stonden er in de openbare ruimte niet veel beelden. In de kloosters en later in de kerken waren er wel godsdienstige beelden aanwezig. Die zien we ook op het terrein van Berg en Bosch, dat door de Katholieke Arbeidersbeweging was gesticht als sanatorium. Veruit de meeste beelden dateren van na de Tweede Wereldoorlog. Opvallende onderwerpen: de jeugd (ook door de aanwezigheid van scholen), sport, mythologie. In de twintigste eeuw ontwikkelde zich ook een abstracte beeldhouwkunst en in de gemeente De Bilt zijn er dan ook diverse abstracte beelden zien.
Kernen
De meeste inwoners van de gemeente wonen in de kernen Bilthoven en De Bilt en daar staan dan ook de meeste beelden en beeldengroepen. Hollandsche Rading, Maartensdijk en Westbroek hebben echter ook beelden. Sommige hebben te maken met het dorpsleven zoals De stier van Wim Cobbenhagen in Maartensdijk.
Bedrijfsterreinen
Veel van de beelden in De Bilt staan op bedrijfsterreinen. Ze zijn meestal niet toegankelijk voor het publiek. Het is heel jammer dat deze beelden, die gewoonlijk met overheidsgeld zijn bekostigd, niet voor het publiek te zien zijn.
Gewoonlijk sluiten de onderwerpen nauw aan bij de activiteiten en de maatschappelijke functie van de bedrijven. Op het terrein van het KNMI staat bijvoorbeeld Weerbericht van Ina van Faassen. Het RIVM heeft een echt schitterende collectie beelden. Het beeld Jenner en zoon laat de vader van de immunologie zien. Aan het RIVM is gevraagd, wat er met deze beelden gebeurt als het bedrijf naar het Utrecht Science Park aan de Uithof zal verhuizen.
Een gunstige uitzondering is het terrein van het voormalige rooms-katholieke sanatorium Berg en Bosch. Daar staan veel religieuze beeldhouwwerken zoals de beelden van Piet Jungblut, die eerder ter sprake kwam. Het is nu een bedrijvenpark voor ondernemingen in de gezondheidszorg, maar de beelden zijn nog grotendeels toegankelijk. (Dick Berents)