Biltse invulling aan Regionale Energiestrategie U16

door Guus Geebel

De gemeenteraad stemde op 30 juni 2020 in met de Ontwerp Regionale Energiestrategie U16, met daarin het concept bod om 1,8 terawattuur aan duurzame elektriciteit op te wekken. De Bilt maakt onderdeel uit van de U16, een regionaal samenwerkingsverband van 16 gemeenten, 4 waterschappen en de provincie Utrecht. Uitgangspunt van de RES is dat alle partners in de U16 meedoen aan de realisatie door een bijdrage te leveren. Wethouder Anne Brommersma licht plannen van de gemeente De Bilt toe.

Het college van B en W heeft inmiddels een voorstel naar de gemeenteraad gestuurd over hoeveel de gemeente De Bilt gaat opwekken en op welke manier. ‘In de U16 is vorig jaar afgesproken om voor 1 juli voorstellen voor 1,8 terawattuur te gaan leveren. Het afgelopen jaar zijn we met zijn allen heel druk geweest hoe we daartoe kunnen komen’, aldus wethouder Anne Brommersma. ‘Iedere gemeente moet daar iets van doen dus ook de gemeente De Bilt. We hebben het afgelopen jaar negen bijeenkomsten voor bewoners georganiseerd. We begonnen vorig jaar januari en toen kwamen er op een bijeenkomst vier mensen af. Blijkbaar leefde het nog niet zo erg. Dit jaar hebben we nog drie bijeenkomsten gehad waar ongeveer 150 mensen waren. We weten dat er een klimaatakkoord is en dat ook Nederland iets moet doen aan duurzaamheid, maar het gaat nu over onze eigen gemeente. Dat betekent iets voor de eigen woonomgeving en daar maken mensen zich zorgen over.’ Brommersma constateert dat bewoners heel betrokken zijn en dat vindt zij mooi. ‘Mensen hebben zorgen, maar zeggen ook dat ze willen meedenken want ze vinden duurzaamheid belangrijk.’

Besparen
De gemeenteraad heeft twee jaar geleden vastgesteld dat we in 2050 onze eigen energie willen opwekken. Dat is ongeveer 150 gigawattuur energie. ‘Het college heeft bedacht om in 2030 een derde gerealiseerd te hebben, in 2040 weer een derde om in 2050 op nul uit te komen. Dan moeten we ook veel gaan besparen, want we zullen steeds meer energie nodig hebben. Als we van het gas afgaan krijgen we warmtepompen en steeds meer mensen rijden elektrisch, dat kost allemaal energie. Om te zorgen dat we niet meer energie gaan gebruiken dan het getal waar we nu op zitten om in 2050 op nul uit te komen, moeten we besparen. We hebben nu gezegd: we gaan in eerste instantie kijken naar zon en dan kom je uit in open gebieden. We mogen niets doen in het Noorderparkgedeelte rond Westbroek, want dat heeft de provincie aangewezen als ganzenrustgebied.’

Zon op dak
‘Dan blijft vooral de strook ten oosten van de A27 over waar je iets kunt met zon en in het voorstel dat het college nu gedaan heeft is dat ongeveer 30 hectare zon, deels op grote daken want alleen grote daken tellen mee en deels op land te realiseren. Particuliere daken tellen niet mee maar daken met meer dan 60 panelen wel. We zeggen nu we gaan 30 hectare zon realiseren voor 2030 en we gaan met onze inwoners in gesprek over de randvoorwaarden. Hoe ver moet het bijvoorbeeld van woningen of een kern liggen, of wil je het juist dicht tegen kernen aan. Een ander thema is 50% lokaal eigendom, dus over dat soort zaken gaan we het nog met onze inwoners hebben. Het participatietraject dat we een jaar geleden zijn gestart gaat gewoon nog doorlopen. We hebben nog veel te doen met elkaar.’

Participatie
‘De raad is niet akkoord gegaan met het afgeven van een verklaring van geen bedenkingen in ons voorstel van IX Zon. Ik merk nu dat er inwoners zijn en ondernemers die zeggen dat ze het niet aan een commercieel bedrijf willen overlaten, maar het zelf willen doen. We willen kijken hoe we lokale initiatieven voorrang kunnen geven boven commerciële initiatieven’, vertelt Anne Brommersma. ‘Samen met bewoners willen we gaan praten over hoe we het dan gaan doen. De inbreng van bewoners is in het raadsvoorstel dat de raadsleden hebben gekregen te herkennen. We hebben een participatieverslag gemaakt van alle bijeenkomsten die er geweest zijn. Dat is aan de raad gestuurd en het staat op onze website www.debilt.nl/zonenwindenergie en is voor iedereen in te zien. De bijeenkomsten die we gehad hebben gingen heel erg over wat mensen belangrijk vinden. Daar is bijvoorbeeld uitgekomen dat mensen zeggen als het dan toch zon en wind moet zijn, doe het dan langs infrastructuur zoals snelwegen. De meeste inwoners willen het liever niet heel dicht tegen de rand van de kernen, maar wat verder weg zodat ze er geen zicht op hebben. Dat soort uitspraken zijn allemaal in het verslag opgenomen en deels overgenomen in het voorstel. We hebben een kansenkaart gemaakt waar in rood staat aangegeven waar het echt niet kan, in groen waar de minste belemmeringen zijn en in oranje waar je het onder voorwaarden zou kunnen doen. Die kaart is gemaakt op basis van de gesprekken die we met inwoners gehad hebben. Maar het is nog niet zo dat wij als college plekken aangewezen hebben’, aldus de wethouder.

Infrastructuur
‘We hebben alleen gezegd voor 2030 willen we 30 hectare zon realiseren. We gaan nu nog met onze bewoners in gesprek over de invulling. Met die 30 hectare zon halen we niet de 50 gigawatt die we in 2030 willen realiseren. Daarom hebben we gezegd dat we behalve die 30 hectare zon kijken of we in het gebied langs de A28, aan de andere kant van de gemeente, windenergie kunnen realiseren. Dat staat nog helemaal in de kinderschoenen, maar we gaan daar onderzoek naar doen. Daarmee zouden we dan de resterende 20 gigawatt willen realiseren. We spreiden de opweklocaties daarmee ook wat over onze gemeente, want zon zal vooral in het open landschap rond Maartensdijk en Groenekan komen. Het sluit ook aan bij een motie die de raad heeft aangenomen om windenergie vooral langs infrastructuur te doen.’

Innovaties
‘De U16 gemeenten hebben allemaal een bod gedaan om aan de 1,8 terawatt te komen. Ons bod daarin is 30 gigawatt of 0,03 terawatt. Veel mensen zeggen laten we nu eerst alle daken vol leggen en wind op zee, maar wind op zee gaat al gebeuren en daar is al rekening mee gehouden. Zon op dak wil het college ook het liefst en daar zetten we ook op in, maar we zijn afhankelijk of eigenaren dat willen en ook zijn veel daken niet geschikt. Als we 100% vol zouden leggen, dan zitten we nog maar op 40% van onze opwek, dus we moeten hoe dan ook iets op land. We hebben in Nederland afgesproken dat in onze regio die 1,8 terawatt in 2030 gerealiseerd moet zijn. We kunnen niet wachten op nieuwe mooie innovaties. Het klimaat wacht ook niet.’

Windmolens
Anne Brommersma vindt het heel goed en begrijpelijk dat mensen zich grote zorgen maken over hun eigen omgeving. Daarom komen ze met petities en een manifest, maar tegelijkertijd zeggen ze allemaal duurzaamheid heel belangrijk te vinden en mee willen denken. We moeten dus tot een oplossing komen waar we allemaal tevreden over kunnen zijn. Daar heb ik wel vertrouwen in. Ik denk dat het voorstel dat we nu naar raad gestuurd hebben daarbij kan helpen. Dit is eerder een traject van decennia dan van een paar jaar.’ Mensen in Nederland zijn over het algemeen niet zo blij met windmolens. Maar in Friesland en Drenthe hebben mensen in een paar kleine kernen een eigen windmolen neergezet. Een windmolen levert veel meer op dan een zonneveld. Ze betalen daarmee voorzieningen als een sportvereniging, dorpshuis of bibliotheek. Een medewerker van de provincie zei over windmolens: Ons hoofd vindt het al goed, ons hart moet het nog mooi gaan vinden. Wij gaan als gemeente geen windmolen neerzetten. Dat wordt dan of door bewoners, wat ik heel erg mooi zal vinden, of een energiecoöperatie. Het kan ook een bedrijf zijn waarbij in ieder geval 50% van de winst naar onze inwoners gaat.’