Zonnepark-kansen in de Biltse gemeenteraad

door Henk van de Bunt

De gemeenteraad van De Bilt wordt door het College van Burgemeester en Wethouders gevraagd in de vergadering van 22 april een ontwerpverklaring van geen bedenkingen af te geven voor het realiseren van een zonnepark voor maximaal 30 jaar aan de Koningin Wilhelminaweg te Maartensdijk door IX Zon.

Ondanks breed verzet van burgers, natuurinstanties en een groot deel van de plaatselijke politiek tegen de komst van een groot zonnepark in Maartensdijk, loopt het college van De Bilt een stapje harder om de beoogde exploitant aan zijn vergunning te helpen. In de vergadering van de Raadscommissie Openbare Ruimte - met veel insprekers - van donderdag 15 april stond het voorstel ter bespreking geagendeerd. Donderdag 22 maart valt de beslissing; het college heeft de raad nog niet op een lijn en er zal nog een pittige discussie plaatsvinden op weg naar een ongewisse uitkomst. Een scala van insprekers zetten hun marsroute al vast uit:

Wijn
Edwin Plug uit Maartensdijk noemt deze inspraakronde ‘Oude wijn in nieuwe zakken’ en ‘Hoe een commercieel zonnepark-ontwikkelaar en het college iedereen ‘voor de gek’ kunnen houden ten behoeve van winstoptimalisatie van de ontwikkelaar’. Plug spreekt ook namens de meer dan 940 ondertekenaars van een petitie: ‘Niet na 6, maar al na 3 maanden zitten we hier weer en kan de balans opnieuw opgemaakt worden: Nog steeds 0% lokaal eigendom, terwijl 50% lokaal eigendom noodzakelijk was’.

Inspreekster Antoinette Oud-Weber: ‘Ik spreek hier namens familie, enkele buren en mensen die je ontmoet n.a.v. gesprekken over de heg en bij winkels. Toen ik tegen mijn kinderen (8 en 10 jr.) zei, dat er hier zonnepanelen kwamen was hun reactie: ‘Dan zien we niet meer de ooievaars, reigers, hazen, zwanen, ganzen en andere vogels! Kan natuur, biodiversiteit, opname van Co2 samengaan met een zonnepark’? Ons mooie, historische en nuttig landschap wordt verkwanseld voor snelle winst van de projectontwikkelaar en het afvinklijstje van de gemeente in het kader van de belofte aan U16 betreffende de RES’.

Omgeving
Buurtbewoner Hein Vendrik denkt, dat deze locatie alleen gekozen is omdat er een stroomkabel ligt: ‘Wanneer de kabel drie km. de andere kant op moet, dan kost dat geld; aan alles zit een verdienmodel’. Vendrik wil een heroverweging bij zo’n locatiekeuze: ‘Denk nog eens goed na over deze locatie met prachtig uitzicht op de oude spoorbogen, ooievaars en andere fauna, die zich te goed doen. In plaats van het weinige groen, dat we in Nederland hebben vol te zetten met zonnepanelen lijkt het mij veel beter te beginnen met het vullen van de daken. Daar zitten misschien wat meer kosten aan vast, maar het levert geen beschadiging op aan onze leefomgeving. Spijt krijgen doen we altijd achteraf en dat gebeurt vaak in de politiek’.

Maartensdijker Kees Mudde sprak namens Energie De Bilt: ‘Wat is de impact van windturbines van 240m hoog op onze gezondheid? Wat doen vele hectaren grote zonnevelden met onze leefomgeving en die van de toekomst? Hoe gaan wij met de beschikbare subsidiaire middelen om die de energietransitie mogelijk moet maken? Deze vragen worden gesteld door steeds meer bezorgde burgers in onze gemeente. Die zorgen verbindt een snel groeiende groep burgers uit alle kernen en grensgebieden van onze gemeente, verenigd onder de naam Energie de Bilt. Ik ben lid van het collectief Energie De Bilt, maar ik ben vooral ook een bezorgde inwoner van deze mooie gemeente. Wij willen dat er in dit ingrijpend proces gebruik wordt gemaakt van duurzame, logische en breed gedragen oplossingen met behoud van de natuur, versterking van de biodiversiteit en behoud van onze groene en open leefomgeving. IX Zon heeft geen belang bij een lokale samenwerking want dat is uitsluitend een derving van inkomsten. Om deze redenen diskwalificeert IX Zon zich wat mij betreft als de te prefereren partner in het ontwikkelen en exploiteren van een zonnepark binnen onze gemeente grenzen’.

Algemeen belang
Frans Poot sprak in als voorzitter van Brigida (bescherming cultuurhistorisch erfgoed tussen de stad Utrecht en het Gooi): ‘Brigida is zich bewust van de noodzaak van duurzame energietransitie, maar dan wel volgens het principe van de zonneladder. Dus te beginnen met zonnepanelen op daken, stallen, loodsen en andere bedrijfsgebouwen. In de Volkskrant van woensdag jl. stond een uitgebreid artikel over dit onderwerp. Een Groningse wetenschapper pleit hierin o.a. voor het hanteren van de zonneladder en het voordeel van participatie. Ook waarschuwt hij voor het winstbejag van marktpartijen. Precies de bezwaren, die wij ook hebben’. Poot wees ook op de schimmige financiële constructies bij veel zonneparken, waarin alleen al in 2019 meer dan 1 miljard euro subsidie werd verleend: ’Meer dan de helft van die parken verdwijnt uiteindelijk in buitenlandse handen’.

Voor Peter van de Water uit De Bilt waren er verschillende redenen om die avond in te spreken, zoals een artikel in De Vierklank en bijv. een uitspraak van Master Yoda; ‘Angst is de weg naar de zwarte kant’: ‘Het punt dat ik wilde bijdragen is vooral dat de belangen van omwonenden hier, bij deze besluitvorming, niet van doorslaggevend belang mogen zijn. Het algemeen belang gaat hier boven belang van allerlei privé-groepsbelangen’ In deze zin antwoordde Van der Water ook later op een vraag van commissielid Frans de Ruiter (SP). 

Bidsprinkhaan
Toen Jankees Vendrik in 1963 op de Kon. Wilhelminaweg 126 kwam wonen waren er 9 broedparen kieviten en twee broedparen grutto’s langs die weg. De A 27 bestond nog niet. In het slagen-landschap tussen Groenekan en Maartensdijk waren honderden broedparen weidevogels: Jankees: ‘Die zijn nu bijna allemaal weg. Voor de duidelijkheid: niet door de boeren of andere gebruikers maar door onbekwame politieke keuzes. Ik ben niet tegen het gebruik van zonnepanelen en windmolens. Ik ben zelfs bezig met mijn eigen windinstallatie - verticaal, en maar 8 meter hoog - en mijn eigen draaibaar zonnepaneel. Het voorgestelde plan (zonnepanelen en windmolens op natuurgronden installeren) vindt Vendrik volmaakte landschapsvernietiging: ‘Het is aan u een statement te maken: ‘Daar doen wij niet aan mee’! Vendrik tenslotte: ‘We moeten eerst alle zonnepanelen op daken leggen; dan blijven ook die subsidiegelden in ons land. Ik blijf mij inspannen voor onze directe omgeving. De bidsprinkhaan is terug en er heeft een bosuil in ons bos gebroed, vlakbij het nest van een buizerd. Het duidt op een plaatselijk, gezonde situatie. Maar dat willen wij toch allemaal’

Bioloog
‘Niet zo lang geleden sprak mijn dorpsgenoot Arie van der Vlies namens Natuurlijk! Maartensdijk. Dat het onderwerp nu weer op de agenda staat, is eerder dan gedacht’, aldus Maud van der Pas, voorzitster van Natuurlijk! Maartensdijk. Wij zijn niet in gesprek geweest met IX zon. Had het zin gehad? Nee. Er is geen draagvlak voor het plan. Het lijkt erop dat het college dit niet aanvoelt. Er wordt opnieuw ruimte geboden aan IX Zon. Ons standpunt is niet gewijzigd. We zijn niet tegen zonnepanelen, maar wel wanneer ze goede grond bedekken. Op 16 juli 2019 besloot de Biltse gemeenteraad om biodiversiteit voortaan te hanteren als een belangrijk uitgangspunt. Daarnaast stelde de raad vast dat het zich in de U10 sterk maakt voor concrete maatregelen, die gericht zijn op de instandhouding van plant en diersoorten. Deze motie werd vrijwel unaniem aangenomen. In de gemeente de Bilt is geen bioloog in dienst. Het resultaat? De raad zegt dat ze de biodiversiteit heel belangrijk vindt. Maar hoe geven ze hier uiting aan? Niet door het aanleggen van een zonneveld. Het team Natuurlijk! Maartensdijk roept u - commissieleden en raadsleden - met klem op om op geen enkele wijze in te stemmen met iets wat ook maar enigszins toestemt in het realiseren van dit zonneveld. Laat de boodschap nu eens binnen komen dat er wat gedaan moet worden aan de biodiversiteit! Stop met dit omslachtige proces. Neem een bioloog in dienst, en volg jullie zelf opgestelde participatieplan’.

Overbuurman
Frank Harbers sprak in namens overbuurman Landgoed Persijn: ’Wij vinden het echt jammer om te moeten constateren dat IX Zon niet extra tijd heeft genomen voor het participatietraject, en zo snel alweer een bouwaanvraag heeft ingediend. Het niet benutten van deze herkansing, lijkt ons echt een gemiste kans. Zoals eerder dan ook aangegeven: minimaal 50% (echt!) lokaal eigendom, betere ecologische en kleinere inpassing en een kortere instandhoudingstermijn, naast wat andere te bespreken zaken, daar zouden we achter kunnen staan. Helaas lijkt IX Zon daar niet voor open te staan’. Landgoed Persijn kreeg geen antwoord op vragen over de geluidsconclusie. Zonnepanelen reflecteren toch geluid? Wanner je in ogenschouw neemt dat de A27 ongeveer een meter boven het park ligt, kan men toch bedenken dat er toch wat met het geluid gebeurt? Hetzelfde geldt voor het zicht op de Rijks-monumentale spoorbogen: die kun je straks helemaal niet neer zien wanneer de zonnepanelen twee meter hoog worden?

Directeur Sven Kamphues van IX Zon benutte zijn drie minuten (in-)spreektijd niet om op allerlei afgevuurde vragen in te gaan, maar gaf duidelijk ‘not amused’ te zijn met de zijns inziens vele onterechte aantijgingen van insprekers en het kwade daglicht waar IX Zon naar zijn mening in gesteld was.