De panden die moesten wijken

Bilthoven-Centrum is bijna klaar voor de toekomst. De officiële opening van het nieuwe centrum wordt verwacht in mei 2021. Tot dan wordt de laatste hand gelegd aan de volledige herinrichting van Vinkenplein en Vinkenlaan. Ook de Julianalaan is in de laatste jaren op de schop gegaan. 

Waar deed Bilthoven boodschappen, ver voordat de Kwinkelier werd geopend en de groenteboer en de slager nog waren gevestigd naast de kruidenier? Het Online Museum - in de persoon van redacteur Veroniek Clerx - zoekt de weg terug en werkt aan een rondleiding. Deze keer aandacht voor Ravenhorst aan de Julianalaan, die zich rond en na de oorlogsjaren in de vorige eeuw ontwikkelde tot een middenstandskwartier.

Speelgoed
Eind jaren ’20 besloot Aart Ravenhorst, de zoon van Aart sr. en Hendrikje Ravenhorst - van Vulpen tot een ingrijpende carrièreswitch. De benedenruimte van hun voormalige pension werd gesplitst in twee gescheiden winkelpanden. Aan de rechterzijde begon Aart een handel in speelgoederen. Net als zijn neef in Alkmaar, durfde hij het aan om het product Speelgoed aan de man te brengen.

Lego
Aart kende het Bilthovense publiek al een tijdje: het was jong, vernieuwend, kinderrijk en nog vermogend ook. Hij begon met de verkoop van de ‘winkeldochters’ die de neef in Alkmaar niet kwijtraakte. Vervolgens presenteerde hij door de jaren heen de allerlaatste mode op het gebied van Dinkytoys, Matchbox, Barbie, Lego, Fischerprice. En niet te vergeten het houten Ado-speelgoed uit de ‘eigen Bilthovense fabriek’ in Berg en Bosch. Jongste dochter Ciska (1934) ging geregeld mee naar de werkplaats.

Voeding
n de zaak aan de linkerzijde vestigde zich de kruidenier Van Zoomeren. Ook die bleek een goede neus voor doelgroepen te hebben: ‘We hadden de Kees Boekeschool in Bilthoven en het personeel van De Werkplaats stelde prijs op speciale natuurlijke voeding, net als de ouders van veel leerlingen. Dus Van Zoomeren specialiseerde zich in antroposofische en natuurvoedingsproducten. De prinsessen Beatrix en Irene kwamen er geregeld langs. Met het oog op de komst van de kleine Marijke is nog geïnvesteerd in extra beglazing zodat het kind alles goed zou kunnen zien. Maar uiteindelijk heeft Marijke De Werkplaats nooit bezocht’.

Koffie klaar
Ciska kwam als kleuter al veelvuldig bij de familie Top over de vloer. Het waren rechtstreekse buren en ze liepen achterom bij elkaar binnen: ‘Totdat Oom Aak en Tante Coks zelf kinderen kregen was ik ook een beetje hún kind. Ze dronken iedere ochtend koffie met mijn ouders en als de koffie klaar was ging ik dat melden in de bakkerij. Mijn vriendinnen waren Gea Klumper van de melkwinkel en Beppie van der Horst. Haar ouders hadden een radiozaak op de hoek van de Vinkenlaan. Wij waren thuis Hervormd en kerkten in de Zuiderkapel.  Toch kocht mijn moeder zowel bij de Hervormde slager als bij de Gereformeerde slager. Wat kon een winkeliersvrouw anders doen, dan de nering zo goed mogelijk verdelen over de buurt?’

Kruitvat
Ciska’s oudere zus Henny trouwde met John Klapwijk en eind jaren ’60 namen zij de speelgoedwinkel over. In 1980 overleed Klapwijk plotseling op 54-jarige leeftijd. Er was geen opvolging. ‘Daar was het ook eigenlijk de tijd niet meer voor’, vertelt Ciska. ‘Ik weet nog dat mijn vader in 1983, vlak voor zijn overlijden tegen me zei dat hij bij het Kruidvat Lego in de aanbieding had zien liggen. Toen niet veel later Albert Heijn Fischerprice ging verkopen was duidelijk dat de gespecialiseerde speelgoedwinkel zijn beste tijd had gehad’.

De wereld in
Ciska was geboren in het voormalige pension, was kind van een winkelier en haar school was de Julianaschool. De Julianalaan was zo haar hele wereld en dat ging op den duur wel een beetje knellen. Na de Oranje Nassauschool, waar ze haar MULO-diploma haalde, ging ze in Utrecht op kantoor werken. Ze wilde meer van de wereld zien en met haar vriendin Gea Klumper maakte ze een busreis naar Zwitserland. Daar ontmoette ze haar man, die uit Den Haag kwam. Met hem ging ze in Den Dolder wonen en kreeg vier kinderen: ‘Dat het pand op Julianalaan 8 is afgebroken heeft me wel pijn gedaan, want mijn hele geschiedenis lag daar. Mijn twee oudste kinderen zijn er ook geboren’. Ciska woont nu in Culemborg en ze rijdt nog zelf. Daarom is Bilthoven nooit ver weg: P. Doek is nog steeds haar couturier.