Wel of niet een zonnepark bij rotonde Achterwetering

door Henk van de Bunt

‘Een zonnepark is een stuk land met zonnepanelen waarmee duurzame energie wordt opgewekt. Ongebruikte grond levert niets op terwijl de kosten doorlopen. Met een zonnepark is een locatie wel rendabel. Je verdient geld met zonne-energie en verlaagt tegelijk de CO2-uitstoot’.

Bij het realiseren van een zonnepark komt veel kijken. Zo heb je te maken met wet- en regelgeving, subsidieaanvragen en technische en financiële uitdagingen, terwijl de noodzaak tot verduurzaming overal wordt gevoeld. Nederland moet in 2050 nagenoeg energie- en CO2-neutraal zijn. Met een zonnepark geef je die klimaatambitie vorm.

Toestemming
De gemeenteraad van De Bilt wordt voorgesteld in de vergadering van 28 januari een ontwerpverklaring van geen bedenkingen af te geven voor het afwijken van de ruimtelijke regels voor het realiseren van een zonnepark met een maximale instandhoudingstermijn van 30 jaar aan de Koningin Wilhelminaweg te Maartensdijk. In de raadscommissievergadering van twee weken ‘daar voor’ is het voorstel ook geagendeerd. Wethouder Anne Brommersma licht toe: “Het gaat om toestemming van de gemeenteraad die nodig is voor het verlenen van de omgevingsvergunning. Op dit plan is de uitgebreide voorbereidingsprocedure van toepassing. Dat betekent dat er eerst een ontwerpbesluit wordt genomen. Deze wordt gedurende 6 weken ter inzage gelegd voor inspraak. Daarna moet de gemeente nog een definitief besluit nemen”.

Achterwetering
Commercieel projectontwikkelaar IX Zon uit Leiden (een team van specialisten, dat samen met landeigenaren, de natuur en de omgeving grondgebonden zonneparken ontwikkelt) heeft het plan om 10 hectare weiland bij de rotonde Achterwetering in de Koningin Wilhelminaweg om te vormen tot zonneveld. September 2019 heeft de gemeente hier een ‘principe uitspraak van geen bezwaar’ op afgegeven. Sinds die tijd probeert IX Zon draagvlak en 50% lokaal eigendom bij de bevolking te zoeken. De vergunningsaanvraag is sinds het indienen al meerdere keren gewijzigd op verzoek van de gemeente. IX Zon wil het park begin 2023 openen. Wethouder Anne Brommersma vult aan: ‘In oktober 2019 hebben wij een aanvraag omgevingsvergunning ontvangen voor het realiseren van een zonnepark naast de Koningin Wilhelminaweg te Maartensdijk. De aanvraag is in strijd met het bestemmingsplan. Op het perceel geldt het bestemmingsplan Buitengebied Maartensdijk 2012. Het perceel heeft daarin andere bestemmingen. In het geval een activiteit in strijd is met het bestemmingsplan maar wel ruimtelijk inpasbaar, kunnen wij de omgevingsvergunning verlenen mits de raad verklaart daartegen geen bedenkingen te hebben. Omdat wij voor die vergunningverlening de uitgebreide voorbereidingsprocedure volgen, stellen wij de raad voor om een ontwerpverklaring van geen bedenkingen af te geven; daarna kunnen wij het ontwerp van de omgevingsvergunning vrijgeven voor inspraak’.

Het raadsvoorstel vermeldt verder: ‘In het kader van participatie heeft de aanvrager met de buurt overleg over hun aanvraag gevoerd. Tevens is een participatieplan opgesteld waarin is beschreven dat de opgewekte energie zoveel mogelijk toekomt aan de directe omgeving. Er is een aantal omwonenden bereid gevonden een coöperatie op te richten en met hen (als toekomstig bestuur) is een intentieovereenkomst afgesloten. Er zal ook nog een overeenkomst worden aangegaan om de financiële participatie te borgen’.

Participatie
In het najaar van 2020 zijn er bijeenkomsten geweest om te inventariseren hoe de bevolking denkt over zonnevelden en windmolens. Daarover wordt een voorstel opgesteld dat wordt voorgelegd aan de gemeenteraad. In het Mededelingenblad van de gemeente staat daarover te lezen: ‘Wij verwachten het voorstel uit te brengen voor uw raadsbehandeling in maart 2021. Het voorstel omvat ook de bijdrage van onze gemeente aan de regionale opgave zoals vermeld in de Ontwerp Regionale Energiestrategie’. Het college legt dus in januari 2021 een plan voor realisatie van een zonneveld ter goedkeuring voor aan de raad en vraagt diezelfde raad in maart 2021 de informatie welke door de bevolking is gegeven over ditzelfde punt te bespreken en daarna om te zetten in beleid? Anne Brommersma hierover: ‘De gemeente kan het nieuwe beleid niet afwachten. Op de vergunningaanvraag van IX Zon moet een formele beslissing worden genomen en daar zitten behandeltermijnen aan. De gemeente mag en kan de aanvraag niet laten liggen totdat er nieuw beleid is vastgesteld. Intussen is het bestaande beleid uit 2017 dus leidend’.

Beoogd effect
Volgens het College komt het plan tegemoet aan de doelstellingen voor duurzame energieopwekking. Het beoogd vermogen bedraagt 8MWp waarmee 2200 huishoudens van stroom kunnen worden voorzien. Uitstoot van ca. 3250 ton CO2 wordt hiermee jaarlijks vermeden. Het plan draagt bij aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen ten aanzien van opwekking van duurzame energie.

Initiatiefnemer ontvangt een subsidie van het rijk. Voor het exploiteren van een zonnepark geldt dat een zogeheten SDE-subsidie van het rijk verstrekt wordt aan de initiatiefnemer. Jaarlijks kunnen projecten daarvoor worden aangemeld maar de budgetten nemen wel af. Een van de voorwaarden is dat de vergunning door het bevoegd gezag moet zijn verstrekt. Getracht wordt om deze subsidie voor de zomer van 2021 te halen, vandaar het belang om het plan in januari aan de raad voor te leggen.

Alternatief
Het College wijst erop dat, in het geval de gemeenteraad besluit om geen verklaring van geen bedenkingen af te geven, de procedure niet wordt vervolgd en de gevraagde omgevingsvergunning moet worden geweigerd wegens strijd met het bestemmingsplan. Het College: ‘De afwijkingen van het bestemmingsplan zijn echter acceptabel waardoor het afzien van medewerking aan de voorgestelde procedure niet in de rede ligt. Zodra de gemeenteraad heeft besloten om de ontwerpverklaring van geen bedenkingen af te geven worden de ontwerpbesluiten gedurende zes weken ter inzage gelegd. Tijdens de inzagetermijn kan een ieder zienswijzen indienen. De eventuele zienswijzen zullen worden betrokken bij de definitieve besluitvorming over de verklaring van geen bedenkingen en de gevraagde omgevingsvergunning. Tegen het verlenen van de vergunning staat beroep open bij de rechtbank’.

Petitie
Op www.petities.nl (zoeksleutel De Bilt) is al meer dan 600 keer aangegeven, dat de ondertekenaars geen zonnepanelenpark op de zichtlocatie in het Noorderpark willen. Daar valt te lezen: ‘Voor de energietransitie moeten er keuzes gemaakt worden. Wij zijn tegen aanleg van zonneparken in gebieden met hoge natuur- en cultuurwaarden en willen collectieve waarden als uitzicht, rust en een fraai landschap niet opofferen aan commerciële belangen. Men schrijft o.a. Wij - inwoners van de gemeente De Bilt - constateren, dat wij voorstanders van de energietransitie zijn, dat we goed overwogen en maatschappelijk breed gedragen keuzes willen maken, dat wij ons cultuurlandschap en natuurwaarden belangrijk vinden, dat het huidige initiatief voor een commercieel zonnepanelenpark qua locatie, omvang en opzet ongewenst is en op veel bezwaren stuit en dat er een groot aantal alternatieve opties zijn om in coöperatieve samenwerking de energietransitie te gaan realiseren en verzoeken het initiatief voor deze zonneweide te staken en met ons in overleg te gaan over de energietransitie’. 

Anne Brommersma juicht de betrokkenheid bij de omgeving en de energieopgave die uit de petitie spreekt toe: ‘Voor de toekomst is de gemeente zoals bekend bezig met nieuw zonneveldenbeleid waaraan nieuwe verzoeken moeten voldoen en waar de gemeente de inwoners bij betrekt. We hebben nu echter te beslissen op de aanvraag zoals die is ingediend op basis van het huidige beleid. Dat neemt niet weg dat een landschapsplan deel zal uitmaken van de vergunning, waardoor er niet slechts een kaal zonneveld mag worden opgeleverd, maar dat dit qua natuur goed wordt ingebed met landschapselementen’.