Het bestuur: v.l.n.r. Barbara Majoor, Sander Maatman en Dick Gladpootjes.
Het bestuur: v.l.n.r. Barbara Majoor, Sander Maatman en Dick Gladpootjes.

Stichting Behoud Slagenlandschap Maartensdijk Oost opgericht

Algemeen

door Henk van de Bunt

Het unieke cultuurhistorisch agrarisch Slagenlandschap van Maartensdijk verdient behoud en bescherming. Een groep Maartensdijkers zet zich met name voor het oostelijk gelegen deel hiervan al maanden met hart en ziel in. Daartoe is op 6 november jongstleden de Stichting Behoud Slagenlandschap Maartensdijk Oost opgericht. 

Wat is een Slagenlandschap en waarom heeft het een grote cultuurhistorische waarde? Slagen zijn lange kavels, gescheiden door sloten, ontstaan bij de ontginning van veen. Iedere kavel werd afgebakend door houtwallen, de zogenaamde singels. 

Middeleeuwen
In de middeleeuwen was Maartensdijk een lintdorp langs de Dorpsweg; eén van de ontginningsassen in het veengebied dat toen ontgonnen werd. Later is het dorp sterk in zuidelijke richting uitgebreid, waardoor het zijn lintvorm verloren heeft. Het Slagenlandschap maakt deel uit van de Historische Waarden van Gemeente de Bilt. Een landschap dat de Gemeente altijd zoveel als mogelijk wil koesteren en verder wil ontplooien. Iets wat de Stichting ten volle omarmt en onderschrijft. Volgens landschapsecoloog Paul van Kan uit De Bilt, is het gebied ten oosten van Maartensdijk het best bewaarde Slagenlandschap in de Gemeente en als zodanig van grote cultuurhistorische waarde voor de provincie Utrecht.

Afwatering en natuur
Dat het gebied naast haar cultuurhistorische functie ook een andere bijzondere rol en waarde kent, vertelt de voorzitter van de Stichting; Sander Maatman: ‘Het Slagenlandschap Maartensdijk Oost, ten oosten van Maartensdijk en gelegen te midden van de Dorpsweg en de Nieuwe Weteringseweg, bevindt zich precies op de grens van het landschap de Utrechtse Heuvelrug en het landschap het Groene Hart. Naast haar cultuurhistorische waarde als Slagenlandschap, vervult dit gebied een essentiële rol in de afwatering vanuit de Utrechtse Heuvelrug naar de Vecht. Een cruciale rol zeker ook nu met de veranderingen in ons klimaat. Maar dat is niet alles; het gebied is tevens een unieke kraamkamer en thuis voor tal van beschermde diersoorten zoals bijvoorbeeld de das, de dwergvleermuis, de kamsalamander, de bruine en groene kikker, de ringslang, de hazelworm, en natuurlijk de hazen en konijnen. Dit alles maakt waarom de Stichting zich zo inspant voor het behoud van dit unieke en waardevolle stukje Nederland, voor het behoud van Maartensdijk, voor onze collectieve toekomst’.

Gebiedsbijeenkomst
Op maandagavond 30 november 2020 werd een gebiedsbijeenkomst georganiseerd voor de kern Maartensdijk. Voorzitter Sander Maatman: ‘Als Stichting hebben wij hieraan deelgenomen. Wij waren blij met deze mogelijkheid van participatie, maar werden tijdens deze avond toch onaangenaam verrast door de informatie die werd verstrekt of beter gezegd: niet werd verstrekt. De gemeente heeft aangegeven dat zij Maartensdijk als enige woonkern binnen de gemeente ziet waar woningen zowel binnen als buiten de rode contouren gebouwd kunnen worden. De gemeente kon echter niet aangeven a) waarom alleen in Maartensdijk buiten de rode contouren, b) waarop deze keuze gebaseerd is, c) voor welke woningbehoefte en voor welke doelgroep een oplossing wordt gezocht. De Stichting ziet dit als directe bedreiging voor het doel, waar voor ze staat: het behouden van het cultuurhistorische slagenlandschap in Maartensdijk Oost en zal actief participeren in deze discussie. Vanuit verschillende deelnemers aan de bijeenkomst kwam de vraag om meer informatie naar voren (ook door de Stichting) en de Stichting verwacht dan ook dat de gemeente snel met deze informatie komt’.

Samen verantwoordelijk
‘De Stichting kan het niet alleen en heeft hulp hard nodig. Zij is grotendeels afhankelijk van subsidies, giften en donaties om haar doel te kunnen verwezenlijken; het behouden en beschermen van het Slagenlandschap Maartensdijk Oost. Ook via fondsenwerving wordt getracht financiering te krijgen voor diverse te ondernemen activiteiten. De stichting beoogt in dat kader de ANBI-status te verkrijgen in de zin van de belastingwetgeving. Dat betekent dat eventuele donaties en giften fiscaal aftrekbaar zullen zijn. Voor uw vragen, gedachten, en ideeën en bovenal steun en hulp kan is de Stichting te bereiken op info@maartensdijkoost.nl. Nadere informatie is binnenkort te vinden op www.maartensdijkoost.nl.

Landerijen ten oosten van de Julianalaan en de Prinsenlaan en ten zuiden van de Dorpsweg in Maartensdijk. (foto Max Maatman)