Gevaren dreigen voor het landschap

door Henk van de Bunt

‘De kans is groot dat de komende jaren forse aanslagen worden gepleegd op het landschap rond Maartensdijk. Op de eerste plaats omdat de mogelijkheid bestaat dat er ook in deze kern van de gemeente De Bilt gebouwd moet worden; in ieder geval voor een deel op het boerenland gezien het gebrek aan ruimte binnen de bebouwde kom’; aldus de Nieuwsbrief van de Stichting Behoud Prinsenlaantje en Ommelanden (SBP).

‘Daarnaast’ - zo vervolgt de brief - ‘is het zo, dat het hele weidegebied tussen Hollandsche Rading en Groenekan in een advies van de U16, waarin de gemeente De Bilt participeert, is aangewezen als een mogelijke locatie, waar windmolens kunnen worden geplaatst: ten noorden en ten zuiden van de Nieuwe Weteringseweg.’

Waar
De Nieuwsbrief meldt verder: ‘Eind november gaat het woningbouwproces van De Bilt van start, waarbij inwoners eerst de gelegenheid krijgen hun mening te geven over de plaatsen waar nieuwbouw kan plaatsvinden. In Maartensdijk vond op 30 november een online-startbijeenkomst plaats. Omgevingsmanager Bas van Hell heeft al aangegeven dat er na de startbijeenkomst een groep wordt gevormd die de betrokkenheid van het dorp verder invult. ‘Dat kan door bijeenkomsten te beleggen, een enquête te houden, interviews te houden, etc. Dat mag de groep helemaal zelf bedenken’. Voor alle duidelijkheid: het gaat om ideeën en adviezen, het is geen inspraak. De gemeente(-raad) zal zelf de bouwlocaties aanwijzen, die overigens nog wel door de provincie Utrecht moeten worden goedgekeurd.

Grote vraag is waar die woningen gaan komen. Duidelijk is in ieder geval wel dat niet alleen in de bebouwde kom van Maartensdijk gebouwd gaat worden, maar ook in het ‘buitengebied’, en dat daarvoor de zogenaamde rode contouren zullen worden opgerekt. Die contouren geven aan waar er gebouwd mag worden. De provincie Utrecht hield in het verleden strak vast aan die contouren, om het landschap te beschermen, maar daar is begin dit jaar veranderding in gekomen. Provinciale Staten hebben de regels om bouwgrenzen op te rekken, de rode contouren, in de kleine kernen versoepeld’.

Mogelijkheden ‘Binnen de bebouwde kom, binnen de rode contouren, kan er sowieso gebouwd worden. Dat geldt ook voor een deel van het gebied ten zuiden van de Planetenbaan aan de zuidkant van Maartensdijk. Dat zou ook gelden voor de westkant van het dorp en de grond die direct ten noorden en zuiden van de Dorpsweg ligt. Bouwen in het buitengebied is mogelijk, mits de provincie toestaat dat de rode contouren worden opgerekt. Op de vraag of dat zomaar kan, met het oog op mogelijke belemmeringen vanwege de flora- en faunawet zegt de gemeentelijk woordvoerder: ‘Dan moeten de plannen zodanig worden aangepast dat die belemmeringen worden opgeheven. Op gebieden met bestemming ‘natuur’ is het niet onmogelijk, maar niet waarschijnlijk dat er gebouwd gaat worden’. 

Het standpunt van het bestuur van de SBP is: ‘Indien er buiten de rode contouren locaties aangewezen worden voor woningbouw, dan dienen die geen schade te veroorzaken aan natuur, het slagenlandschap en de bewoners van de belendende woningen te veroorzaken. Maak voortijds een herstelplan als compensatie voor natuur, landschap en leefklimaat en kijk naar andere locaties dan gronden in het buitengebied van Maartendijk’.

Samenwerking
De stichting is door verontruste bewoners van onder andere de Julianalaan in Maartensdijk benaderd. Zij maken zich zorgen dat het unieke slagenlandschap ten oosten van het dorp door woningbouw vernietigd zal worden. De SBP, als verdediger van het buitengebied met het slagenlandschap en de behorende flora en fauna, deelt hun bezorgdheid.

Deze bewoners hebben zich verenigd door de oprichting van een stichting tot behoud van het slagenlandschap. Zij vraagt daardoor aandacht voor het unieke karakter van het slagenlandschap en de bedreigingen. In een ‘in de buurt’ uitgereikte nieuwsbrief wordt de stand van zaken opgesomd: ‘Er is de afgelopen tijd gesproken met de agrariërs die het gebied exploiteren. In die gesprekken zijn de gezamenlijke belangen besproken. Ook is er gesproken met aanverwante organisaties, zoals de Stichting Behoud Prinsenlaan en Ommelanden’.

Provinciale Omgevingsvisie
De Stichting Behoud Slagenlandschap Maartensdijk Oost: ‘De Provincie heeft een Ontwerp Omgevingsvisie en een Ontwerp (interim) Omgevingsverordening vastgesteld. Deze waren voor een ieder ter inzage en daarop kon iedereen reageren. De gemeente De Bilt heeft een zienswijze op deze stukken ingediend; in het stuk pleit de gemeente voor meer mogelijkheden om te bouwen buiten de rode contouren en de mogelijkheid van forse nieuwbouw rond Maartensdijk. Via onze advocaten hebben wij eveneens een zienswijze ingediend en verzocht het buitengebied rond Maartensdijk aan te wijzen als bijzonder agrarisch cultuurlandschap en tevens verzocht geen medewerking te verlenen aan de beoogde woningbouwplannen en/of realisatie van andere ontwikkelingen in dit buitengebied die het landschap aantasten’.

Zoom
Tijdens de online-startbijeenkomst afgelopen maandag stelden de meer dan 50 deelnemers per chat over de honderd vragen. Toegezegd werd dat deze allemaal waarschijnlijk voor de Kerst 2020 zouden worden beantwoord. De gebiedsmakelaar probeerde tekst en uitleg te geven over de woningbouwopgave en ‘wat we met elkaar gaan doen’. De vragen concentreerden zich tot het eventueel bouwen buiten de ‘rode contouren’: ‘Waarom is dit alleen mogelijk in Maartensdijk en niet in de andere vijf kernen van de gemeente’? Tal van vragen konden niet (direct) worden beantwoord; daarom bleven de eventuele adviezen over soort, aantallen en plaats van mogelijke bouwlocaties achterwege. Men vond elkaar in het op korte termijn herhalen van meerdere van dit soort digitale bijeenkomsten met dan een kleiner aantal deelnemers per keer. Vooraf dient dan wel de ontbrekende informatie beschikbaar te zijn.