*Lezersactie* Leo Fijen zet kerkleiders aan het denken over kerk in coronacrisis

door Henk van de Bunt

De meeste mensen kennen Leo Fijen van de televisie waar deze Maartensdijker elke zondagochtend al elf jaar geloofsgesprekken voert met bekende en minder bekende katholieken. Wat velen niet weten, is dat hij nu al weer bijna vijf jaar ook leiding geeft aan de christelijke uitgeverij in Baarn. 

Leo Fijen studeerde geschiedenis, stond voor de klas, maar werkte vooral in de levensbeschouwelijke journalistiek. Meer dan vijftien jaar was hij eindredacteur van Kruispunt, ruim twaalf jaar gaf hij leiding aan de kerkelijke omroep RKK, die later opging in de KRO. Voor RKK en KRO maakte hij meerdere kloosterseries en bezocht hij ruim 50 kloosters in binnen- en buitenland, waarover hij een aantal - veelal herdrukte - boeken schreef.

Baarn
In Baarn is hij deze zomer zeer actief geweest met prachtige boekjes over de troost van het christelijk geloof in deze bewogen tijden. In de afgelopen weken kwam daar nog een zeer opmerkelijke bundel bij: Kerk in tijden van corona. Daarin schrijven Nederlandse kerkleiders - onder wie de scriba van de Protestantse Kerk Nederland, René de Reuver - over de kansen voor de kerk juist in deze moeilijke periode van corona.

Online
Fijen deed er twee maanden over om alle kopstukken bij elkaar te brengen: 'Dat was geen makkelijke klus. De kerkleiders worstelen zelf ook met de vraag hoe het verder moet met de kerk. Ligt de toekomst in online-vieringen, die goed bekeken worden en nieuwe groepen mensen bereiken of heeft de kerk vooral baat bij de dienst op zondag, wanneer gelovigen elkaar fysiek kunnen ontmoeten? Ik zelf zie van nabij in onze eigen katholieke gemeenschap dat het niet vanzelfsprekend is dat mensen terugkeren in de kerk, zeker niet nu het virus weer aan een opmars bezig is. Maar ik heb ook geleerd dat er schaduwkanten zitten aan de online-vieringen. Je blijft toch heel lang toeschouwer, je zet een kopje koffie en je gaat ook nog even naar het toilet. Daarom geef ik de voorkeur aan de echte ontmoeting op zondag. Want wij - katholieken en protestanten - hebben een fysiek geloof, Christus is present in de gemeenschap van mensen. Daar gebeurt het wonder, door en in mensen. Als die niet aanwezig zijn, voelt het soms als surrogaat', aldus de twijfels en vragen van deze Maartensdijker.

Huiskringen
‘Het is opmerkelijk, dat de Protestantse Kerk Nederland (PKN) de mensen heeft aangemoedigd om thuis ook brood en wijn neer te zetten en zo digitaal te delen in de aanwezigheid van Christus. Daar is niet iedereen het mee eens, niet in de Protestantse Kerk maar ook niet in de Katholieke Kerk. Het sacrament is niet te bemiddelen via internet. Daar moet je echt bij zijn’. Daarover gaat de discussie in de zojuist verschenen bundel. En ook over de vraag hoe we meer present kunnen zijn in de samenleving: ‘Door huiskringen’, zegt scriba René de Reuver, ‘Door een God, die solidair is met de lijdende en zieke mensen en door dienstbaarheid aan de naaste’, zegt de katholieke bisschop Gerard de Korte.

Koffie
Fijen: ‘Waar hebben we het meeste behoefte aan? Dat is ook zo’n vraag’. ‘Aan koffie na afloop, aan de sociale ontmoeting’, denkt scriba René de Reuver. ‘We hebben misschien wel onderschat hoe ongelooflijk belangrijk het moment op zondag is als sociale verbondenheid’, voegt Leo Fijen er aan toe. De Maartensdijker is er in geslaagd de kopstukken uit de wereld van kerkleiders samen te brengen. Die kregen ook het eerste exemplaar: scriba René de Reuver en bisschop Gerard de Korte. De overhandiging vond plaats in het Dienstencentrum van de Protestantse Kerk Nederland in Utrecht. Het boek telt 144 pagina's. Het is te bestellen bij iedere boekhandel.

Lezersactie
Voor de lezers van De Vierklank is een aantal exemplaren van het boek ter beschikking gesteld. Om hiervoor in aanmerking te komen stuurt u een mail naar info@vierkank.nl met in het onderwerp Leo Fijen. De boeken worden onder de inzenders verloot.