De magnifieke eiken van Houdringe

Na de vele positieve reacties over het herstel van de Baronbrug op Houdringe kan ik natuurlijk niet achterblijven. Velen schreven over het bruggetje zelf, maar ook over de mooie bomen op dit oude landgoed.

Hierbij mijn duit in het zakje, want Houdringe herbergt een schat aan prachtige bomen waaronder eeuwenoude eiken. Welke soortgenoten een kilometertje verderop op het industriekwartier Larenstein ten dode zijn opgeschreven door wederom een gemeentelijke dwaling. Gelukkig is veel groen niet in bezit van de gemeente maar van particuliere landgoedeigenaren zoals Eyckenstein in Maartensdijk of Utrechts Landschap, die heel wat zorgvuldiger omgaan met de longen van de aarde.

Terug naar Houdringe. De 'Grote Eik' rechts voor Huize Houdringe is een echte kanjer. In 2018 is de boom gemeten. Hij was toen 483 cm in omtrek en 25 m hoog. De eik is hiermee de een na dikst bekende eik in de gemeente. De dikste staat, hoe kan het ook anders, op Eyckenstein in Maartensdijk (548 cm in 2017). 

En dan de vraag die iedereen stelt: 'Hoe oud is de Grote Eik?' Zelfs onder kenners is over leeftijden van bomen altijd veel discussie. Sommigen zeggen dat de Grote Eik ‘maar’ ca. 160 jaar is. Persoonlijk houd ik de schatting rond de 200 jaar of meer. De prachtig vrijstaande eik maakt deel uit van de landschappelijke aanleg van het rijksmonument Houdringe. Omdat het park rijksmonument is, is de boom dat automatisch ook.

Onlangs hebben we een landschappelijk passend hek gezet rondom de eik omdat deze te lijden had onder het geschuur van de stiertjes die daar met enige regelmaat lopen. Ook heeft hij een voedingsimpuls gekregen vanwege een iets verminderde conditie. Door de monumentale eik wat extra aandacht te geven hoop ik hem door de zware tijden van klimaatverandering en droogte heen te loodsen zodat hij nog wel 500 jaar mee kan. Wie zal het zeggen?

In het bos achter het huis, ook wel het Baronnen- of Nieuwe bos genoemd, miegelt het van de reuzeneiken. Het bos is omstreeks 1770 aangelegd en de eiken zijn dus om en de nabij de 250 jaar. In een eikenleven nog maar net volwassen. We vervolgen de route over de Baronbrug en slaan rechts af naar de vrijstaande beuk, die we nu 'links' laten liggen. Het gaat vandaag over magnifieke eiken, niet over beuken. Aanbeland bij een soort T-splitsing staat 'ie. Mijn favoriet! In het voormalige Schaaphokskamp staat deze eik die honderd jaar geleden al tot de verbeelding sprak. Het is niet de grootste, misschien niet eens de oudste, maar wel de meest luisterrijke. In het begin van de 20e eeuw liet de bekende uitgever Nauta uit Velsen de boom al vastleggen op de gevoelige plaat. De eik is er nog, gepokt en gemazeld. Sommige takken door vuige winden uitgewaaid. Met dikke knobbels op de stamvoet, her en der een gat, maar springlevend. 

Toen ik er eens langs liep met mijn collega Jan-Willem riep hij: 

'Joris, deze noemen we De Magnifiek! Hoe oud zal hij zijn?' 

'Ach JW, wat doet het er toe, hij is immers de Magnifiek.' 

En zo staat hij daar, de Magnifiek onder de magnifieken, al honderden jaren.