Jonge boommarter valt uit nest

Na jaren van afwezigheid leven in de bossen rond Bilthoven weer voldoende boommarters. Een soort die, door haar schuwe leefwijze, weinig wordt gezien en daarom hoog op het lijstje staat van menig natuurliefhebber. Soms valt een jong uit het nest en vindt een toevallige voorbijganger zo’n diertje op z'n pad.

door Walter Eijndhoven

En dat gebeurde ditmaal ook op zondagavond 14 juni. Een wandelaar vond het boommartertje op een pad, ergens in het bos ten noorden van Bilthoven. De wandelaar leverde het jong af bij Lex van Boetzelaer, bewoner aan de Eikensteeg op Landgoed Eyckenstein.

Buren
‘Mijn buren Aad en Yvonne hoorden toevallig dat een jonge boommarter was gevonden en deden direct navraag bij de wandelaar op de camping in Lage Vuursche’, vertelt Van Boetzelaer. ‘Daar hoorden zij dat het boommartertje bij mij was afgeleverd’. Al snel stonden Aad en Yvonne bij hun buurman Van Boetzelaer aan het hek. Maar waar moet je met zo’n jonge boommarter naartoe? Na enig rondbellen kwamen zij uit bij de Boommarterwerkgroep en spoedde Margriet Hartman, lid van de werkgroep, zich naar Van Boetzelaer. ‘Met een lange ladder liepen leden van de Boommarterwerkgroep naar het nest en legden het jong terug, in de hoop dat moeder boommarter zou terugkomen. ‘Tot 00.00 uur ‘s nachts zijn zij hiermee bezig geweest’, vertelt Van Boetzelaer.

Zelden
Volgens Hartman bevinden zich waarschijnlijk twee nesten in hetzelfde territorium, iets dat zeer zelden voorkomt. De twee moertjes (vrouwtjes) zijn bij haar bekend onder de namen Els (de jongste boommarter) en Riek (de oudste). Alle geïnventariseerde boommarters krijgen een naam. Twee moertjes in één territorium is wel heel opmerkelijk, volgens Hartman. En mogelijk heeft het oudste moertje Riek de jongste verjaagd en zijn de jongen alleen achtergebleven. Van Boetzelaer: ‘Margriet Hartman vertelde mij dat jonge boommarters een heel eind kunnen lopen en zij het jong, een vrouwtje, al meerdere malen hebben teruggezet, in de hoop dat moeder boommarter nog ergens was. Helaas blijkt dat niet het geval’.

‘Van Hartman hoorde ik nu dat de gevonden jonge boommarter naar de boommarteropvang in Friesland gaat’, legt Van Boetzelaer uit. ‘In Nederland zijn maar heel weinig opvangcentra. In deze opvang leren zij van elkaar misschien nog wat jagen, maar de kans is vrij klein dat zij het overleven, als zij weer in de vrije natuur worden uitgezet. Het liefst ziet Hartman dan ook dat wandelaars de jongen gewoon met rust laten. Dit hoort nu eenmaal bij de natuur’.

Marterachtigen
Volgens gegevens op de site van de Zoogdiervereniging behoort de boommarter tot de familie marterachtigen en is deze ongeveer even groot als een huiskat, maar staat lager op de poten. Zijn neef de steenmarter komt ook in Nederland voor. Beiden zijn voor leken moeilijk van elkaar te onderscheiden. Naast boom-en steenmarter komen in Nederland nog vijf marterachtigen voor: de wezel, hermelijn, bunzing, das en otter. De boommarter is een lang en slank roofdier, dat zich snel en behendig in de toppen van de bomen beweegt en zo zelfs eekhoorns kan vangen.

Boommarters komen in bijna heel Europa voor, bij voorkeur in bossen. Ooit kwam dit snelle zoogdier in heel Nederland voor, maar tegenwoordig leven populaties vooral op de Veluwe, de Utrechtse Heuvelrug, en de Drents-Friese Wouden en worden boommarters gezien in onder andere de Gelderse Vallei, Langbroeker Wetering, het Utrechts-Noord-Hollands Plassengebied, de Achterhoek, Gaasterland en de Flevopolders. De boommarter is in Nederland streng beschermd. De totale populatie wordt geschat op ongeveer 400 tot 500 volwassen exemplaren en staat daarom op de Rode Lijst van Bedreigde Zoogdieren als kwetsbaar. Dankzij de jacht op het dier is de boommarter zeldzaam geworden.

Werkgroep
Wie interesse heeft in boommarters en meer te weten wil komen over het gedrag van hen kan zich aanmelden bij de Zoogdiervereniging en bij de Werkgroep Boommarter Nederland (WBN). Leden van de werkgroep verzamelen zoveel mogelijk kennis over deze martersoort, om hem daarmee effectief te kunnen beschermen en behouden voor de Nederlandse natuur. Voor meer informatie: www.zoogdiervereniging.nl