Dit beeld van de achterzijde van C. de Haasweg 6 zal na realisatie in noordelijke richting verdubbelen.
Dit beeld van de achterzijde van C. de Haasweg 6 zal na realisatie in noordelijke richting verdubbelen.

Uitbreiding Schoonderwoerd valt in slechte aarde

Algemeen

door Walter Eijndhoven

Donderdag 11 juni behandelt de Raadscommissie Openbare Ruimte van de gemeente De Bilt de bestemmingsplanwijzing om een eventuele uitbreiding van vleesverwerker Schoonderwoerd op Larenstein mogelijk te maken. Een gelopen race is het nog niet. Omwonenden en natuurorganisaties maken ernstig bezwaar tegen de plannen van het College.

In de paragraaf 'Cultuurhistorie' van het bestemmingsplan is vermeld dat een gedeelte van de te kappen bosstrook, te weten zeven eiken, onderdeel uitmaakt van het zogeheten Eikenlaantje. Het Eikenlaantje heeft de status 'hooggewaardeerd' op Cultuurhistorische Waardenkaart. Daarnaast is de bosstrook (in totaal 56 bomen) onderdeel van het groene casco van Bedrijvenpark Larenstein, een gebied rijk aan flora en fauna. Het gebied dient onder andere als foerageerplek voor vleermuizen en dassen. Het College schrijft: ‘In de verschillende ecologische onderzoeken is dit aspect uitgebreid onderzocht en is geconcludeerd dat de beoogde bedrijfsuitbreiding de ecologie niet navenant verstoort’.

Geschiedenis
De eventuele uitbreiding van Schoonderwoerd kent een lange geschiedenis. Het Biltse familiebedrijf vestigde zich al in 2012 op het bedrijventerrein. Vier jaar later, in januari 2016, diende Schoonderwoerd een principeverzoek in om het bedrijf uit te breiden, zowel ten aanzien van productiecapaciteit en logistiek, als voor meer opslagruimte. Hierdoor zou het bedrijf worden vergroot en zou groen worden gerooid. In juni 2016 besloot het toenmalige College geen positief advies te geven, ten aanzien van de beoogde uitbreiding, omdat het niet in het bestemmingsplan paste.

Compensatie
In april 2017 nam het bedrijf Schoonderwoerd wederom het initiatief om de voorgestelde uitbreidingsplannen toe te lichten aan de gemeenteraad; dat leidde tot een Raadsmotie op 18 mei 2017 om vanuit een positieve grondhouding voortvarend mee te werken aan de beoogde uitbreiding en de compensatie voor groen dat verdwijnt ten gevolge van de uitbreiding bij voorkeur buiten bedrijvenpark Larenstein te zoeken.

Bezwaren
Omwonenden en natuurorganisaties als de Vogelwacht maken ernstig bezwaar tegen het voornemen van College van B&W. Tijdens de Raadscommissie Ruimtelijke Ordening (RO) op donderdag 11 juni willen zij hun standpunten graag verdedigen. ‘Veel van de ingediende standpunten in de zienswijzen worden weerlegd door de gemeente’, vertelt omwonende Tonneke Wilmink. 'Het ziet er naar uit dat de gemeente liever een uitbreiding van een vleesdistributeur ziet, dan het behoud van een cultuur-historisch, zeer waardevol gebied en dat financiën weer eens prevaleren boven kwaliteit van de leefomgeving’.

Omwonenden
Omwonenden uiten hun zorg en boosheid. Wilmink: ‘Het distributiecentrum voor internationale vleeshandel mag nu waardevol groen laten kappen voor nog meer vleeshandel. En dat in 2020 in een college met D66 en Groen Links. Twee partijen, die pleiten voor een beter klimaat en meer groen. Er wordt wel een tunnel onder de Biltse Rading aangelegd om wild veilig te laten oversteken, maar men kapt vervolgens wel meer dan honderd jaar oude bomen’. Nog veel meer punten steken de omwonenden. In 2017 mocht Schoonderwoerd inspreken in de Raadscommissie, terwijl omwonenden en natuurorganisaties niet tijdig werden gewaarschuwd ook hun zegje te doen. Volgens mij zijn hiermee de grenzen van behoorlijk bestuur overschreden’.

Vogelwacht
Behalve omwonenden maakt de Vogelwacht Utrecht zich ook grote zorgen. ‘Onze organisatie is reeds lange tijd betrokken bij onderzoek naar, en bescherming van de avifaunistische betekenis van Larenstein’, vertelt Wigle Braaksma uit De Bilt. ‘Op 23 april hebben wij een zienswijze ingediend inzake het bestemmingsplan en de omgevingsvergunning. Helaas was dit te laat en derhalve procedureel niet-ontvankelijk. Ook onze toelichting op de reden hiervoor is helaas niet-verschoonbaar gebleken’. Ondanks dat wil de Vogelwacht Utrecht toch op donderdag 11 juni haar zienswijze presenteren. De Vogelwacht Utrecht staat voor educatie, alsmede onderzoek en bescherming van wilde vogels te bevorderen. Al vanaf midden jaren zestig deed zij onderzoek naar de vogels op het Larenstein-terrein. In de 21e eeuw broedden op het terrein o.a. buizerd, steenuil, bosuil, groene specht, grote bonte specht, grote lijster, goudhaan, glanskop, boomklever, boomkruiper, appelvink en goudvink. Braaksma: ‘Bescherming van wilde vogels kan op verschillende wijzen worden gerealiseerd, maar betreft bij de Vogelwacht veelal naleving en handhaving van bestaande natuurbeschermingswet- en regelgeving door overheidsinstanties.

Onderzoek
‘In het geval van het Ontwerp-Bestemmingsplan Larenstein is recent ecologisch onderzoek verricht door Econsultancy’, vertelt Braaksma. ‘Opmerkelijk is dat er vogels broeden waarvan nesten jaarrond beschermd zijn, maar dat er - zo wordt geconcludeerd - voor deze soorten in de omgeving voldoende nestgelegenheid beschikbaar zou zijn. De eindconclusie dat er derhalve op de lokale broedvogelpopulatie geen negatieve effecten zijn, lijkt ons onwaarschijnlijk. Mede door het ontbreken van strenge winters is de wintersterfte van bijvoorbeeld spechten en boomklevers recent gedaald en zijn voor deze soorten geschikte broedbiotopen in veel gevallen maximaal bezet. Dit betekent dat de broedvogels, die door de kap van oude bomen gedwongen worden te migreren, in de directe omgeving worden geconfronteerd met gebrek aan nestgelegenheid en voedsel naast reeds aanwezige soortgenoten, die hun bestaande territoria zullen verdedigen tegen de nieuwkomers’, legt Braaksma uit.

Roofvogels
In de winter zijn op Larenstein veel duiven, lijsters, mezen en vinken aanwezig. Braaksma: ‘Al deze vogels trekken roofvogels aan als sperwer en havik. Voor deze vogels (zonder binding met nest, gevuld met eieren/ jongen, is het uitwijken naar andere locaties minder complex dan voor broedvogels. Maar, helaas geldt voor trek- en wintervogels die gebruik maken van oude bomen/ boscomplexen, dat ook voor hen het beschikbare/ geschikte biotoop in omvang afneemt. Meer vogels op beperktere ruimte resulteert in meer onderlinge agressie en concurrentie, stress, predatie en in hogere sterfte en lagere reproductie’.

De Vogelwacht Utrecht onderschrijft de inhoud van de door Stichting Milieuzorg Zeist e.o. ingediende zienswijze en vraagt aan het College en de raad zich nader te bezinnen over de vragen rondom ‘nut en noodzaak’ van het ruimte bieden aan uitbreidingswensen van een vleesimporteur.

Tegen de uitbreidingsplannen, die nu voorliggen is weerstand en vooral tegen het kappen van de bomen. Daarnaast wordt de toename van verkeer genoemd als risico.
Gezicht vanuit een naastgelegen gedeelte groen.