Verdriet en mooie momenten in laatste levensfase

18 februari 2020, 12:30 Algemeen

Door Guus Geebel

'Glinsteringen op de golven' is de titel van de dichtbundel van Marianne van Arkel. Onder de naam Edith van Arkel stelde zij deze bundel met 115 poëtische teksten samen over de ziekte en de liefdevolle momenten met haar zusje Atie, die in 2006 overleed en vorig jaar 75 geworden zou zijn. Voor Marianne aanleiding om uit de vele teksten die zij in die tijd schreef een selectie te maken.

'Atie overleed aan borstkanker en ik ben heel intensief betrokken geweest bij haar laatste levensjaren. Zij woonde in Duivendrecht en over de eerste twee jaar dat zij kanker had, heb ik elke dag opgeschreven wat het mij als zusje deed. Wat is het om een zusje te verliezen.' Marianne is de jongste uit een gezin met zes kinderen. 'Atie was iets ouder en we waren vroeger de kleintjes', vertelt Marianne. 'Toen de kanker in eerste instantie overwonnen was ben ik minder gaan schrijven, maar toen het terugkwam weer intensiever. Ik had wel in mijn achterhoofd, daar ga ik wat mee doen. Het kan misschien voor een ander die in dezelfde situatie komt troost bieden. Atie woonde alleen en werkte in de verpleging. Van het ene op het andere moment was ze uit de roulatie.'

Golven

'Tijdens haar leven heb ik nog niets met de notities gedaan en laten bezinken wat er allemaal gebeurde. Ik heb ook nog overwogen om mijn dagboek uit te werken tot boek. Vanaf het moment dat ik kon lezen en schrijven maakte ik al gedichtjes, dus kon ik het ook wel in dichtvorm doen. Deze vorm vond ik eigenlijk het pakkendst. Daarna denk je zal ik het in hoofdstukken doen of zal ik het chronologisch doen. Ik had tegen Atie gezegd dat ik wat zou gaan schrijven over de ervaringen die wij samen hebben gehad. Het heeft wat langer geduurd, maar het is er nu. Het zijn eigen gedachten geworden, eigenlijk een samenvatting van vijf jaren in poëtische teksten. De omslagfoto heb ik zelf genomen in Egmond. Daarbij dacht ik, golven bewegen, ze kennen hoogte- en dieptepunten, maar er blijven glinsteringen.'

Mooie momenten

Het boekje is niet helemaal chronologisch, maar het begint met het bericht dat het niet goed is en eindigt met de begrafenis. 'Daartussen speelt haar leven in de vijf jaren. Het zijn golfbewegingen geworden. Ik wilde ook niet een en al ellende. Daar kun je niet omheen, maar er zijn ook hele mooie momenten die je samen deelt of zij alleen had. We zijn samen naar Brazilië geweest en op wintersport gegaan, ze ging uit en kocht een nieuwe auto. Het leven ging door, vandaar de glinsteringen die het leven dierbaar en kostbaar maken. Die glinsteringen blijven altijd wel komen, dat wilde ik met dit boekje aangeven.' Marianne van Arkel groeide op in Haarlem waar haar vader predikant was. Ik heet Marianne Edith en Edith vond ik altijd een hele leuke naam en die maakte ik mijn schrijversnaam. Ze heeft niet eerder een boek geschreven maar wel veel gepubliceerd.

De kust

'We zijn opgegroeid met de zee. Mijn ouders hadden een huisje aan zee, maar we kwamen ook vaak in de bergen. 'Mijn zusje en ik hadden sinds 2005 een huisje in Egmond, midden in de duinen. De laatste zomer zijn we daar drie weken geweest en hadden iets prachtigs. Atie was altijd al gek op de zee. Op haar rouwkaart staat zij schelpen zoekend op het strand. Het boekje is bedoeld voor mensen die zelf kanker hebben en hun naasten, maar ook voor mensen die er wat verder vanaf staan. Mensen die er wel van horen, maar eigenlijk de impact ervan niet goed begrijpen. Ook is het bedoeld voor de omgeving, want het is me opgevallen dat mensen vaak niet goed raad weten hoe ermee om te gaan. Voor mij is eigenlijk de boodschap, ga niet tegenover de patiënt staan, maar ga er naast staan. Leg een arm om de schouder, schrijf even een briefje of nodig spontaan uit om een eindje te gaan wandelen. Maar niet, als je me nodig hebt kun je bellen. Ga niet teveel bevoogden. Ga niet op ziekenbezoek, maar gewoon op bezoek. Het geeft aan hoe waardevol vriendschap is. Het was natuurlijk een verdrietige periode, maar ik ben blij dat ik zo heb kunnen meelopen en dat het toegelaten werd.'

Troost

'Mijn zusje heeft in een laat stadium een operatie gehad die niet had mogen gebeuren. Toen er geen uitzicht op genezing was heeft ze gekozen voor euthanasie en regelde alles zelf, ze vond dat het er gewoon bij hoorde. Ze vroeg me wat ik aan ging doen op haar uitvaart en ik liet het haar zien. Toen zei ze, maar daar moet je wel hoge hakken bij dragen. Ze wilde bij de euthanasie zelf de verantwoordelijkheid, wilde geen injectie maar nam zelf het slokje. Dat noem ik de drinkbeker der dankzegging. Ik wil zo laten zien hoe euthanasie ook kan in alle vrede en rust.'

Pareltjes

Marianne kreeg vele positieve reacties van mensen die het boekje hebben gelezen. Sommigen zeiden nu pas aan de verwerking van een dierbare toe te zijn gekomen. Iemand stuurde een mailtje waarin ze schreef: 'Soms komen er pareltjes in je leven langs en dit is een van de pareltjes.' Het boekje werd vervaardigd bij Parel Promotie en is te koop bij de Bilthovense Boekhandel. E-mailadres van de auteur is: edithvanarkel@kpnmail.nl.

Lezersactie

Voor de lezers van De Vierklank is een aantal exemplaren beschikbaar gesteld. Om hiervoor in aanmerking te komen stuurt u een mail naar info@vierklank.nl met in het onderwerp 'golven'. De boeken worden onder de belangstellende verloot, iedereen krijgt bericht.