De Kraai in het Groene Hart

Hoog rijst boven Westbroek stellingmolen De Kraai op. Hij stond oorspronkelijk op het bolwerk Sloterdijk te Amsterdam. Daar deed hij dienst als stadskorenmolen. De van oorsprong zeventiende-eeuwse molen werd na een brand in 1839 geheel opnieuw opgetrokken, maar veertig jaar later weer afgebroken om ruimte maken voor woningbouw. Hij werd opgeslagen in Nieuwediep bij Den Helder.

De site van Onlinemuseumdebilt.nl vermeldt verder: 'Evert Schuurman kocht in Westbroek een achttiende-eeuwse wipkorenmolen. Die vertoonde zoveel gebreken, dat hij in 1880 besloot om ter vervanging De Kraai aan te kopen. De molen werd via de Zuiderzee en de Vecht naar Westbroek gevaren'.

Bakkers
De korenmolen De Kraai werkte voor bakkers in Utrecht. Daarnaast kochten de inwoners van Westbroek en Achttienhoven het meel voor de verwerking van brood en veevoer. Tot 1925 maalde De Kraai uitsluitend op wind; daarna kreeg de molen hulpmotoren. In 1954 werd de productie na een stormschade stilgelegd. Met steun van diverse overheden kon de molen worden gerestaureerd. Het herstel werd in 1958 afgerond. De Kraai werd aangepast om elektriciteit op te wekken.

Stilgelegd
In 1973 bleek de molen niet meer rendabel en werd hij stilgelegd. Tussen 1977 en 1979 werd de molen weer gerestaureerd, en opnieuw in 1996. De omloop werd volledig hersteld, het riet op de kap werd vervangen en het oorspronkelijke Oudhollandse wiekenkruis werd weer aangebracht. In 2011-2012 werd de molen opnieuw gerestaureerd. In 2017 nam A. Colijn de molen van de familie Schuurman over. Onderin de molen bevindt zich een winkel met aanbod van allerlei artikelen. Achter de winkel is een ruimte waar een kringloopwinkel is. Vanaf de molen loopt een fietsroute van18 km door de prachtige omgeving van het groene hart

Boek
Karien Scholten schreef in 2012 het boek 'De Kraai, korenmolen van Westbroek'. Karien vertelde dat ze met het maken van het boek een reis door de geschiedenis van de molen heeft gemaakt. 'Ik heb door het stof van een lange periode heen gekeken', vertelde ze. Zij heeft veel foto's bijeengebracht maar ook veel verhalen verzameld die door Westbroekenaren aan haar zijn verteld. De veranderende tijdgeest vind je terug in de geschiedenis van de molen. 'De Kraai' heeft in haar bestaan goede en slechte tijden gekend. Periodes van bloei en verval. Het hele dorp heeft zich altijd betrokken gevoeld bij het wel en wee van 'De Kraai'. [HvdB]