Jagtlust met nietszeggend monumentenschildje

door Henk van de Bunt

'Wij kiezen voor het behouden van alles wat De Bilt uniek maakt en waarde geeft'; woorden uit de tweede alinea van het openingswoord van het Coalitieakkoord 2018-2022 van het huidige College van CDA, D66, GroenLinks en VVD. 'Hiermee gaan we de uitdaging aan om duurzaam te groeien, positie te kiezen en regionaal samen te werken, zonder te verliezen wat De Bilt maakt wat het is en zonder de rug naar de stad Utrecht te keren.'

Het coalitieakkoord vervolgt echter in hoofdstuk 3 bij Duurzaamheid: 'Omdat het monumentale deel van het gemeentehuis niet voldoet aan onze duurzaamheidseisen en het gemeentehuis op dit moment onderbenut wordt, onderzoeken wij de mogelijkheid van een nieuwe bestemming voor Jagtlust' en dan schrik je toch wel even en constateer je enige tegenstrijdigheid tussen gedachten enerzijds en plannen anderzijds, aldus 'mister Jagtlust', Karel Beesemer, die als een beschermheer van Jagtlust door het leven gaat.

Hartenkreet
Beesemer: 'Het verhaal over Jagtlust is - om het eens deftig te zeggen - een 'cri du coeur' en dat betekent in gewoon Nederlands een hartenkreet. Als auteur van het boek: Jagtlust van middeleeuwse kloosterboerderij tot eigentijds gemeentehuis vermeldde ik reeds in 2002 dat bij de Monumenteninventarisatie van de gemeente De Bilt' in 1983 door de Technische Hogeschool Delft wonderlijk genoeg Jagtlust niet geselecteerd is uit de ca. driehonderd onderzochte panden. Daarvan zijn er (sterk bepaald door financiële overwegingen) zo'n honderd geplaatst op de lijst van beschermde monumenten van de gemeente De Bilt. Dat zo'n tweehonderd panden niet op de monumentenlijst geplaatst zijn, wil per se niet zeggen dat het geen monumenten zijn'.

Steekhoudend
Volgens de oud-wethouder Beesemer was een argument van de gemeente De Bilt om niet tot plaatsing over te gaan, dat de beschermenswaardige aspecten bij de gemeente als eigenaar, ook al staat dat pand niet op de monumentenlijst, voldoende gewaarborgd zijn; Jagtlust zal daardoor nooit in verval raken. Beesemer: 'Maar toch… als men de geschiedenis van Jagtlust beziet dan valt veel te zeggen voor het pleidooi van de Historische Stichting 'Oostbroek en De Bilt' in het boekje ter gelegenheid van het (toen) 70-jarige bestaan van Bilthoven: 'Jagtlust zou later ongetwijfeld in aanmerking komen om op de monumentenlijst geplaatst te worden, niet alleen omdat het na de restauratie een der fraaiste raadhuizen van ons land geworden is, maar ook omdat het een oude geschiedenis heeft'. Dit is ook de stellige overtuiging van Beesemer: 'Dit temeer daar momenteel mistige verhalen de ronde doen en dat er met de gedachte wordt gespeeld Jagtlust te verkopen. Als dit een kern van waarheid zou bevatten is het zeker zaak het pand de status van monument te geven, waardoor een mogelijke projectontwikkelaar wordt aangelijnd en niet ongebreideld zijn gang kan gaan.'

Monument
Jagtlust voldoet volgens Beesemer, die in het verleden ook regelmatig rondleidingen verzorgde in 'zijn Jagtlust', in volledigheid aan alle criteria (artikel 5) zoals vermeld in de 'Verordening restauratie en onderhoud gemeentelijk beschermde monumenten'. Jagtlust wordt zelfs sedert jaar en dag (ten onrechte) al gesierd door een monumentenschildje. Beesemer: 'De verleiding is groot hier uit te weiden naar tal van wetenswaardigheden met betrekking tot Jagtlust, zoals naar de ontstaansgeschiedenis van het gebouw, naar de bewoners door de eeuwen heen, naar de functies van het gebouw, naar de omringende tuinen en het idee van de Engelse landschapstuinen en de bunkers daar of naar het gebruik gedurende de Tweede Wereldoorlog, maar dat is allemaal al eens gezegd en beschreven. Maar wie weet komt het allemaal nog goed. Het College van burgemeester en wethouders is daarvoor het bevoegde orgaan en daarom is die passage uit het Coalitieakkoord gelijkertijd ook weer beangstigend'.

Gewone burger
Tenslotte verwijst Beesemer ook nog naar bewonderaar en Biltenaar Hijlco Span (al sinds 1983 aan de NCRV verbonden als radiopresentator en programmamaker), die in het boek Honderd jaar Bilthoven onder meer schreef: 'De geschiedenis van Jagtlust bevat ook smeuïge anekdotes van ver voor de tijd, dat Jagtlust het Huis der gemeente werd! Het zijn mensen die kleur geven aan het verhaal van Jagtlust, die het tot leven laten komen als een thuis voor de gemeente. Kortom: Jagtlust betekent veel voor de gewone burger van de gemeente. Zoals jij en ik…'.