Naast de Julianaschool stond in 2011 een bouwkeet waarin Sinterklaas in zijn drukke dagen een rustpunt had gevonden. Leerlingen kwamen hem af en toe wakker kussen. [foto Guus Geebel]
Naast de Julianaschool stond in 2011 een bouwkeet waarin Sinterklaas in zijn drukke dagen een rustpunt had gevonden. Leerlingen kwamen hem af en toe wakker kussen. [foto Guus Geebel]

Kiek nou toch 's effe an...

Algemeen

Over Sint Nicolaas

Hoewel Sint Nicolaas al bijna duizend jaar tijdens zijn verjaardag de kinderen in Nederland bezoekt, komt hij pas sinds het begin van deze eeuw in onze dorp. Volgens zeer geleerde mensen heeft dit verschillende oorzaken.

Sint Nicolaas werd omstreeks 325 te Myra in Klein Azi geboren……. Toen hij vanuit Spanje, ongeveer in het jaar 1000, op zijn verjaardag voor de eerste keer in Nederland kwam, ging hij niet naar Maartensdijk. De reden hiervoor was, dat zijn collega bisschop Martinus van Tours, beter bekend als Sint Maarten, al voor Maartensdijk zorgde. Het dorp was ook naar Sint Maarten vernoemd.

Sint Nicolaas en Sint Maarten waren bijna even oud. Sint Maarten was in 316 en Sint Nicolaas in 325 geboren. Ook in Westbroek kwam Sint Nicolaas niet, omdat Bisschop Boudewijn van Starkenborg daar voor de kindertjes zorgde. In Hollandsche Rading durfde Sint Nicolaas in het begin niet te komen. Er woonden toen nog maar weinig mensen. De bewoners van de hei, zoals ze werden genoemd, maakten altijd ruzie met de Hollanders. Ze konden het onderling niet eens worden over de juiste plaats van de grens tussen de provincies Noord Holland en Utrecht. Soms gooiden ze stenen naar elkaar. Sint Nicolaas was bang dat zijn paard of zijn Pieten hierdoor geraakt zouden worden.

Maartensdijk
Ongeveer in 1920 kwam Sint Nicolaas voor de eerste keer in het Wilhelminagebouw achter de Sojos aan de Maartensdijkse Dorpsweg. Dit was toen het dorpshuis van Maartensdijk. Sinterklaas was toen veel strenger dan tegenwoordig. Iemand herinnert zich nog goed, dat stoute kinderen soms in de zak meegingen naar Spanje. Ook gebeurde het iemand anders, dat je sommige kinderen die in de zak waren gestopt de volgende morgen weer op straat zag lopen. Ze waren dan, wanneer één van de pieten niet oplette, ontsnapt………

…….. Ruim 25 jaar geleden kwam Sinterklaas jaarlijks bij de kruidenierswinkel van Hardeman aan de Dorpsweg (tegenover Sojos, nu makelaardij hvdb). Hardeman liet ieder jaar alle kinderen uit het dorp in een kamer achter de winkel komen waar ze een cadeautje van de Sint kregen. Daarna ging de Sint weer verder. Op een avond had de Sint het paard van Bertus van Voorst geleend. Toen hij de winkel uitkwam, was het al donker. De Sint werd aangehouden door politieagent Verkuil. 'Sint U hebt geen licht op uw paard', zei de agent. 'Maar agent', zei de Sint, 'Ik ben Sinterklaas'. Toenmalig dorpsagent Dedde, die er ook bij stond, vond dit een goed excuus en gaf het paard een bemoedigend tikje. Het paard schrok daar echter zo van, dat hij in gestrekte draf er vandoor wilde gaan. Sinterklaas hield het beest stevig bij de hals vast. De Sint lag languit op het paard. Zijn mijter hing in zijn nek terwijl het paard over de Dorpsweg galoppeerde. Toen het beest bij de boerderij van Bertus van Voorst aan de Prinsenlaan aankwam, stond het met een schok stil. Sinterklaas viel hierna van het paard af languit in de modder.

Groenekan en Hollandsche Rading
……….In Groenekan kwam de Sint in de jaren dertig vaak 's avonds onverwacht bij de mensen op bezoek. Toen was het nog niet nodig om de deuren 's avonds af te sluiten. Men hoorde dan gestommel bij de achterdeur en wanneer de mensen dan gingen kijken, lagen er pakjes in de gang. De families Roosendaal en Van Rijswijk hebben wel eens opgemerkt, dat de Sint iedere dag een andere jurk aan had. De ene jurk was veel korter dan de andere. Het was net of de Sint in een dag enorm gegroeid was

In Hollandsche Rading weet Henk Veenstra veel over Sinterklaas te vertellen. Misschien is hij ook wel eens in de zak mee naar Spanje gegaan. Maar daar wil Henk niet over praten. Henk herinnert zich, dat de Sint vaak op zijn paard vanaf het station door de Spoorlaan naar het Dorpshuis aan de Dennenlaan gaat. Ook is de Sint een keer met het rijtuig van Van der Herik door de lanen gereden. Een Zwarte Piet ligt in Hollandsche Rading meestal in de doos met cadeautjes te slapen. Een andere Piet heeft een spraakgebrek en zegt meestal knikkertjes i.p.v. kindertjes. Een dochtertje van Henk merkte eens op, dat Sinterklaas dezelfde neus als haar vader heeft. Henk vindt de Sint heel slim……….

Westbroek
In Westbroek beginnen de verhalen over Sinterklaas omstreeks 1920. De Sint kwam toen altijd bij een alleenstaande boer die met zijn dochter en een huishoudster ergens in het dorp woonde. De kinderen uit de buurt mochten 's avonds een klompje bij de kachel van de boer zetten. Soms stonden er wel 12 witte klompjes bij de kachel. De volgende morgen zat dan in iedere klomp een speculaaspop. In 1958 kwam Sinterklaas in het Dorpshuis bij de Zakenliedenvereniging. De voorzitter, Kees de Graaf, lag toen in het ziekenhuis. De Sint gaf aan de elfjarige dochter van Kees een pakje voor vader mee. Ook op de Openbare School in Westbroek kwam de Sint altijd. De toenmalige directeur van de toenmalige Gruno wasserij (dr. Welfferweg 102) kon daar veel over vertellen. Alle kinderen van de school kwamen in een lokaal samen. De Sint had meestal een groot boek bij zich waarin de brave en de stoute kinderen in genoteerd stonden. Tegenwoordig ontvangt de fanfare De Vriendenkring de Sint in Westbroek. Het is wel eens gebeurd, dat de Sint op een verkeerde tijd kwam. De muzikanten waren die avond aan het repeteren en werden verrast met pepernoten in hun instrumenten.

Sinterklaas waardeert de inspanningen van de bezorgers van De Vierklank bijzonder. Ieder jaar ontvangen zij, vergezeld van een gedicht, een presentje van de goedheiligman.

In 2003 ging het presentje vergezeld van dit Sinterklaasgedicht

Sinterklaas zoekt heel het jaar

de cadeautjes bij elkaar

hij heeft ook dit keer opgelet

in winkels en op internet

de euro maakte alles duur

dus moest de inkoop heel secuur

de prijzenslag kwam net op tijd

dus had hij toch nog wat profijt

Vanuit zijn Spaanse residentie

houdt Sint, de grijze eminentie

alles heel goed in de gaten

en kent ons aller doen en laten

hij heeft een speciale kijk

op de oude gemeente Maartensdijk

om zich daarvan te vergewissen

kan hij De Vierklank dus niet missen

Begin dit jaar was er veel commotie

bij een bijeenkomst vol emotie

de Maartensdijkers waren boos

vonden De Bilt maar waardeloos

van alles minder en alles duur

weinig vertrouwen in het bestuur

velen voerden daar het woord

en het protest werd goed gehoord

De mensen waren nog het kwaadst

dat het gemeentenieuws niet werd geplaatst

maar mede dankzij Edwin Plug

kwam dat gemeentenieuws weer terug

de Vierklank kreeg dus meer gewicht

werd voor bezorgers minder licht

maar daarover hoorde Sint geen klacht

de krant werd netjes rondgebracht

Het bezorgen door weer en wind

vindt veel waardering van de sint

elke week van deur tot deur

en nu ook nog eens in kleur

met nieuws dat mensen bezighoudt

uit alle kernen dus heel vertrouwd

Sint is dan ook heel tevreden

over wat de bezorgers dit jaar deden

Sinterklaas in 1958 bij de Zakenliedenvereniging van Westbroek met op de achtergrond muziekvereniging Vriendenkring.(foto Jan Schuurman). Met dank aan Karien Scholten
Foto’s (van de familie van Boetzelaer) van de intocht van Sint Nicolaas in 1966 door Kunst en Genoegen vanuit de oostkant van het dorp.
De Goed Heilig man had in 2010 al goede contacten met de lokale brandweer in Westbroek. [foto Martijn Nekkers]
In Maartensdijk heeft de Sint al jaren goede contacten met kapper Hans Stevens de dorpsbarbier waar kinderen altijd hun schoen mochten zetten. [foto Henk van de Bunt 2012]
In de Bosbergschool in Hollandsche Rading overnachtten in 2011 Pieten, waardoor er extra gelet werd op de gezette schoentjes.[foto Vierklank-archief]