In De Bilt landden een paar zinnen van een gedicht van kunstenares Iris van Haaren zomaar op een blinde muur in Laan 1813. (foto Anne Marie ’t Hart)
In De Bilt landden een paar zinnen van een gedicht van kunstenares Iris van Haaren zomaar op een blinde muur in Laan 1813. (foto Anne Marie ’t Hart)

Iris van Haaren exposeert in de Woudkapel

Algemeen

door Henk van de Bunt

'Informatie die je leest of van anderen hoort klakkeloos aannemen helpt je niet bij je zoektocht naar je diepste innerlijke drijfveren. In de overgave, in het diepe besef dat je niets weet, komen de antwoorden die voor jou zijn'. Iris van Haaren, eigentijds mystica voelt haar leven als een aardse logeerpartij. Van 28 oktober tot 6 januari 2020 exposeert zij in de Woudkapel; haar expositie is getiteld 'Zoek, en je zult niets vinden'.

Door haar gedichten, kort proza en schilderijen probeert zij te duiden wat zij ervaart in ervaringen. Zij heeft een enorme drang te duiden en te delen, haar realisatie, dat niemand verloren is in deze verwarrende wereld. In de raadzaal van het gemeentehuis is een herinneringsteken van haar onthuld, dat uiting geeft aan artikel 1 van de Grondwet in combinatie met honderd jaar kiesrecht. Het is een drieluik met als naam: 'De zachte kracht'. Iris van Haaren en zilversmid Marjo Hamers maakten het ambtsketen van de kinderburgemeester: 'De ambtsketen voor de kinderburgemeester zit vol bekrachtigende symbolen en zal hopelijk bijdragen aan een mooie periode vol dromen die uit mogen komen'. In 2018 exposeerde Iris van Haaren in de ArtTraverse naast de hal in het gemeentehuis met schilderijen en gedichten, kunstkaarten en boek. Over deze Bilthovense kunstenaar en eigentijdse mystica is ook een filmportret van Stijn van der Loo getiteld: 'Waarover je niet spreken kan'.

Familie
Iris van Haaren is beeldend kunstenaar; zij schildert en schrijf gedichten uit haar hart en ziel, vol troost uit wanhoop en weten van het lijden van de mens: 'En ik ben een Swiebertje, een onvrijwillige nomade, die eigenlijk altijd op zoek is naar een plek om thuis te mogen noemen. Een mens in wording. Ik help liever iemand dan zelf geholpen te worden, want dat vraagt een grote kwetsbare opstelling'. Iris van Haaren wentelt zich al bijna 19 jaar in de familie De Bilt: 'Na 45 verhuizingen heb ik wortel geschoten in deze heerlijke omgeving met oude bomen en lange lindelanen met een enorme diversiteit aan mensen, woningen, activiteiten…een mengelmoes. Ik voel mij hier thuis. Ik besta bij de gratie van anderen. Ik zie de gemeente De Bilt als een grote familie, met zeer veel soorten kinderen met verschillende ambities. Met een grote papa aan het hoofd en ooms en tantes die ervoor zorgen dat wij veilig zijn en kunnen wonen en werken en een beetje voor elkaar kunnen zorgen. Er is een enorme verbinding als er een gemeenschappelijk probleem is. We rennen de benen uit ons lijf om geld op te halen voor een medisch probleem. We maken een festiviteit, dansen met elkaar, voelen ons allen mens…kwetsbaar. En dan is het weer weg….het dagelijks slokt ons op, hoe betaal ik mijn hypotheek en waar gaan we nu weer heen op vakantie. Zit mijn kind wel op de goede school, zie ik er wel goed uit, draag ik de juiste kleding en pas ik bij de groep. Het dagelijks afvinken van de ellenlange to-do-lijstjes?

Vergadering
'Jarenlang heb ik gehoord en gezien hoe een ieder de gemeente niets vindt…er zijn mensen die de burger vertegenwoordigen en die spreken elkaar in een openbare vergadering. Ik kijk nu al jaren naar die vergaderingen. Ik begrijp er niets van….de een na de ander probeert te scoren…soms liefst ten koste van een ander. En als ik dan weer eens de draad kwijt ben gaat het niet meer om de inhoud, maar om hoe de regels moeten in zo een bijeenkomst. Het lijkt wel een slecht toneelstuk waar ik dan naar zit te kijken.

'Alles wat er mooi is wordt om zeep geholpen…en nu doel ik eens niet op het groen….ik doel op de medemenselijkheid…wij allen zijn kwetsbare mensjes, ook mensen in grote huizen met grote tuinen. Niemand is sterker dan de ander, niemand is belangrijker dan een ander. Wij gaan allemaal dood, de een met een vol leven achter de rug met veel liefde gegeven en de ander zuur en verdrietig zittend op zijn of haar comfortabele stoel met geldkist als voetenbank. En alles wat daar tussen zit'.

Protesteren
'Of ik ook mee ging protesteren, vroeg de keurig gecoiffeerde dame in tweed aan mij afgelopen zaterdag. Dat ze haar groen weg willen kappen voor haar neus, ze sliep er niet van. Een leuke vraag aan een dakloos iemand antwoordde ik. De dame schrok van mijn antwoord. Denkt u ook weleens aan al die mensen die geen huis kunnen vinden, die dat helaas niet kunnen betalen, nee ook niet een verbouwde schuur in Bilthoven Noord voor 750 euro. Ook ik wil groen en fijn om mij heen mevrouw en niet voor mijzelf alleen maar ook voor anderen. Want wij maken gemeenschap met elkaar, ik besta niet zonder jou, en jij niet zonder mij'.

Buurmanschap
'Wij allen zijn Gemeente de Bilt, wij allen moeten het met elkaar doen, in buurmanschap en in het elkaar gunnen van ruimte en eigenheid. Er is al veel liefdevol werk gaande…die mensen zijn te druk met protesteren voor groen. Dat zijn de mensen die iemand verzorgen, die de winkels moeten runnen, die de Voedselbankwinkel voorzien. Die hebben geen tijd om te zeuren, als je tijd hebt om te zeuren kun je ook vrijwilligerswerk doen, een ommetje met een eenzaam iemand maken. Lees eens een boek voor, of een troostvol gedicht!. Alleen dan houdt het zeurige stemmetje van binnen vanzelf op en wordt die leegte gevuld met medemenselijkheid.

De buidel is leeg…hoe kunnen we goed voor onze familie zorgen. Wie doet wat en wanneer en hoe, soms moeten mensen wat geven, omdat de familie wel moet blijven functioneren.

Geen sarcasme, veel wijsheid. Leef het voor aan de kinderen van de familie en vraag hun hulp daarbij. Er is zoveel kennis bij elkaar! Maak een ronde tafel, kijk elkaar aan en laat elkaar uitspreken. Niet meer dan 12 man/vrouw. Heb het over de overeenkomsten en kijk waar er uitkomst is in de verschillen…opbouwend; en onze Burgervader heeft het laatste woord'.

Kunstenares Iris van Haaren draagt in 2018 bij het monument bij Jagtlust het door haar geschreven gedicht ‘Tot bloei komen’ voor. [foto Guus Geebel]
Kunstenares Iris van Haaren bij haar kunstwerk ‘De zachte kracht’. [foto Guus Geebel]