Biltse scholieren luisteren aandachtig naar het verhaal over het klimaat.
Biltse scholieren luisteren aandachtig naar het verhaal over het klimaat.

KNMI verzorgt gastlessen aan Biltse scholieren

Algemeen

door Walter Eijndhoven

Donderdag 10 oktober, op de Dag van de Duurzaamheid, luisterden zo'n 180 leerlingen naar het Kids College over het werk van het KNMI in De Bilt. Zij luisterden met volle aandacht naar onderwerpen zoals het verschil tussen weer en klimaat, over de huidige verandering van het klimaat en hoe daarmee om te gaan.

Rob Sluijter, meteoroloog en onderzoeker bij het KNMI, wist de scholieren goed bij de les te houden met zijn verhaal over het klimaat. Hoe het klimaat een paar honderd jaar geleden eruit zag, de verandering van het huidige klimaat en hoe dit er in de toekomst mogelijk zal uitzien.

'Wat is eigenlijk het verschill tussen weer en klimaat?', was de eerste vraag die Sluijter stelde aan het jonge gezelschap. 'Het weer is zoals de atmosfeer op dit moment is. Je kunt op één bepaalde plek kijken naar de temperatuur, luchtvochtigheid en neerslag. Het klimaat wordt gemeten over een langere periode. Vaak wordt hierbij uitgegaan van dertig jaar, over een groter gebied'. Niet alleen de instrumenten van het KNMI meten het weer, maar ook de 350 meetstations in Nederland en ook vliegtuigen en schepen meten het weer tijdens hun vlucht/ vaart en geven deze gegevens door aan het KNMI.

Klimaat
Sluijter: 'Denk bij het klimaat altijd aan de zon. In de winter staat de zon laag aan de hemel en is het dus kouder. In de zomer is het precies andersom. De zon staat hoog en is het dus warm'. Veel leerlingen vielen stil bij het horen van extreme temperaturen in Nederland ( zomer 2019: 40,7 graden en ooit, in 1944 in Winterswijk -27,4 graden). 'Wereldwijd zijn de temperaturen natuurlijk veel extremer', laat Sluijter weten. 'In Death Valley in Amerika is ooit 56,7 graden gemeten. Op de Zuidpool -93,2 graden. Uiteraard zijn deze gegevens van de laatste eeuwen. Over temperaturen van veel langer geleden kunnen wij alleen gissen. Tijdens de ijstijden zal de temperatuur veel lager zijn geweest dan de afgelopen eeuwen. Miljoenen jaren geleden kende Nederland zelfs een tropisch klimaat, met hoge temperaturen en hoge luchtvochtigheid'.

Ook de neerslaghoeveelheid werd genoemd door Sluijter. Veel kids gingen ervan uit dat in Nederland meer dan 1.000 liter water viel per vierkante meter. Sluijter: 'per jaar valt tegenwoordig 850 liter water per vierkante meter. Dit is 850 milimeter per jaar, maar het kan nog veel natter. De natste plaats op aarde is Mawsynram in India, met 11.872 liter water per vierkante meter, ofwel 11.872 mm per jaar'.

Broeikaseffect
Het klimaat verandert. Door luchtvervuiling in de atmosfeer, het dunne laagje lucht tot tien kilometer hoogte, kan de warme lucht niet meer ontsnappen en wordt het steeds warmer op aarde. Sluijter: 'Wij noemen dit het broeikaseffect. Sinds 1880 (begin van de Industriële Revolutie) wordt het steeds warmer op aarde. Gelukkig zien steeds meer mensen het gevaar hiervan in en vooral jongeren komen in opstand tegen de opwarming van de aarde. De Zweedse Gretha Thunberg is hier een mooi voorbeeld van'.

Veel jongeren vragen zich af wat hiertegen te doen is. Eigenlijk is het antwoord heel simpel, volgens Sluijter. 'Ga op de fiets, pak de trein, laat die auto staan, eet liefst geen, of zo weinig mogelijk vlees en stook het huis minder warm. Wellicht warmt de aarde dan minder op dan voorspeld'.

Donderdag 17 oktober zijn alle Biltse scholieren te gast bij het KNMI, een uitzondering. Tijdens deze dag wordt niet alleen ingegaan op de verandering van het klimaat, maar ook op andere werkzaamheden van het KNMI, zoals het voorspellen van aardbevingen en vulkaanuitbarstingen.