Testen op bloeddruk, BMI, gewicht en lengte.
Testen op bloeddruk, BMI, gewicht en lengte.

Weekend van de Wetenschap bij RIVM

Algemeen

door Walter Eijndhoven

Tijdens het Weekend van de Wetenschap op zaterdag 5 en zondag 6 oktober, stelden weer vele universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen hun deur open voor bezoekers. Ook het RIVM in Bilthoven deed zaterdag 5 oktober mee met diverse activiteiten en workshops voor jong en oud.

Onderzoekers van het RIVM hoopten vooral jongeren te interesseren voor een studie binnen Natuur en Techniek, maar ook voor volwassenen was er veel te ontdekken. Wat doen wetenschappers? Wat zijn bacteriën? Was jij je handen goed? Wat doet het RIVM bij een milieu-ongeval in Nederland? Hoe bouw je je eigen waterfilter? Of een fijnstofvanger?

Killer
Om met deze laatste vraag te beginnen, fijnstof in de lucht is één van de grootste milieuproblemen, volgens het RIVM. maar wat is fijnstof eigenlijk? 'Fijnstof is een onzichtbare killer', begint onderzoekster Hester Volten haar verhaal. 'Het zit overal in de lucht. Lucht bestaat uit zuurstof en stikstof. Helaas zit hier ook luchtvervuiling tussen als uitlaatgassen en dergelijke. Deze luchtvervuiling is te 'zien' als een grauwe sluier op bijvoorbeeld een deur of het raam'.

Meten
Gelukkig kan RIVM tegenwoordig meten hoeveel fijnstof zich in de lucht bevindt. Door middel van een soort stofzuiger wordt fijnstof onttrokken uit de lucht en wordt gemeten hoeveel ervan in de lucht zit. Volten: 'De laatste jaren wordt de lucht in Nederland wel schoner. In 2000 stierven mensen vijf jaar eerder aan luchtvervuiling, nu is dat gedaald tot ongeveer negen maanden. Natuurlijk ligt het er ook aan waar je woont. De lucht buiten de grote stad is gezonder dan in het centrum van een stad'. Op de website van www.renluftforalle.nilu.no/markers , een Noorse website is te zien waar lucht schoner is in Europa, of juist niet. Meer informatie over dit onderwerp is ook te vinden op: www.samenmetenaanluchtkwaliteit.nl

Beet
Veel interesse ging ook uit naar 'hoe te handelen na een giftige beet van een slang of spin of na het eten van een giftige paddenstoel'. Het RIVM beheert het Nationaal Serum Depot. Hier worden antisera (tegengif) voor de behandeling van een giftige steek of beet opgeslagen. In Nederland worden gemiddeld acht mensen per jaar gebeten door een adder, de enige Nederlandse gifslang, maar soms ook door in terraria gehouden mamba's ( één van de meest giftige slangen ter wereld), koningscobra's of spinnen.

Gezond
De demonstratie 'Weet jij hoe gezond je bent?' werd ook druk bezocht. Tijdens deze demonstraties ondergingen bezoekers diverse testen om hun gezondheid te meten. Het RIVM doet al dertig jaar onderzoek naar de volksgezondheid. Geïnteresseerden konden hun bloeddruk, spierkracht, longfunctie en BMI laten meten.

Tevreden
Hans Brug, directeur-generaal van het RIVM en hoogleraar Health Behaviour aan de Universiteit van Amsterdam was erg tevreden over het bezoekersaantal. 'Vandaag konden wij ruim 300 bezoekers verwelkomen op ons instituut', vertelt Brug. 'Wij laten aan iedereen graag zien wat wij doen, maar ook wat wetenschap eigenlijk inhoudt. Wat doen wij als een epidemie uitbreekt? Hoe meten wij de gezondheid van de Nederlandse bevolking? En natuurlijk hopen wij, tijdens een dag als deze, leerlingen te interesseren voor het profiel Natuur en Techniek of Natuur en Gezondheid op school'. Doet het RIVM volgend jaar weer mee met het Weekend van de Wetenschap? Brug: 'Binnenkort evalueren wij deze dag en dan komt het besluit wel of niet mee te doen. Vorig jaar zijn diverse medewerkers juist naar buiten getreden om met de burger in gesprek te gaan (op zorgboederij Toutenburg). Hoe wij dat volgend jaar doen is nog niet bekend. Als wij meedoen, is dat waarschijnlijk voor de laatste keer op deze locatie. Ergens begin 2021 vetrekken wij naar onze nieuwbouw op Utrecht Science Park (USP)'.

In de workshop ‘fijnstof filter maken’ legt de onderzoekster uit wat fijnstof eigenlijk is.
Testen op bloeddruk, BMI, gewicht en lengte.
Bezoekers doen mee met een workshop.