In vrede leven is nooit vanzelfsprekend

door Guus Geebel

Aan de 74ste Dodenherdenking op zaterdag 4 mei bij het oorlogsmonument naast gemeentehuis Jagtlust in Bilthoven namen weer heel veel mensen van alle leeftijden deel. Scouts vormden een erehaag en Guus van Wijk van de KBH blies even voor acht uur het taptoe-signaal. Na twee minuten stilte, waarin alleen vogelgeluiden en het ruisen van de wind door de bomen te horen waren, werden twee coupletten van het Wilhelmus gezongen.

De herdenking werd muzikaal omlijst door het Nederlands Brandweerorkest onder leiding van Lucienne de Valk en de Koninklijke Biltse Zangvereniging Zang Veredelt geleid door Paul Krijnen. Zij brachten aangevuld met Biltse scholieren onder meer het lied Aan het Licht ten gehore. Het oorlogsmonument is geadopteerd door de Groen van Prinstererschool uit De Bilt. Jeremy en Etienne van deze school ontstaken het herdenkingsvuur. Locoburgemeester André Landwehr hield een toespraak die hij begon met enkele fragmenten uit het dagboek van Marten Mobach uit Westbroek. De locoburgemeester vertelt dat terwijl op 5 mei 1945 overal in Nederland Bevrijdingsdag uitbundig gevierd wordt zich in Westbroek een drama voltrekt, waarbij negen mensen om het leven komen. 'Het sinistere verhaal is al vele malen verteld en het blijft belangrijk dat het wordt doorgegeven aan volgende generaties.' Landwehr vertelt in zijn toespraak wat er die dag in Westbroek gebeurde. Matthias Nagel maakte op school een werkstuk over de gebeurtenissen van die dag. 'Jarenlang is er niet over dit drama gesproken. Hoewel er ook veel verzetslieden omkwamen, hield de bevolking hen verantwoordelijk voor dit drama.'

Vanzelfsprekend
Landwehr legt een verband met 100 jaar kiesrecht dat we die jaar vieren. 'Eigenlijk 95 jaar want in die duistere 5 oorlogsjaren was er wat het besturen van ons land betreft niets te kiezen. De vrijheid om te kiezen is zo vanzelfsprekend dat die vrijblijvend lijkt te worden. Alles wat vrijblijvend is, is niet meer vanzelfsprekend. De recente aanslagen, hier vlakbij in Utrecht en elders op de wereld, doen ons op een pijnlijke manier beseffen dat in vrede leven niet vanzelfsprekend is.' De locoburgemeester gaat in zijn toespraak ook in op de inzet van Nederlandse militairen bij vredesoperaties in landen als Afghanistan en Mali. 'In Uruzgan kwamen meer dan 20 Nederlandse militairen om.' Landwehr noemt ook het afschuwelijke verhaal van Srebrenica en het toenemende antisemitisme. Hij eindigt zijn toespraak met dichtregels van de Joodse dichter Leo Vroman.

Defilé
Ymkje van de Groen van Prinstererschool draagt een zelfgeschreven gedicht voor. Locoburgemeester André Landwehr en keramist Philipp van der Zeeuw leggen als eersten een krans bij het monument, gevolgd door de heren Goedhart en De Wolf namens het voormalig verzet. Leerlingen van de Groen van Prinstererschool en de scouting leggen bloemen, waarna een lange rij bezoekers langs het monument defileert.