Vrouwenkiesrecht

door Henk van de Bunt

Marianne Thieme, fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren in de Tweede Kamer der Staten-Generaal, schreef op 12 december 2017 in de Volkskrant een ingezonden stuk met als titel 'Geef vrouwen na 100 jaar een volwaardige stem'. Zij doelde daarmee op de datum 12 december 1917. Op deze datum verkregen de vrouwen vanwege een grondwetsherziening het 'passief kiesrecht'.

In het laatste nummer van de Biltse Grift schreef Leo van Vlodorp een veel uitgebreider artikel over het kiesrecht voor vrouwen. Daarvoor ging de auteur op zoek naar het 1^e Vrouwelijk Raadslid in De Bilt. Leo van Vlodorp: 'Dit artikel was de aanleiding voor enige oriëntatie op het kiesrecht als zodanig en de geschiedenis daarvan in De Bilt. Wanneer werden we vertegenwoordigd in de gemeenteraad door het eerste vrouwelijke lid?' De oud-voorzitter van de Biltse Historische Kring D'Oude School vond de gewenste info en schreef er een zeer lezenswaardig artikel over. Van Vlodorp merkt op dat het wellicht 'interessant' zou zijn ook het 1^e vrouwelijke raadslid van Maartensdijk op te zoeken en de 1^e vrouwelijke wethouder'.

De Bilt
De Biltsche Courant versloeg in de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw de vergaderingen van de raad van de gemeente De Bilt. Vandaar is deze krant voor diverse fragmenten de bron voor dit artikel Van Vlodorp: 'Tijdens de verkiezingen van 19 mei 1923 stond voor lijst 6 voor het eerst een vrouw genomineerd om gekozen te worden, Mevrouw G.S. Sikkel-Zeverijn. Zoals gewoonlijk werd de lijsttrekker met de meeste stemmen gekozen en benoemd door de voorzitter van het Centraal Stembureau. Vanwege 'het niet aannemen van zijne benoeming door de heer Dr. C. Schoute' werd Mevrouw Sikkel-Zeverijn op 11 november 1926 benoemd tot lid van de raad van de gemeente. Echter vanwege het feit dat zij in Velp woonde, zag zij af van het lidmaatschap. Jammer. Dit zou het eerste functionerende vrouwelijke lid van de raad zijn geweest'.

W. van Everdingen
Tijdens de verkiezingen van 19 mei 1927 - 9 partijen en kieslijsten - werden twee vrouwen genomineerd. Voor lijst 1 was dit Mevrouw H. Veldhuyzen-van Laar. Zij kreeg maar 1 stem toebedeeld. Mejuffrouw E.(Elisabeth) H. Piepers was kandidaat voor lijst 7 (de Vrijheids Bond). Zij kreeg 25 stemmen. Beiden kregen te weinig stemmen om in de raad benoemd te kunnen worden. Voor lijst 7 was de heer Dr. W. van Everdingen de lijsttrekker. Hij werd benoemd tot raadslid en nam plaats in het college van Burgemeester en Wethouders. Hij had de portefeuille van onderwijs. Hij was voorstander van het Openbaar Onderwijs. Een eerste school voor openbaar onderwijs werd dan ook naar hem genoemd, de Van Everdingenschool. Een nieuw gebouw werd op 23 januari 1932 in gebruik genomen en was gelegen aan de Soestdijkseweg Zuid. Op deze plek is vanaf 1972 de Oranje Nassauschool gevestigd en vanaf 2017 werd haar de nieuwe naam 'de Aeres Mavo' gegeven. De van Everdingenschool betrok een nieuw gebouw aan de toenmalige Overboslaan en nu Boslaan 32 te Bilthoven. Vanwege het teruglopende aantal leerlingen moest de school in 2014 haar deuren sluiten. Sloop volgde in 2016 om plaats te maken voor woningbouw.

Piepers
Vanwege de plotselinge dood van hem kwam 'blijkens … de Kieswet geregelde volgorde, op die lijst voor benoeming in aanmerking Mejuffrouw E.H. Piepers, wonende te De Bilt; aangezien de heer J. Lotgering op 29 mei 1927 te De Bilt is overleden'. Zij werd vervolgens benoemd door het hoofd van het Centraal Stembureau op 12 juni 1930. Zij was het eerste vrouwelijke lid van de gemeenteraad in de geschiedenis van De Bilt. Als vertegenwoordiger van haar partij 'Vrijheids bond' werd ze in 1930 benoemd tot lid van de Raadscommissie Algemene Zaken. Aan de activiteiten van deze commissie heeft zij maar korte tijd deelgenomen. Het betreffende nummer van de Biltse Grift is op de bekende adressen voorradig.