Duurzame Scheperschuur genomineerd

door Henk van de Bunt

De 'origami-schuur', ook bekend als de Scheperschuur – ontworpen door MONK Architecten en sinds juni 2018 in gebruik genomen - in Hollandsche Rading is genomineerd voor de architectuurprijs van de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus. Een vakjury onder leiding van journalist Jort Kelder selecteerde uit meer dan honderd inzendingen negen projecten in drie categorieën.

Duurzaamheid is al jaren een van de belangrijkste thema's in de architectuur; de particuliere woonhuizen hebben driedubbel glas, geen gasaansluiting en ze voorzien in hun eigen energiebehoefte. Het huis in Hollandsche Rading is deels gebouwd met sparren van eigen grond. De (sociale) woningbouwarchitectuur waar Nederland internationaal vermaard om is, en waar steden momenteel om zitten te springen, schittert door afwezigheid. De prijsuitreiking vindt plaats op 17/5 in de LocHal in Tilburg.

Klem
Gerda van Dijk, opdrachtgever en bewoonster: 'In te veel bestemmingsplannen loopt de overheid achter de werkelijkheid aan. Zelfs de simpele en veel voorkomende voorschriften, zoals goothoogte 3 meter en nokhoogte 10 meter voor een woonhuis, zijn niet realistisch te noemen. Alsof we nog steeds alleen maar gebouwen met een schuine kap bouwen. Probeer daarbij de nieuwe regelgeving binnen deze kaders, als het gaat om bijvoorbeeld duurzaam en energieneutraal bouwen, maar eens te realiseren.

Een gevel- en dakvorm veranderen qua opbouw alleen al door de dikte van de isolatie in de buitengevel is een enorme puzzel. Zet daarnaast de wens van hogere verdiepingshoogte en al snel kom je klem te zitten'.

Bos
Ook in het geval van de Scheperschuur bleek dat al snel het geval. De kavel is smal, de rest van de kavel moet natuur blijven en je bouwt in het bos. Dus hoe krijg je nog bruikbare plattegronden? Gerda: 'Al schetsend en door veel maquettes te maken, waarbij we al vouwend de optimale vorm hebben ontdekt. Op elke gevel raken we drie meter gootlijn aan en vouwen dan het dak naar 10 meter. Origami vouwkunst als oplossing voor de Hollandse regelgeving. Ruimte maken waar je die nodig hebt. Zo is het zelfs mogelijk dat er een extra kamer in de nok van 10 meter kon worden gemaakt. Het kraaiennest. Vanuit hier kijk je prachtig door de bomen heen. Elke gevelopening is van binnen en van buiten uit ontworpen. Welke functie ligt er achter het raam en wat valt er in het bos te beleven. De grote puien incl. taatsdeuren knikken ten opzichte van de hoofdgevel waardoor er een overdekte veranda ontstaat, die in de zomer tegelijkertijd voor schaduw zorgt; schaduw voor de terug liggende begane grond'.

Hout
Het ontwerp zoekt de bescheidenheid van een moderne schuur in het bos. Traditioneel volledig gemaakt van hout. Een gebouw wat opgaat in de natuur. Op een gepolijste betonvloer na en natuurlijk het glas in de gevels, is alles van hout gemaakt. De buitengevels zijn geheel in Platowood (gekookt en geperst hout), uitgevoerd. De binnen-gevels met Douglas houten planken van eigen bomen, op locatie gezaagd en gedroogd. Gerda: 'De aannemer mag in deze niet worden vergeten; mede dankzij het vakmanschap van zijn medewerkers is dit huis bijna als een meubel gebouwd. Met oog voor het detail. Soms beter dan wij zelf hadden getekend; duurzaam, circulair en ook energieneutraal.

Resultaat
Gerda: 'Een woonhuis ontwerpen is voor een architect eigenlijk het meest ultieme, dat je mag doen. Eindresultaat, misschien mede dankzij de zoektocht binnen de regelgeving is een binnen budget gerealiseerd woonhuis, waar de familie heerlijk woont en kan genieten van de natuur met de stad om de hoek. Een privé woonhuis ontwerpen en ook realiseren levert altijd intensieve gesprekken op. Met de hele familie. Elk detail is zowel tijdens het ontwerpproces als de uitvoering besproken. Zijn we iets vergeten is wel eens een vraag die we krijgen als we door het huis lopen? We zijn nog niets tegen gekomen'.