De in Nederland zeldzame draaihalsspecht broedde in 2018 op het Park. (foto Jankees/birdphoto.nl)

Natuur & Milieu

Zeldzame vogels op Park Soesterberg

di 12 feb 2019, 10:00

Utrechts Landschap heeft in 2018 opnieuw zeldzame vogelsoorten aangetroffen op Park Vliegbasis Soesterberg. Tijdens onderzoek naar grondbroeders werden vijf territoria van de grauwe klauwier geteld. Tevens troffen de onderzoekers broedgeval aan van de draaihals, de meest zeldzame specht in Nederland.

Om te zien hoe de natuur zich ontwikkelt en welk effect het beheer heeft, vinden in de gebieden van Utrechts Landschap regelmatig onderzoeken, tellingen en inventarisaties van planten en dieren plaats. De natuurbeschermingsorganisatie maakt daarbij gebruik van ecologische bureaus en honderdduizenden waarnemingen van vrijwilligers. Utrechts Landschap liet in 2018 de grondbroeders op het uitgestrekte droge schraalgrasland, de heide en langs de bosranden van de vliegbasis inventariseren.

Grauwe klauwier
Tijdens de inventarisatie bleek opnieuw dat het om een enorm waardevol gebied gaat: de onderzoekers troffen vijf territoria aan van de grauwe klauwier. Deze bedreigde vogelsoort staat op de Rode Lijst van Nederlandse broedvogels en gaat in aantal enorm achteruit. De vogel broedt in ruige, halfopen gebieden met opslag van struweel en jonge bomen: iets dat op Park Vliegbasis is ruime mate aanwezig is. Blijkbaar kan de vogel op de basis ook voldoende voedsel vinden: hij leeft van grote insecten als kevers, bijen en hommels, hagedissen, kleine zoogdieren en jonge vogels.

Draaihals
Misschien nog spectaculairder was het aantreffen van een broedgeval - met vliegvlugge jongen - van de draaihals, de zeldzaamste specht van Nederland. Sinds de eeuwwisseling broeden er jaarlijks hooguit enkele tientallen paren in Nederland. De vogel staat op de Rode Lijst als 'ernstig' bedreigd. De goed gecamoufleerde vogel broedt in oude, meestal deels verrotte loofbomen. De voornaamste voedselbron zijn mieren, die ze in de bomen en op de grond zoeken. Om de mieren te pakken, steekt de draaihals zijn kleverige tong in de mierengangen. De draaihals dankt zijn naam aan de flexibele hals, die in vreemde kronkels gedraaid kan worden.

Kraamkamer
Park Vliegbasis Soesterberg ligt midden op de Utrechtse Heuvelrug en heeft een ongekend rijke biodiversiteit. Sinds Utrechts Landschap het natuurgebied beheert en er inventariseert, zijn er al veel bijzondere soorten aangetroffen, zoals een voor Nederlandse begrippen grote populatie veldleeuweriken, broedende tapuiten, de nachtzwaluw, heidevlinder, kommavlinder, het heideblauwtje, de blauwvleugelsprinkhaan, muizenoor en dwergviltkruid. Met meer dan 2.000 soorten planten en dieren vormt Park Vliegbasis Soesterberg de kraamkamer van de Utrechtse Heuvelrug. (Kim Slaats)