Toenemende vraag bij Voedselbank

door Rob Klaassen

Het aantal mensen, dat gebruik maakt van de Voedselbank De Bilt is het laatste jaar met 30% tot 40% toegenomen. Volgens André Schellart, secretaris van de Voedselbank, zou dit bij een commercieel bedrijf een reden tot grote vreugde zijn: 'We hebben het hier echter over een groep kwetsbare mensen, dat in hun bestaan onder de armoedegrens is gezakt. Mensen die niet voldoende geld hebben om zelf in hun eerste levensbehoeften te voorzien'.

De toenemende vraag heeft tot gevolg dat de huidige ruimte van de Voedselbank te krap wordt, er onvoldoende gastvrouwen en - heren zijn en de organisatie daardoor min of meer gedwongen wordt de structuur (ingrijpend) te veranderen. Ook zullen er meer winkelacties gehouden gaan worden, om zo de diversiteit van het aanbod van de Voedselbank te blijven garanderen.

Armoedegrens
André Schellart: 'De 100 huishoudens, die thans een beroep doen op de Voedselbak De Bilt, zijn in totaal minder mensen, dan er op grond van berekeningen van het NIBUD (Nationaal Instituut Budgetvoorlichting) voor de hele gemeente De Bilt kan worden verwacht. Er kloppen minder mensen bij ons aan, dan die er gebruik van zouden kunnen maken. Waarschijnlijk schaamte, maar ook onbekendheid. Bovendien: hoe kleiner een gemeenschap is, hoe minder mensen daaruit die gemeenschap naar ons toe komen. Bijv. uit Westbroek, Maartensdijk en Hollandsche Rading hebben we maar enkele huishoudens. Waarschijnlijk lost zo'n gemeenschap dat in goed onderling overleg zelf op. Misschien heeft het ook iets te maken met sociale controle.

Om in aanmerking te komen voor deelname aan de Voedselbank moeten mensen onder de armoedegrens zijn beland; d.w.z. dat voor een huishouden van 1 persoon het netto-inkomen, na aftrek van de vaste lasten, minder moet zijn dan 135 euro + 90 euro= 225 euro per maand (te besteden). Voor een moeder met twee kinderen is dat een totaalbedrag van (135 + 3 x 90) van 405 euro. Heb je als huishouden minder te besteden dan leef je volgens de normen van het NIBUD ruim onder de armoedegrens. De juistheid van de opgegeven bedragen wordt beoordeeld en gecontroleerd door een officieel orgaan, zoals bijvoorbeeld Mens De Bilt, Humanitas, Leger des Heils e.d.'.

Volkstuinen
'Een positieve ontwikkeling is dat verreweg de meeste mensen die bij de Voedselbank staan ingeschreven na een korte periode ook weer kunnen worden uitgeschreven omdat er weer meer inkomen is. De hele week door zijn onze vrijwilligers bezig voedselvoorraden aan te leggen en vrijdagochtend wordt alles in kratten voor de diverse huishoudens verzameld. Op vrijdagmiddag komen de afnemers om de producten in ontvangst te nemen. Het (wekelijks) bij elkaar krijgen van de diverse producten vergt een enorme organisatie. Omdat we het hier over levensmiddelen hebben - aan bederf onderhevig - valt dit ook onder het toezicht van de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit). We beschikken daarvoor over een certificering. Hiervoor moeten we alles dat binnenkomt controleren en registreren. We krijgen veel producten van de plaatselijke middenstand. Ook worden er dagelijks op landelijk niveau veel producten aan de landelijke Voedselbank geschonken. We gaan daarvoor minstens eenmaal per week met onze koelwagen naar Arnhem. Niet alleen bedrijven geven veel aan ons, ook komt veel van particulieren en van acties, die bijv. kerken vaak organiseren. Ook komt er zomers veel van volkstuinverenigingen, tuinbouwbedrijven e.d. Brood is een apart verhaal. Brood van de vorige dag wordt in de winkels niet meer verkocht. We hebben een plaatselijke bakker, die voor ons de hele week het overgebleven brood invriest. Op vrijdag kunnen wij dat ingevroren brood dan weer uitgeven, samen met brood van donderdag. Sinds kort zijn we alleen voor brood ook op dinsdagmiddag open. We kunnen dan brood dat 's maandags is overgebleven uitgeven'.

Winkelformule
De Voedselbank is nu gedwongen om nieuwe wegen in te slaan. André Schellart: 'Een grotere ruimte zoeken en meer vrijwilligers aantrekken kunnen we niet. We willen binnen een jaar een nieuwe structuur realiseren; één die ook beter aansluit bij de huidige tijd, nl. een winkelconcept. We stallen de producten uit en de mensen mogen dan zelf een keuze maken. Er wordt 'betaald' met een op de grootte van het huishouden afgestemd bonnensysteem. Dat geeft de afnemers zelf een zekere mate van flexibiliteit. Bovendien is het huidige systeem wat paternalistisch en gaat toch nog wel iets in de richting van de bedeling. Het nieuwe systeem past meer bij deze tijd. We willen dan ook vaker open zijn. Een andere reden om vaker open te zijn is de extra subsidie, die we van de gemeente hebben gekregen. Dit jaar hebben we er een subsidie bijgekregen van 10.000 euro om verse groenten en fruit voor aan te schaffen. Maar om dat te kunnen doen, is het noodzakelijk om veel vaker open te zijn. We kunnen in de huidige situatie eigenlijk nooit bladgroenten aanbieden: je kunt die niet invriezen en ook niet langer dan 1-2 dagen bewaren. Door deze nieuwe structuur komen als het ware al deze zaken bij elkaar'.

André benadrukt tenslotte, dat naast het werken aan die nieuwe structuur, er toch op korte termijn grote behoefte is aan een aantal nieuwe vrijwilligers en met name gastvrouwen en - heren om het toenemende aantal afnemers op korte termijn aan te kunnen.