De Vrome Kwasten vertellen verhalen in vormen en kleuren

Je kunt Bijbelverhalen vertellen in woorden, maar ook in vormen en kleuren. En dat is precies de passie van de leden van de Biltse oecumenische schildergroep 'De Vrome Kwasten'.

Het gezelschap heeft zijn oorsprong in 1995, toen een groepje creatievelingen uit de Morgensterkerk, Immanuëlkerk en Opstandingskerk bijeenkwam voor een 'eenmalig' kunstproject voor een paasexpositie. Inmiddels zijn De Vrome Kwasten 23 jaar en meer dan duizend schilderijen verder. Het Kerkvenster keek een ochtend mee in het atelier en sprak met een paar leden over wat hen beweegt en inspireert.

Sociale club
Een palet verf, een bundel penselen en grote vellen papier zijn de ingrediënten van de wekelijkse schilderochtend in de kleine zaal van de nieuwe kerk. Plus een flinke dosis inspiratie uiteraard. En een goed humeur en gespreksstof, want als sociale club praten de Vrome Kwasten ook heel wat af tijdens het schilderwerk. 'We kunnen alles aan elkaar kwijt', zeggen de verf-minnende amateurkunstenaars. 'Het is een hechte groep', beaamt Jannie Catsburg-Vossestein, die de groep al jaren begeleidt: 'Een club met een bijzondere geschiedenis ook. Na een als eenmalige actie bedoeld schilderproject met Pasen 1995, vond een deel van de betrokken mensen het zo leuk om samen creatief bezig te zijn, dat ze besloten een schilderclub op te richten. Aanvankelijk onder de naam 'De Bijbel verbeeld', want verhalen uit de diverse Bijbelboeken waren de bron voor de schilderprojecten. Later werd de naam omgedoopt in 'De Vrome Kwasten'.'

Van verhaal naar beeld
Mieke Snoek is een van de leden van het eerste uur van het schildergezelschap. Gevraagd naar haar inspiratiebron, zegt zij: 'Ik probeer een verhaal om te zetten in beelden, het liefst in een lijnen- en kleurenspel in abstracte vorm. Soms nemen we een lied of een psalm als vertrekpunt. Wat voor beelden en kleuren krijg je daarbij in gedachten en hoe krijg je die mooi op papier? Dat is steeds weer een uitdaging. Ik vind het heerlijk om op deze manier mijn creativiteit de ruimte te geven.'

Mieke heeft een archiefje bijgehouden van wat de Vrome Kwasten sinds hun prille beginjaren zoal geschilderd hebben, bij elkaar 67 thema's. Met gemiddeld tien tot vijftien schilderwerken per thema in de groep, levert dat een indrukwekkend repertoire van ruim boven de duizend werken op. 'We hebben een paar bijzondere schilderprojecten gehad, zoals bij het tienjarig bestaan van kinderkoor De Regenboog, de intrede van Marianne Oskam als predikant en het jaar van de Bijbel in 1999, waarbij we met een grotere groep gemeenteleden een gezamenlijke 'Kunstboom' hebben gemaakt, met alle Bijbelboeken erin verwerkt. We hebben ook wel projecten geschilderd in opdracht van de Kerkenraad, zoals een serie kruiswegstaties en een serie ´Abraham´ voor het 50-jarig bestaan van de Opstandingskerk. Mooie projecten om op terug te kijken.'

Meditatief
Trudi Treur vindt in haar schilderwerk innerlijke rust, maar tegelijk ook een uiting van haar geloof. Een mooie combinatie, vindt zij: 'Ik zong jaren geleden mee in het koor De Weerklank en daar tipte een vriendin mij over het bestaan van de schildergroep. 'Echt iets voor jou', zei ze. 'Ik voelde direct een 'klik' met de groep en met de schilderthema's. De Bijbel is voor mij de basis voor mijn schilderwerk. Ik zoek graag verdieping in mijn geloof door Bijbelverhalen te lezen en ook door thema's rond het geloof en de kerk in mijn schilderijen te verwerken. Ons vorige thema was 'Een nieuw begin'. Dat sloot mooi aan op de samenvoeging van de Immanuëlkerk en Opstandingskerk, voor kerkgangers van beide kerken een nieuwe start. Ik heb dat onder andere verbeeld met een dame met een koffer. Wat stop je daarin? Wat neem je mee als je naar een nieuwe plek verhuist en wat laat je achter? Een inspirerend onderwerp. In schilderen kan ik mijn ideeën en gedachten vorm geven, maar tegelijk heeft het ook een meditatieve uitwerking. Als ik schilder wordt het rustig in mijn hoofd.'

Eenheid in verscheidenheid
Het mooie van de schildergroep is volgens begeleidster Jannie Vossestein de eenheid in verscheidenheid: 'We zijn nu met acht leden; een mooie sociale club met een echt groepsgevoel. Met één gemeenschappelijke passie, maar iedereen uit die op zijn eigen manier. Ieder heeft haar eigen stijl en schildertechniek. Zo zie je één thema op heel veel verschillende manieren vorm krijgen. Heel inspirerend om al die verschillende resultaten te zien. We schilderen op grote vellen papier, 1 meter bij 70 centimeter. Dat mag ook wel, want uiteindelijk willen we onze werken laten zien in de kerk in steeds wisselende exposities. Kleinere formaten zouden in de ruime kerkzaal van de nieuwe kerk weg vallen.'

Zoveel thema's en zoveel schilderwerken in 23 jaar tijd, wat gebeurt daar eigenlijk mee? Bewaren de vrome Kwasten al hun werk? Mieke Snoek schudt stellig haar hoofd. 'Nee, dat is niet te doen. Met sommige werken heb je een band en die bewaar je, terwijl andere schilderijen na een aantal jaren worden overgeschilderd met een nieuw thema. En hoe cru het misschien ook klinkt, sommige werken vinden na jaren een roemloos einde bij het oud papier. Maar er zijn ook blijvers. Zo hebben twee van de schilderwerken van het allereerste Paasproject van 23 jaar geleden jarenlang in de consistorie van de Immanuelkerk gehangen. Die zijn onlangs verkocht.

Vormen
Blijvers zijn er ook onder de leden. Zo zijn Mieke Snoek, Dora Hogeweg en Betty van den Ham al vanaf het prille begin trouw aan de verfkwast, terwijl er door de jaren heen ook leden vertrokken zijn en nieuwe zijn bij gekomen. De groep zoekt ook verbreding met andere kunstvormen. Dora Hogeweg bekwaamt zich bijvoorbeeld in de kunst van het kalligraferen, waarin ze ook een beroepsopleiding heeft gevolgd en Anneke Schoone brengt haar vaardigheid met quilten mee in de groep. Ook hier geldt: gedeelde passie voor creativiteit, maar op verschillende manieren en soms mooi te combineren. Jannie Vossestein ziet dat als de kracht van de groep: leren van elkaar en elkaar stimuleren. 'Ik vind het heel knap dat de groep steeds weer originele thema's kan bedenken en dat de leden elkaar al zoveel jaar kunnen blijven inspireren.'           (Rob Jastrzebski)