Zout bij jubilerende Vogelwacht Utrecht

door Walter Eijndhoven

In het kader van haar 60-jarig jubileum, organiseerde de Vogelwacht Utrecht, afdeling De Bilt/ Zeist, samen met de Zoogdierwerkgroep Utrecht (ZOUT) op donderdag 8 november, een lezing over kleine marterachtigen. Vogelaars komen veel in de natuur en en uiteraard zien ook zij weleens een marterachtige, maar welke soort is dat?

Op deze vraag gaan Elze Polman en Dieuwertje Boonstra, beide lid van de Zoogdierwerkgroep, uitgebreid in. Vaak worden deze kleine roofdieren in een flits waargenomen en is het op naam brengen van een dier onbegonnen werk. Had deze een zwarte staartpunt (hermelijn)? Of een gekartelde demarcatielijn (wezel)? Was dat een bunzing langs die sloot? Wie weet, maar het kan ook zijn ontsnapte 'broertje' de fret zijn. Allemaal vragen waar menig natuurliefhebber mee kampt.

Rommelig
'De groep van marterachtigen bestaat uit 67 soorten wereldwijd', begint Boonstra haar verhaal. 'In Nederland leven drie kleine marterachtigen, wezel, hermelijn en bunzing. Voor het gemak benoemen wij ook boom- en steenmarter'. Helaas worden alle vijf soorten weinig waargenomen door wandelaars. Over aantallen kleine marterachtigen is zo goed als niets bekend. Wel dat de aantallen achteruitgaan door jacht, verkeer en een "opgeruimd landschap". Boonstra: 'Kleine marterachtigen houden van rommelige hoekjes in de natuur, waar zij zich kunnen verschuilen en hun prooi kunnen zoeken'.

Ondanks dat de hermelijn voornamelijk voorkomt in het noorden van de provincie Utrecht, de bunzing langs slootjes in het westen van onze provincie en de wezel, die overal voorkomt en te onderscheiden is van de hermelijn, doordat de scheidslijn onregelmatig is, blijft determinatie een heikel punt. Het is om gek van te worden.

Cameravallen
Gelukkig hebben leden van de Werkgroep Kleine marterachtigen daar een oplossing voor gevonden. 'De veldwerkgroep van de Zoogdiervereniging beschikt over materiaal voor onderzoek naar zoogdieren in het veld', legt Elze Polman uit. 'Dit materiaal, zoals life traps (om bijvoorbeeld muizen te vangen) en cameravallen wordt gebruikt op onze veldstudieweekenden en zomerkampen'. Om de verspreiding na te gaan van bunzing en boommarter is het meetnetwerk BuBo opgericht, waarbij 50 wildcamera's in nog niet onderzochte gebieden worden opgesteld. Meer dan 25 vrijwilligers houden zich hiermee bezig, in de hoop meer te weten te komen over verspreiding en aantallen.

Bunzing
Polman: 'Camera's worden niet het hele jaar door gebruikt. Voor de bunzing geldt de periode van 15 maart tot 30 april en 15 juli tot 31 augustus en voor de boommarter geldt de periode van 1 juni tot 15 juli. Iedereen kan hieraan meedoen. Natuurlijk moet je wel toestemming vragen aan de terreineigenaar. Wij hopen dat meerdere belangstellenden zich aansluiten, zodat wij steeds meer te weten komen overdeze kleine interessante roofdiertjes'.

Iedereen die interesse heeft in deze kleine roofdieren kan zich opgeven bij een werkgroep. Werkgroep kleine Marterachtigen (WKM), Werkgroep Boommarter Nederland (WBN), Stichting Struikrovers en de Stichting kleine Marterachtigen (SKM) houden zich bezig met studie naar marterachtigen. Natuurlijk kunnen natuurliefhebbers zich ook opgeven bij de Vogelwacht Utrecht en de Zoogdiervereniging.