Vrienden zetten zich in voor Oude Biltsche Meertje

door Rob Klaassen

In 26 juni 2018 is de 'Stichting Vrienden van het Oude Biltsche Meertje' opgericht. Dit 'Oude Biltsche Meertje' (ca 1 ha groot) ligt aan de Klaphekweg/Gregoriuslaan, naast de St. Theresiaschool. De stichting wil dit gebied samen met de bewoners behouden, beheren en beschermen met behoud van het bestaande openbare, natuurlijke en cultuurhistorische karakter.

Voorzitter Ad van Gameren: 'Een beleving van de natuur in de directe leefomgeving is van groot belang voor jong en oud. Het natuurterrein vervult, als open groene plek, een grote publieke en sociale functie. Dit laatste vooral omdat het één van de weinige plekken is waar wandelaars dagelijks gebruik van kunnen maken en waar een diversiteit van (beschermde) dieren wordt aangetroffen. Dit is des te belangrijker, omdat er erg weinig openbaar groen in Bilthoven-Noord is. De stichting wil haar doel trachten te bereiken door het werven van vrienden, donateurs en fondsen, het jaarlijks organiseren van onderhoudsdagen van het Oude Biltsche Meertje en het bewerkstelligen dat het gebied één bestemming krijgt namelijk: groen. Dat vraagt om een aanpassing van het huidige bestemmingsplan en daarvoor zal steun worden gezocht bij 'de politiek'.

Historie
Het 'Oude Biltsche Meertje' is ontstaan uit een zanderij; een plek waar vanaf 1861 zand werd gewonnen. Dit zand werd gebruikt voor de aanleg van de spoorbaan Utrecht-Zwolle. Tussen Den Dolder en Bilthoven is sprake van een hoogteverschil van maar liefst 5 meter. Dat hoogteverschil moest voor de veiligheid van het spoor zeer geleidelijk worden overbrugd. In 1912 werd de zanderij verkocht aan een aannemer, die nog meer zand ging winnen. Door het weggraven ervan ontstond er geleidelijk aan een plas van globaal 125 bij 175 meter. Rond 1926 kreeg het meertje de allure van een zwembad, al bleef de waterstand wel wat aan de lage kant. De ontstane plas werd recreatief gebruikt. Op warme dagen werd de plas niet alleen door de Biltse maar ook door de Utrechtse jeugd gebruikt. Midden jaren '20 vorderde de bebouwing van Bilthoven-Noord gestaag. Er werden huizen gebouwd langs de Gregoriuslaan, Diepenbrocklaan en de Palestrinalaan. Ook verrezen toen de St Theresia school en de RK-kerk. Hierdoor raakte het meertje steeds meer ingesloten. Ook werd er in 1924 een ijsclub inclusief clubgebouw opgericht. Veel later, namelijk in 1963, kwam er ook nog een ponycentrum. Het pad waarlangs de pony's liepen, kan tot op de dag van vandaag nog in het landschap worden herkend.

Teloorgang
Het meertje lag in een omgeving van stuifzanden. Bij najaarsstormen kwam er daardoor veel zand in het (ondiepe) meertje terecht. Verzanding was het gevolg. Bij de bouw van kleuterhof St Janneke werd één van de laatste stuifduinen afgegraven. Dit zand werd in het meertje gestort. Door de waterwinning zakte vanaf midden jaren '60 het grondwaterpeil. De definitieve genadeklap voor het meertje werd bij de bouw van 'Centrum 2' uitgedeeld. Het zand dat bij deze bouw vrijkwam werd ook in het meertje gestort. Dit betekende het definitieve einde van het meertje en daarmee ook het einde van de ijsbaan. In 1966 werd het terrein door de ijsclub aan de gemeente De Bilt verkocht. Onderdeel van deze deal was, dat de gemeente ervoor zou zorgen dat er een nieuwe ijsbaan zou komen aan het eind van de Groenekanseweg.

Huidige situatie
Op 26 juni 2018 is de 'Stichting Vrienden van het Oude Biltsche Meertje' opgericht. Voorzitter Ad van Gameren: 'Dit gebiedje is een heel belangrijk groengebied. Het is 10.000 vierkante meter groot, maar het heeft een ongelooflijk belangrijke functie voor de mensen hier. Het gebied wordt heel intensief gebruikt. De bewoners wandelen hier, laten er hun hond uit en genieten van de natuur. Het is een belangrijke sociale ontmoetingsplaats. Het is het enige openbare groengebied in de omgeving. De Theresiaschool geeft er vaak haar gymnastieklessen. Voor de kinderen van deze school is het ook een manier om kennis te maken met de natuur, de flora en de fauna. Het terrein heeft een belangrijke functie voor dieren. Zo is er een dassenburcht, zijn er veel eekhoorns en het is het leefgebied van de beschermde Alpenlandsalamanders. Wat we als stichting willen is dit gebied samen met alle bewoners behouden, beheren en beschermen. Burgerparticipatie pur sang. Het moet een nauwe samenwerking worden van bewoners, school en gemeente. Wij, als bewoners, verrichten tweemaal per jaar het groot groenonderhoud, zoals snoeien en een grote schoonmaakbeurt. Zaterdag 3 november was het weer zover. In nauwe samenwerking met Dick van Beek (gemeente De Bilt) gingen wij in het gebied aan het werk. De gemeente verzorgt een keer per jaar het grote maaiwerk. Maandelijks ruimen de groepen 5-8 van de Theresiaschool het terrein op. Op deze manier, in samenwerking met velen, wordt getracht de natuur in dit gebied te versterken'.

Bestemming
Ad: 'Het gebied kent maar liefst drie bestemmingen. Om van dit gebied een sterk groengebied te maken moet er één bestemming komen. Langs de Klaphekweg is er een stuk met de bestemming 'maatschappelijk', aan de oostkant van het terrein ligt er zelfs nog een stukje met bestemming parkeren en het overige heeft bestemming groen. De bestemming parkeren komt, omdat hier vroeger een garage was gevestigd, die de mogelijkheid had om achter de werkplaats auto's te kunnen parkeren. Hiervan is nooit gebruik gemaakt, maar de bestemming ligt er nog steeds op. Nogmaals, wil je dit gebied goed ontwikkelen tot een natuurgebied dan moet er sprake zijn van slechts één bestemming: namelijk groen.

De stichting wil op korte termijn zoveel mogelijk omwonenden als 'vriend' werven. De donatie is 5 euro per persoon en 10 euro per gezin. We willen ook wat grotere bedrijven en fondsen voor onze stichting proberen te interesseren om zo grotere bedragen bij elkaar te krijgen. Wat hierbij kan helpen is, dat we een zogenoemde ANBI-stichting zijn, zodat de geschonken bedragen aftrekbaar zijn. Het allerbelangrijkste is en blijft dat wij een stichting van en voor de omwonenden zijn. Het is hun ambitieniveau en hun bereidheid zich in te zetten voor het gebied. Dat laatste is essentieel wil ons initiatief uitgroeien tot een succes'.

Oproep
Van Gameren: 'We willen graag lezers van De Vierklank oproepen of zij ons van mooie verhalen of oude foto's kunnen voorzien van het 'Oude Biltsche Meertje' Ze kunnen ons het beste bereiken via emailadres: info@vriendenoudebiltschemeertje.nl. Voor meer informatie kan iedereen terecht op onze website: www.vriendenoudebiltschemeertje.nl