Open Monumentendag vanuit Westbroek

door Henk van de Bunt

Op zaterdag 8 september is in de gemeente De Bilt de 32ste editie van Open Monumentendag: één van de grootste culturele evenementen van Nederland. Monumenteneigenaren openen hun deuren en er worden rondleidingen gegeven over de geschiedenis van het monument.

Het thema sluit aan bij het Europese Jaar van het Cultureel Erfgoed, een initiatief van de Europese Unie. Het publiek kan op deze Open Monumentendag van alles ontdekken over de Europese dimensies van erfgoed: internationale architectuurstromingen, vergelijkbare én onderscheidende (bouw-)technieken, wederzijdse inspiratie in toegepaste kunsten, uitwisseling van kennis en wetenschap en vanzelfsprekend de historische context waarin monumenten zijn gebouwd en gebruikt.

De Bilt
Het landelijk thema Open Monumentendag 2018 is 'In Europa'; logistiek en militair was De Bilt al van oudsher een belangrijk punt in Europa. Het dorp lag aan de oude 'Steenweg' , de belangrijkste verbindingsweg tussen de middeleeuwse 'hoofdstad' Utrecht en de landen, die nu Duitsland vormen. Er is in de gemeente een aantal verdedigingswerken gebouwd, zoals Fort Ruigenhoek, onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die gebouwd werd eerst tegen Franse, later tegen Duitse dreiging.

In het jaar 1113 is voor het eerst sprake van de komst van een klooster (Oostbroek), een feit dat op 14 mei 1122 officieel door de Duitse keizerin Mathilde werd bevestigd. Dat kan men lezen in een bewaard gebleven schenkingsakte van 14 maart. Door een fout in de acte (14 maart is foutief ) wordt op 14 maart het formele begin van de huidige gemeente De Bilt gevierd. (Mathilde was niet op 14 maart, maar wel op 14 mei in de buurt van het huidige De Bilt). Tijdens Open Monumentendag 2018 maken Mathildes hun opwachting.

Geschiedenis
Het Comité Open Monumentendag De Bilt heeft met het thema In Europa een vertaalslag gemaakt naar de geschiedenis en monumenten in de gemeente. De ligging van De Bilt vormt daarbij al een belangrijke factor bij de vestiging van kloosterorden, de ontginning van landgoederen, vestiging van wetenschappelijke instellingen en ook militaire strijd en verdedigingswerken. Diverse monumenten openen zaterdag 8 september de deuren voor geïnteresseerde bezoekers. Er zijn rondleidingen en presentaties welke worden opgeluisterd met optredens van musici. De monumenten zijn geopend van 10.00 tot 16.00 uur en een fietsroute en achtergrondinformatie is te vinden op www.monumentendebilt.nl

Scholenproject
Drie dagen voorafgaand aan Open Monumentendag is er een Monumenten Scholenproject: een manier om monumentenzorg en cultureel erfgoed bij jongeren onder de aandacht te brengen. Leerlingen uit de groepen 7 en 8 van basisscholen in gemeente De Bilt kunnen met de klas een monument in de buurt bezoeken. Na een inleiding maken de leerlingen op een interactieve manier kennis met de historie van het gebouw en de directe omgeving.

Westbroek
Dit jaar worden er in het scholenproject drie locaties beklommen en bezocht: de NH Kerk in Westbroek, Streekmuseum Vredegoed (Heuvellaan 7 te Tienhoven) en Fort Ruigenhoek (Ruigenhoeksedijk t/o 125 in Groenekan). Op initiatief van burgemeester Sjoerd Potters is er dit jaar voor de scholieren een monumenten-vlog-wedstrijd. De winnaar wordt bekend gemaakt bij de start van Open Monumentendag 2018 op zaterdag 8 september om 10.00 uur in de NH kerk van Westbroek. Voor meer informatie zie www.monumentendebilt.nl.

Fietsroute
De uitgezette fietsroute gaat vanaf het kerkgebouw in Westbroek langs korenmolen 'De Kraai', Fort Ruijgenhoek, korenmolen 'Geesina', rijksmonument Voordaan (Groenekanseweg), rijksmonument 'De Oude School' (De Bilt), rijksmonument Dorpskerk (De Bilt), wijk 'Kloosterpark' (De Bilt), het Atelier van Jits Bakker (De Bilt), gemeentelijk monument flatgebouw Julianacomplex (Bilthoven), rijksmonument 'Huize Gaudeamus' (Walter Maashuis Bilthoven), rijksmonument Eyckenstein (Maartensdijk), rijksmonument 'De Nederlands Hervormde Kerk (Maartensdijk), rijksmonument 'voormalig gemeentehuis Maartensdijk' naar de Maartensdijkse brandweerkazerne.

Start
In de NH kerk Westbroek opent burgemeester Sjoerd Potters om 10.00 uur de Open Monumentendag, waarbij publiek van harte welkom is. Tijdens de Open Monumentendag worden er rondleidingen in de kerk gegeven om 11.00, 13.00 en 15.00 uur. Zij vertellen alles over de muurschilderingen en over de geschiedenis van dit monument. De toren kan onder begeleiding beklommen worden om 12.00 en 14.00 uur. Er is orgelspel tijdens de officiële opening om 10.00 uur en om 11.30 en 14.30 uur. Adres: Kerkdijk 12, Westbroek