Sport en overgewicht

Op 19 juni was er een bijeenkomst van 'gezond Maartensdijk'. De groep bestaat uit artsen, apothekers, fysiotherapeuten, sportleiders, leraren, verpleegkundigen en diëtiste(n) die als doel hebben de gezondheid van de Maartensdijkers te bevorderen en met name om overgewicht af te doen nemen.

door Rob Klaassen

Uit cijfers blijkt, dat er bij de jeugd in 11% van de gevallen sprake is van overgewicht. Bij volwassenen betreft dat 41%, waarvan 16% ernstig overgewicht. Sportbeoefening kan een belangrijke rol spelen om overgewicht te voorkomen of te bestrijden.

Aanpak
Werkgroep-deelnemer Berna Floor is als diëtist bij een dokterspraktijk in Maartensdijk werkzaam. Van haar werkgroep maken verder een arts, een apotheker, enkele fysiotherapeuten, een verpleegkundige en iemand van de gemeente deel uit. Daar heeft het idee vorm gekregen om voor belangstellenden een zgn. health check (gezondheidsmeting) op te gaan zetten. Deze meting moet gaan plaatsvinden op locaties, waar de werkgroep-leden werkzaam zijn. Berna Floor: 'We willen deze checks zo laagdrempelig mogelijk maken. Nadat de checks hebben plaatsgevonden, wordt er gezamenlijk een plan opgesteld om hun gezondheid zoveel mogelijk te bevorderen. We krijgen dit allemaal niet zomaar een, twee drie van de grond. We hebben daar o.a. de (subsidie-)hulp van de gemeente bij nodig en we moeten natuurlijk ook onderling het nodige afstemmen. We hopen in voorjaar 2019 hiermee te gaan starten'.

Sport en overgewicht
Vraag: 'Stel dat je overgewicht hebt, welke sport kun je het beste en in welke frequentie beoefenen?' Berna: 'Zo'n vraag kun je zo niet zo maar beantwoorden. Het is van persoon tot persoon verschillend. Hoeveel overgewicht heb je, hoe het is gesteld met je gezondheid en je conditie, wat kun je als persoon aan, hoe is het met je leefwijze (roken, drinken en eten), wat vind je leuk om te doen en hoeveel tijd heb je beschikbaar? Allemaal vragen die eerst moeten worden beantwoord, voordat je iets kunt adviseren over een sport en de mate van beoefening. Vooral bij zwaar overgewicht (obesitas) is het van het grootste belang dat er een goede begeleiding is, zeker wanneer je niet gewend bent om (intensief) te sporten. Bij ernstige obesitas is een zorgvuldige begeleiding vereist, omdat er dan een grotere kans op blessures is. Bij ernstig overgewicht is altijd al beter te oefenen met een lage intensiteit en dit op te bouwen naar een langere duur; joggen, fietsen, zwemmen, wandelen. Beweging op een lage intensiteit zorgt ervoor dat je vet verbruikt en je energieniveau toeneemt. Als je begint met bewegen is de frequentie en duur belangrijker dan de intensiteit van de beweging. Je kunt dus beter vijf dagen per week 45 minuten bewegen, dan twee of drie dagen 1,5 uur. Voor echte beginners is het verstandig om je beweging over de dag te verdelen in blokken van bijv. 15 minuten. Daarnaast is het natuurlijk van groot belang om je voeding aan te passen. Het is die combinatie van sport en leefwijze die kan gaan zorgen voor succes en daarmee bijvoorbeeld het risico op diabetes doet verminderen. Daarnaast is het verstandig om oefeningen te doen om de spiermassa te versterken, waardoor de verbranding, ook in rusttoestand, gaat toenemen'.

Bewegen, bewegen, bewegen
'Wij hebben het tot nu toe over het bestrijden van overgewicht. We moeten juist zien te voorkomen dat er overgewicht gaat ontstaan. Dus preventie; hiervoor geldt bewegen, bewegen, bewegen en gezond en verstandig eten. Daarnaast is rust en voldoende slaap van groot belang om zo stress te vermijden. Stress leidt tot een verhoogd cortisolniveau wat de vetopslag, m.n. rond de buik, stimuleert. Bovendien verhoogt cortisol de eetlust. Volgens de laatste inzichten moet je minimaal 2,5 uur per week intensief bewegen en 2 keer per week spier- en botversterkende activiteiten gecombineerd met balansoefeningen doen. Vooral voor ouderen is dat laatste van belang. Bijv. om bij het poetsen van je tanden op een been te gaan staan. De ene mens heeft voldoende aan fietsend naar het werk te gaan om op gewicht te blijven, een ander moet er daarnaast nog iets extra aan doen. Bewegen is niet alleen gezond voor hart- en bloedvaten, het helpt bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel en het vermindert stress. Dit laatste werkt ook positief om minder goede voedingskeuzen te kunnen weerstaan. Van belang is om iets te zoeken dat bij je past, dan kun je dat ook langer volhouden. Doe het met plezier. Ontbreekt plezier, dan is het snel gedaan met het oefenen'.

Drinken tijdens en na
Berna: 'Water is de beste dorstlesser als je in beweging bent. Men adviseert om een drankje met wat energiesuikers en wat mineralen, bijvoorbeeld natrium, te gebruiken als er meer dan twee uur achtereen intensief wordt gesport. Deze combinatie zorgt ervoor, dat het vocht sneller door het lichaam kan worden opgenomen en het daardoor effectiever is. Na het sporten is het verstandig om je eiwitten aan te vullen. Maar dat dan wel zo snel mogelijk na de inspanning. Voor de meeste sporters is een portie kwark of yoghurt van 200 ml voldoende. Energiedrankjes zijn echt overbodig. Ze leveren vaak meer suikers aan, dan je tijdens de training hebt verbruikt. Zo zijn dan al je inspanningen voor niets geweest.